Ảnh chỉ có tính minh họa. (Nguồn: Vietnam+) Trong bối cảnh Internet đã "gõ cửa" từng nhà, cùng với việc học sinh buộc phải học online do dịch COVID-19, các mối đe dọa trên mạng như nội dung bạo lực, bắt nạt, tin giả... ngày càng trở nên hiện hữu.
Do vậy, hơn lúc nào hết, việc hướng dẫn cho con trẻ các kỹ năng an toàn trên mạng được quan tâm hơn bao giờ hết.
Dạy trẻ tự bảo vệ mình
Mỗi ngày trước khi đi làm, chị Nguyễn Ánh (Hoàng Mai, Hà Nội) lại không quên dặn bé Thục Anh (một học sinh lớp 5) chỉ được phép vào Zoom học bài, dùng Zalo để chia sẻ thông tin với cô giáo và không được phép truy cập bất kỳ trang web nào khi chưa được sự đồng ý của bố mẹ.
Tới cơ quan, chị bật phần mềm camera giám sát để thi thoảng xem cô con gái học bài thế nào.
"Tôi rất lo lắng bởi lẽ con còn nhỏ, chưa ý thức được các vấn đề phức tạp trên mạng Internet. Một mặt, chúng tôi luôn dạy dỗ con, nhưng mặt khác vẫn phải giám sát một thời gian xem ý thức của con ra sao," chị nói.
Một khảo sát của Nielsen đối với nhóm đối tượng trẻ em tại bốn quốc gia Đông Nam Á bao gồm Việt Nam cho thấy thanh thiếu niên lên mạng cho việc học và giải trí thường đối mặt với những mối nguy trên mạng như nội dung bạo lực, bắt nạt trên mạng, tin giả hay các mối nguy từ người lạ. Tuy nhiên, trẻ có khuynh hướng ít chia sẻ với phụ huynh khi gặp phải những vấn đề trên mà thường chọn cách im lặng hoặc có hành động tiêu cực.
Trong khi đó, khảo sát an toàn trực tuyến các bậc phụ huynh tại Việt Nam thực hiện bởi Qaltrics và Google cho thấy 71% phụ huynh có con nhỏ học các lớp trực tuyến trong thời điểm đại dịch COVID-19 đều có quan ngại về vấn đề an toàn trên mạng. Thế nhưng, hơn 1/3 số phụ huynh được phỏng vấn chưa bao giờ nói chuyện với trẻ nhỏ về vấn đề an toàn trên mạng.
Bà Nguyễn Hoàng Anh, đại diện Trung tâm Sức khỏe Gia đình và Phát triển Cộng đồng (C.F.C Việt Nam) cho rằng: “Những rủi ro tiềm ẩn ở đời thực với trẻ em như bị bắt nạt, bắt cóc hay xâm hại thì cũng tương tự trên môi trường mạng. Việc của chúng ta không phải chỉ đơn thuần bảo vệ trẻ tránh xa khỏi những rủi ro mà cần trang bị cho trẻ những kiến thức và kỹ năng để có thể nhận thức được rủi ro và tự bảo vệ mình, đặc biệt trong bối cảnh do đại dịch COVID-19 trường học phải tạm đóng cửa và trẻ em học trực tuyến.”
Với mong muốn trang bị cho trẻ các kiến thức, công cụ cần thiết để trẻ em phát triển an toàn lành mạnh trên môi trường mạng, dự án “Em an toàn hơn cùng Google” được khởi động tại Việt Nam từ tháng 11/10 dành cho trẻ từ 7-13 tuổi..
“Em an toàn hơn cùng Google” hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về vấn đề an toàn Internet cho trẻ em; giúp các bậc cha mẹ, giáo viên trang bị đầy đủ kiến thức để đồng hành cùng con trẻ trong thời đại số, thông qua hai nội dung chính: Khóa học Be Internet Awesome và trò chơi Interland.
Kỹ năng cần thiết của công dân số
Theo đại diện của Google, Be Internet Awesome là giáo trình mở, hoàn toàn miễn phí cung cấp trải nghiệm học tập thú vị, phù hợp với trẻ em xoay quanh năm chủ đề cơ bản về an toàn kỹ thuật số và quyền công dân số. Bộ giáo trình không chỉ dành cho trẻ em mà còn dành cho các nhà giáo dục và phụ huynh, có thể dễ dàng tải xuống tại website của chương trình.
Bên cạnh nguồn tài nguyên mở, Google phối hợp cùng Trung tâm Tư vấn Sức khỏe Gia đình và Phát triển Cộng đồng (CFC) triển khai dự án tại Việt Nam. CFC sẽ hỗ trợ đào tạo các giảng viên nguồn cho chương trình và phổ biến chương trình đến các trường học, phụ huynh và học sinh.
[UNICEF hoanh nghênh chương trình bảo vệ trẻ em trên mạng của Việt Nam]
Kết hợp cùng với giáo trình Be Internet Awesome là một trò chơi trực tuyến mang tên Interland. Trò chơi là hành trình phiêu lưu về an toàn kỹ thuật số khiến cho việc tiếp nhận và rèn luyện các kiến thức trở nên thú vị hơn.
Bà Nguyễn Thúy Uyên Phương, nhà sáng lập hệ thống giáo dục Tomato Kids đánh giá rất cao khi dự án “Em an toàn hơn cùng Google” không chỉ hướng tới kỹ năng về an toàn trên Internet mà còn hướng tới việc trang bị cho các em những giá trị rất là sâu sắc của một công dân trách nhiệm trên thế giới số như: Ứng xử tử tế với nhau, dũng cảm cất lên tiếng nói của chính mình hay bảo vệ những người bị bắt nạt trên Internet...
“Không chỉ tạo ra các sản phẩm hữu ích và an toàn, chúng tôi mong muốn hỗ trợ người dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ nhận thức được các mối nguy hiểm cũng như có được đầy đủ kiến thức và phương tiện để bảo vệ mình trên không gian mạng. Thông qua chương trình ‘Em An toàn hơn cùng Google,’ chúng tôi hy vọng xây dựng nền tảng công dân số lành mạnh và hữu ích cho Việt Nam,” bà Trâm Nguyễn, Giám đốc quốc gia, phụ trách Việt Nam, Lào, Campuchia của Google châu Á-Thái Bình Dương chia sẻ.
Ở Việt Nam, Google là nền tảng phổ biến được nhiều người sử dụng trong đó có trẻ em, do đó ông Nguyễn Đức Tuân, Quyền Giám đốc Trung âm Ứng cứu khẩn ấp không gian mạng Việt Nam, Cục An Toàn Thông Tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho rằng chương trình sẽ nâng cao nhận thức và trang bị kiến thức kỹ năng về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, giúp trẻ em sử dụng Internet một cách tỉnh táo, thông minh, tử tế, mạnh mẽ và can đảm.
“Sáng kiến này sẽ góp phần thực thi tốt và hiệu quả chương trình bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng do Thủ tướng Chính phủ ban hành, thể hiện rất rõ vai trò và trách nhiệm tích cực của Google đối với việc bảo vệ trẻ em Việt Nam,” ông Nguyễn Đức Tuân nhấn mạnh./.
