Chúng tôi thường xuyên gặp ông khi những sự kiện được tổ chức tại thủ đôMátxcơva hay ở những địa điểm khác trên "xứ sở Bạch Dương" liên quan đến cuộcchiến đấu anh hùng của nhân dân Việt Nam và những sự kiện phản ánh mọi mặt cuộc sốngcủa Việt Nam hiện nay.
Ông và rất nhiều lão thành khác hầu như không bỏ bất kỳ hoạt độngnào liên quan đến Việt Nam. Ông là Victor Gorbatko, hai lần Anh hùng Liên Xô,Anh hùng Mông Cổ và Anh hùng Việt Nam, người đã cùng Anh hùng Phạm Tuân thựchiện thành công chuyến bay vào vũ trụ một tuần (23-31/7/1980) trên con tàu "Liênhợp -37."
Mặc dù đã ngoại thất thập với đầu tóc bạc phơ, nhưng tấm lòng của ông đối vớiViệt Nam vẫn trẻ trung và nồng ấm như cách đây 30 năm khi lần đầu tiên ông đặtchân đến Việt Nam và được chào đón như người con của nước Việt trở về.
Ông kể với chúng tôi những ngày đầu tiên tập luyện với Phạm Tuân và cảm nhậnđược tính cần cù, ham học và thông minh của người Việt Nam thông qua người conưu tú này. Khả năng tiếp thu nhanh chóng về công nghệ vũ trụ hiện đại của PhạmTuân, mặc dù lúc đó mới chỉ là lần đầu tiên anh được tiếp cận, khiến ông nểphục.
Gorbatko khẳng định việc được cùng với "Người bắn hạ máy bay B-52 của Mỹ"thực hiện một trong những chương trình liên chính phủ Liên Xô-Việt Nam trongkhuôn khổ "Interkosmos" là một vinh dự lớn lao đối với ông.
Ông đánh giá chương trình này không chỉ có tầm quan trọng to lớn về chínhtrị, mà còn rất có ý nghĩa lâu dài về kinh tế và khoa học-công nghệ đối vớiViệt Nam nhờ những thí nghiệm thành công trên tàu "Liên hợp -37." Gorbatko cònnhớ như in Phạm Tuân đã kinh qua các học viện quân sự mang tên Zhukov và Gagarinnên rất thông thạo tiếng Nga.
Ông kể lại những ngày làm việc trên tàu "Liên hợp - 37," hai người đã cùnghai nhà du hành Leonid Popov và Valery Riumin hát các bài dân ca Nga để xua tanmỏi mệt và nỗi nhớ Trái Đất. Phạm Tuân thậm chí đã đóng vai trò thông ngôn thaycác phiên dịch viên khi phải dịch những thuật ngữ khoa học vũ trụ khó trong cáccuộc họp báo về chuyến bay.
Hồi tưởng về những chuyến thăm Việt Nam, Gorbatko kể say sưa về vẻ đẹp thiênnhiên của các danh lam thắng cảnh ở Việt Nam, từ Vịnh Hạ Long có một không hai,các bãi biển phủ đầy cát trắng ở Đà Nẵng, Nha Trang và Vũng Tàu, đặc biệt là nétđẹp cổ kính của Thủ đô Hà Nội và kinh thành Huế, cũng như sự trang hoàng củaThành phố Hồ Chí Minh, nơi vẫn được coi là "Hòn Ngọc Viễn Đông."
Tuy nhiên, trên tất cả là lòng mến khách và tinh thần lạc quan, yêu đời củacon người Việt Nam. Ông nhớ về người vợ cả đã quá cố, nhớ về tấm lòng mê sayViệt Nam của bà. Ông vui mừng trước những sự đổi thay trong đời sống xã hội củaViệt Nam, những thành tựu vượt bậc mà Việt Nam đã đạt được trong thời kỳ đổimới.
Trong cuộc gặp gỡ với Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh mớiđây, ông được biết Việt Nam không còn người đói, nông nghiệp Việt Nam đã vươnlên vị trí thứ hai thế giới về xuất khẩu gạo và đời sống của người Việt ngàycàng được cải thiện về chất.
Khi bài báo này đến với bạn đọc thì ông Gorbatko cùng người vợ kế và cháu gáiđã có mặt ở Việt Nam để tham dự lễ kỷ niệm 30 năm chuyến bay vũ trụ Việt-Xô vàgặp lại Anh hùng Phạm Tuân cùng đồng đội, bạn bè và người thân của hai người.
Ông đang rất mong mỏi tới giây phút được quây quần bên các bạn Việt Nam, cùngnhau nhớ lại những người quen biết đã ngã xuống vì độc lập và tự do của Tổ quốcViệt Nam, cũng như cầu chúc cho Việt Nam "mưa thuận, gió hòa, dân giàu, nướcmạnh."
Về tình cảm với Việt Nam, ông khẳng định đất Việt là Tổ quốc thứ hai của mìnhvà với ông trở lại Việt Nam lần này có cảm giác như người con được trở về vớiđất mẹ.
Còn chúng tôi, không gì hơn là Gorbatko dồi dào sức khỏe để còn hoạtđộng lâu dài trong ban lãnh đạo Hội Hữu nghị Nga-Việt và Quỹ Hòa bìnhMátxcơva, để còn đến với Việt Nam, với đất nước mà ông đã "nghĩa nặng, tìnhsâu."/.
Đình Lanh (Báo Tin tức/Vietnam+)