Khi nghĩ đến việc cải thiện sức khỏe não bộ, chúng ta thường nghĩ đến các hoạt động kích thích tư duy như giải ô chữ hay Sudoku.
Nhưng trí não minh mẫn không chỉ đến từ các trò chơi trí tuệ mà còn từ chính những thói quen hằng ngày, bắt đầu từ chế độ ăn uống.
Có một số thực phẩm và đồ uống phổ biến mà các chuyên gia về sức khỏe não bộ như bác sỹ thần kinh học, nhà khoa học thần kinh cố gắng tránh tối đa.
Dưới đây là bảy loại trong số đó:
1. Bột protein
Nếu bạn quen cho một muỗng bột protein vào sinh tố mỗi ngày, có lẽ bạn nên cân nhắc lại hoặc ít nhất là kiểm tra kỹ thành phần.
Dù bột protein được quảng cáo là lựa chọn lành mạnh, ít calo, phù hợp với người muốn giảm cân, nhiều loại lại chứa rất nhiều chất tạo ngọt nhân tạo, theo nhà khoa học thần kinh Friederike Fabritius (Mỹ).
“Chính các chất phụ gia đó làm tôi lo ngại về bột protein, vì chúng gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột,” Fabritius nói. “Một hệ vi sinh khỏe mạnh cực kỳ quan trọng cho sức khỏe não, vì phần lớn chất dẫn truyền thần kinh được sản xuất trong ruột.”
2. Nước ngọt
Xin chia buồn với người mê soda. Bác sỹ thần kinh Shaheen Lakhan cho biết soda là “một trong những thực phẩm tệ nhất cho não,” vì hàm lượng đường đơn rất cao.
“Đường đơn làm tổn thương các mạch máu nuôi não,” ông nói. “Theo thời gian, điều này khiến não thiếu năng lượng cần thiết, dẫn tới sa sút trí tuệ sớm và đột quỵ. Trong ngắn hạn, đường còn gây viêm não, dễ cáu gắt, tâm trạng kém và rối loạn giấc ngủ.”
Ngoài ra, cảm giác “lên đường-tụt đường” liên tục tạo ra cơ chế nghiện, kèm theo thèm ngọt và khó chịu khi thiếu.
“Ngay cả soda ăn kiêng hoặc không calo cũng ảnh hưởng xấu, vì các chất phụ gia làm não căng thẳng và đánh lừa cơ thể, khiến bạn thèm đường thật,” ông nói.
3. Bơ thực vật (margarine)
Chất béo trans là axit béo chuyển hóa hay axit béo dạng trán, axit béo đồng phân nhân tạo. Chúng hình thành trong quá trình chế biến thực phẩm, bằng phương pháp hydro hóa dầu ăn, nhằm giúp thực phẩm được bảo quản lâu hơn, bắt mắt và hấp dẫn người tiêu dùng hơn.
Bác sỹ thần kinh Shae Datta (Mỹ) cho biết cô tránh dùng margarine vì nó chứa chất béo trans. (Tuy nhiên, một số loại bơ thực vật hiện nay không còn chứa trans fat - hãy xem kỹ thành phần.)
“Chúng ta thường nghe chất béo trans không tốt cho tim và mạch máu. Điều đó cũng đúng với mạch máu của não,” cô nói. “Một nghiên cứu trên tạp chí Neurology cho thấy người cao tuổi có nồng độ axit elaidic (một loại trans fat) cao trong máu có nguy cơ sa sút trí tuệ cao hơn. Tốt nhất hãy dùng dầu ôliu hoặc bơ thật.”
5. Bia
“Bia chỉ toàn calo rỗng và không có giá trị dinh dưỡng,” bác sỹ thần kinh Byran Ho (Chương trình Rối loạn vận động, Tufts Medical Center của Mỹ) cho biết.
Bác sỹ Byran Ho nói: “Cồn là một chất độc thần kinh có thể làm tổn thương cả hệ thần kinh trung ương và ngoại biên ngay cả khi uống ở mức vừa phải.”
6. Càphê decaf (không caffein)
Nếu bạn thích uống càphê decaf, nhà khoa học thần kinh Sean Callan (CEO của Ellipse Analytics) khuyên bạn nên tránh trừ khi bạn chắc chắn quá trình khử caffein không dùng dung môi hóa học.
“Các dung môi được dùng để tách caffein thường độc với cơ thể,” ông nói. “Nhiều loại có liên quan đến nguy cơ ung thư hoặc tổn thương thần kinh, đặc biệt khi phơi nhiễm lặp lại. Chẳng hạn methylene chloride - một dung môi phổ biến trong decaf - có thể đi qua nhau thai, gây nguy hiểm cho thai nhi.”
7. Khoai tây chiên
Khoai tây chiên là một trong những món bác sỹ thần kinh Pedram Navab tránh ăn.
“Chế độ ăn nhiều chất béo, như khoai tây chiên, có thể làm tổn thương các mạch máu nuôi não, gây suy giảm nhận thức,” ông nói. “Nó làm giảm tính toàn vẹn của hàng rào máu não và gây tổn thương tế bào thần kinh ở vùng hippocampus - bộ phận quan trọng cho học tập và ghi nhớ.”
Một số món trong danh sách này có thể dễ bỏ như bột protein hoặc càphê decaf nhưng số khác lại khó hơn. Vì vậy nếu được, hãy hạn chế hoặc thay bằng lựa chọn lành mạnh hơn. Nếu không thể, hãy tiêu thụ điều độ để giảm ảnh hưởng xấu đến não bộ./.