Các sự cố liên tiếp tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 ở tỉnh Fukushima, phía Đông Bắc Nhật Bản, sau thảm họa động đất và sóng thần vừa qua khiến nhiều người lo ngại về ảnh hưởng của các thực phẩm có chứa chất phóng xạ.
1. Điều gì sẽ xảy ra nếu ăn các loại thực phẩm có chứa chất phóng xạ?
Nếu sử dụng các thực phẩm hoặc nước uống chứa có chất phóng xạ, các chất phóng xạ này sẽ vẫn tồn tại ở trong cơ thể và tiếp tục phát xạ.
Đồng vị phóng xạ iodine-131 của nhà máy Fukushima số 1 được phát hiện trong sữa, rau xanh và nước uống ở một số tỉnh gần nhà máy này trong thời gian gần đây có thời gian bán rã là tám ngày (tức là sau tám ngày, độ hoạt động của nó giảm đi 1/2). Tương tự như vậy, hoạt độ của đồng vị iodine-131 sẽ giảm từ từ và không tồn tại trong đất trong thời gian dài.
Trong khi đó, đồng vị phóng xạ cesium-137 có thời gian bán rã là 30 năm. Nó sẽ tồn tại trong đất trong thời gian dài hơn và sẽ ảnh hưởng tới các sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, nếu ăn uống phải cesium-137, phần lớn chất phóng xạ này sẽ được bài tiết ra khỏi cơ thể.
2. Các giới hạn tạm thời có nghĩa là gì?
Các giới hạn tạm thời là lượng phóng xạ ước tính có thể gây ra các mối nguy hiểm cho sức khỏe như làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư nếu hàng ngày, một người ăn các loại thức ăn có chứa chất phóng xạ trong thời gian một năm như 1 lít sữa hoặc các sản phẩm được làm từ sữa, 2 lít nước và 100g rau xanh.
Điều quan trọng cần lưu ý là cơ thể sẽ không bị ảnh hưởng cho dù nếu một người tình cờ ăn phải thực phẩm có chứa phóng xạ cao gấp 100 lần so với giới hạn tạm thời. Tuy nhiên, điều này cũng không có nghĩa bạn nên ăn các loại thực phẩm có chứa các chất phóng xạ cao hơn so với giới hạn cho phép.
3. Các chất phóng xạ nhiễm vào thực phẩm bằng cách nào?
Các đồng vị phóng xạ iodine và cesium bay theo gió sẽ dính vào bề mặt các loại rau. Chúng dính vào bề mặt của bắp cải nhưng dễ đi sâu vào bên trong. Nồng độ phóng xạ có thể sẽ giảm nếu rửa rau kỹ lưỡng bằng nước sạch.
Các chất phóng xạ sẽ tiếp tục tồn tại trên mặt đất và chỉ có ảnh hưởng nhỏ tới củ cải và các loại rau có rễ khác trong ngắn hạn. Phóng xạ được phát hiện trong sữa bò bởi vì, các chú bò có thể đã ăn rau hoặc uống nước có chứa các chất phóng xạ.
4. Các ảnh hưởng của chất phóng xạ đối với trẻ em?
Trẻ em nhạy cảm hơn người lớn về ảnh hưởng của các chất phóng xạ. Trong trường hợp của người lớn, chỉ có khoảng 7% đồng vị phóng xạ iodine xâm nhập vào cơ thể được tích trữ ở tuyến giáp, phần còn lại sẽ được bài tiết ra ngoài trong vòng 24 giờ. Trong khi đó, tỷ lệ trên đối với trẻ em là khoảng 20%./.
1. Điều gì sẽ xảy ra nếu ăn các loại thực phẩm có chứa chất phóng xạ?
Nếu sử dụng các thực phẩm hoặc nước uống chứa có chất phóng xạ, các chất phóng xạ này sẽ vẫn tồn tại ở trong cơ thể và tiếp tục phát xạ.
Đồng vị phóng xạ iodine-131 của nhà máy Fukushima số 1 được phát hiện trong sữa, rau xanh và nước uống ở một số tỉnh gần nhà máy này trong thời gian gần đây có thời gian bán rã là tám ngày (tức là sau tám ngày, độ hoạt động của nó giảm đi 1/2). Tương tự như vậy, hoạt độ của đồng vị iodine-131 sẽ giảm từ từ và không tồn tại trong đất trong thời gian dài.
Trong khi đó, đồng vị phóng xạ cesium-137 có thời gian bán rã là 30 năm. Nó sẽ tồn tại trong đất trong thời gian dài hơn và sẽ ảnh hưởng tới các sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, nếu ăn uống phải cesium-137, phần lớn chất phóng xạ này sẽ được bài tiết ra khỏi cơ thể.
2. Các giới hạn tạm thời có nghĩa là gì?
Các giới hạn tạm thời là lượng phóng xạ ước tính có thể gây ra các mối nguy hiểm cho sức khỏe như làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư nếu hàng ngày, một người ăn các loại thức ăn có chứa chất phóng xạ trong thời gian một năm như 1 lít sữa hoặc các sản phẩm được làm từ sữa, 2 lít nước và 100g rau xanh.
Điều quan trọng cần lưu ý là cơ thể sẽ không bị ảnh hưởng cho dù nếu một người tình cờ ăn phải thực phẩm có chứa phóng xạ cao gấp 100 lần so với giới hạn tạm thời. Tuy nhiên, điều này cũng không có nghĩa bạn nên ăn các loại thực phẩm có chứa các chất phóng xạ cao hơn so với giới hạn cho phép.
3. Các chất phóng xạ nhiễm vào thực phẩm bằng cách nào?
Các đồng vị phóng xạ iodine và cesium bay theo gió sẽ dính vào bề mặt các loại rau. Chúng dính vào bề mặt của bắp cải nhưng dễ đi sâu vào bên trong. Nồng độ phóng xạ có thể sẽ giảm nếu rửa rau kỹ lưỡng bằng nước sạch.
Các chất phóng xạ sẽ tiếp tục tồn tại trên mặt đất và chỉ có ảnh hưởng nhỏ tới củ cải và các loại rau có rễ khác trong ngắn hạn. Phóng xạ được phát hiện trong sữa bò bởi vì, các chú bò có thể đã ăn rau hoặc uống nước có chứa các chất phóng xạ.
4. Các ảnh hưởng của chất phóng xạ đối với trẻ em?
Trẻ em nhạy cảm hơn người lớn về ảnh hưởng của các chất phóng xạ. Trong trường hợp của người lớn, chỉ có khoảng 7% đồng vị phóng xạ iodine xâm nhập vào cơ thể được tích trữ ở tuyến giáp, phần còn lại sẽ được bài tiết ra ngoài trong vòng 24 giờ. Trong khi đó, tỷ lệ trên đối với trẻ em là khoảng 20%./.
Thanh Tùng (Vietnam+)
