Những tranh cãi về “dòng xe chiến lược” tại Việt Nam dường như đã gần đến hồikết khi Bộ Công Thương vừa trình lên Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án hỗ trợthuế đối với xe đa dụng 6-9 chỗ, có dung tích động cơ đến 1500cc, đạt tiêu chuẩnkhí thải Euro 2. Tuy nhiên, còn không ít những băn khoăn phía sau đề xuất này.
Lợi ích to lớn
Nếu được phê duyệt, những chiếc ôtô này sẽ được hưởng những ưu đãi đặc biệt nhưthuế tiêu thụ đặc biệt chỉ 30% (những xe khác bị áp mức thuế 45-60%) và đượcgiảm dần theo tỷ lệ nội địa hóa. Người mua xe chỉ phải nộp thuế Giá trị gia tăng5% (xe khác là 10%) và thuế trước bạ 2% (xe khác là 10-12%). Chính sách ưu đãisẽ được thực hiện ngay trong năm 2009.
Ngoài ra, nhà sản xuất loại xe ôtô chiến lược và các doanh nghiệp sản xuất phụtrợ cho dòng xe này sẽ được miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, đượchưởng thuế 0% cho nhập khẩu máy móc, nguyên liệu phục vụ sản xuất xe chiếnlược...
Những chính sách này nhằm khuyến khích sản xuất ôtô trong nước, vừa khuyến khíchngười tiêu dùng mua xe và kỳ vọng tạo ra một bước phát triển mới cho ngành côngnghiệp ôtô Việt Nam.
Đâu là những mẫu xe trong diện được ưu đãi thuế?
Hiện tại, những mẫu xe 6-9 chỗ đang được lắp ráp tại Việt Nam bao gồm ToyotaInnova, Mitsubishi Zinger, Ford Everest, GM Daewoo Captiva, Suzuki APV, KiaCarens… nhưng phần lớn đều được trang bị động cơ 2.0 (trừ Suzuki APV có động cơ1.6). Vậy là không có chiếc xe nào trong diện được “ưu đãi”.
Không có mẫu xe sẵn có đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất, lắp ráp phải đầu tưdây chuyền lắp ráp mẫu xe mới để cung ứng cho thị trường nếu muốn được hưởng ưuđãi thuế. Việc này sẽ mất khoảng 2 năm để hoàn tất. Muốn nhanh hơn, các nhà sảnxuất sẽ “cải tiến” những mẫu xe hiện có để phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật đề ra.
Rất có thể trong tương lai gần, người tiêu dùng Việt Nam sẽ thấy chiếc Inova haychiếc Captiva với vẻ bề ngoài kềnh càng, mạnh mẽ nhưng có động cơ nhỏ hơn1500cc. Và cũng ngay lập tức, người ta hình dung được sự vất vả của chiếc xe khinó chở đủ 7 người và leo dốc.
Thực tế đã cho thấy khi chiếc Suzuki APV đầy tải, người lái phải tắt điều hòatrên xe khi muốn vượt xe khác. Giải pháp được đưa ra là động cơ dưới 1.5 của xesẽ được lắp bộ tăng áp. Tuy nhiên, cả nhà sản xuất và người tiêu dùng phải chấpnhận giá xe sẽ cao hơn khi lắp thêm thiết bị này.
Yếu tố giá thành sẽ tác động nhiều đến mẫu mã “xe chiến lược”. Gần như có thểkhẳng định được mẫu xe mới sẽ là chiếc xe đa dụng (MPV) chứ không phải một chiếcxe dáng thể thao kiểu SUV hay CUV.
Ứng cử viên
Nhiều người đang nói đến mẫu xe Toyota Avanza vừa xuất hiện tại “cuộc trìnhdiễn” của các thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) vừa diễnra tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Đây là một mẫu xe 7 chỗ có động cơ 1.5 đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 2, đáp ứngmọi yêu cầu kỹ thuật của “dòng xe chiến lược được hưởng ưu đãi thuế”. Sự nhanhnhạy này của Toyota làm cho nhiều người phải “thán phục” về khả năng đáp ứng củaToyota với chính sách của cơ quan chủ quản (Liên bộ Tài chính-Công thương). Cũngnên nhắc lại rằng Toyota hiện đang là nhãn hiệu nắm đa phần thị trường xe hơiViệt Nam với nhiều mẫu xe luôn đạt mức tiêu thụ rất tốt.
Toyota Avanza xuất hiện lần đầu tiên tại Philippines và là một mẫu xe đa dụng 7chỗ gây được nhiều sự chú ý. Xe có nhiều mẫu, được lắp động cơ từ 1.3 đến 1.5;có hộp số tay hoặc hộp số tự động 4 cấp.
Tại thị trường Ấn Độ, Toyota Avanza cũng “nổi đình nổi đám” bởi mức giá rẻ hơnToyota Innova tới 30% trong khi tính năng không mấy khác biệt.
Nếu Toyota tổ chức lắp ráp và đưa ra thị trường Việt Nam mẫu xe này, chắc chắnAvanza sẽ lại tạo nên “hiện tượng mới” với sức tiêu thụ ấn tượng không kém "đànanh" Innova.
Mẫu xe chiến lược
Cuối cùng thì các cơ quan làm chính sách ở Việt Nam cũng đưa ra được “mô hình”một mẫu xe chiến lược cho thị trường nội địa. Đó là mẫu xe 7 chỗ có dung tíchđộng cơ đến 1.5, đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 2 được kỳ vọng là “tiêu tốn ítnhiên liệu, chở được nhiều người và thân thiện môi trường”.
Trong khi đó, tại Thái Lan, những xe nằm trong diện được hưởng ưu đãi thuế lànhững mẫu xe sử dụng năng lượng mới như khí hóa lỏng, hay xe điện, hay xehybrid. Đây không chỉ là những ưu đãi nhằm khuyến khích sản xuất và tiêu thụnhững mẫu xe sử dụng năng lượng mới, bảo vệ môi trường mà còn khuyến khích cácnhà sản xuất ngoại quốc đưa vào Thái Lan những công nghệ sản xuất xe hơi tiêntiến nhất thế giới.
Tại Trung Quốc, đang có những dấu hiệu cho thấy Chính phủ nước này sẽ sớm bánhành những mức thuế ưu đãi cho dòng xe điện, đảm bảo yếu tố bảo vệ môi trường.
Tại Mỹ, những mẫu xe nhỏ đang được người tiêu dùng quan tâm bởi mức giá rẻ, tínhtiện lợi và những giá trị mà nó đem lại.
Tiêu chuẩn xe “chiến lược” tại Việt Nam được Bộ Công Thương đưa ra cho thấy cơquan chủ quản dường như không muốn “làm mất lòng” những đại gia thành viên VAMA.Nhiều người còn nhớ trong cuộc họp trước đó, Toyota đề xuất xe 7 chỗ có dungtích động cớ dưới 2.0 sẽ là dòng xe chiến lược.
Trường Hải đưa ra đề xuất mẫu xe 7 chỗ và những mẫu xe sử dụng năng lượng thaythế xăng, dầu làm dòng xe chiến lược. Trong khi đó, Xuân Kiên đề nghị những mẫuxe có dung tích động cơ nhỏ sẽ được hưởng ưu đãi thuế vì nó tiêu tốn ít nhiênliệu.
Nhiều khả năng những mẫu xe 7 chỗ với động cơ đến 1.5 xuất hiện trên thị trườngtrong thời gian tới sẽ chỉ là những chiếc xe 5 chỗ được lắp thêm hàng ghế thứ 3với diện tích vừa đủ cho những hành khách dưới 10 tuổi. Sự tiện dụng và kinh tếcủa những mẫu xe mới này còn cần thời gian để kiểm chứng./.
Tùng Lâm (Vietnam+)