Người dân Israel và Palestine. (Nguồn: Reuters) Ngày 15/9, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường nỗ lực để khuyến khích người Israel và người Palestine tiến hành những biện pháp cần thiết để tháo ngòi nổ cho cuộc xung đột đang diễn biến ngày một nghiêm trọng.
Tại buổi báo cáo về tình hình Trung Đông trước Hội đồng Bảo an, người đứng đầu Liên hợp quốc cho biết: "Khoảng ngày này 23 năm trước Hiệp ước Oslo đầu tiên đã được ký kết giữa Israel và Tổ chức Giải phóng Palestine. Không may là hiện tại chúng ta đang xa rời mục tiêu này hơn bao giờ hết. Giải pháp hai nhà nước có nguy cơ bị thay bằng thực trạng chỉ có một nhà nước với những hoạt động bạo lực và chiếm đóng triền miên."
Ông Ban Ki-moon cho biết bất chấp những cảnh báo của cộng đồng quốc tế, các nhà lãnh đạo Israel và Palestine vẫn không tiến hành những bước đi cần thiết để gây dựng hòa bình.
Chỉ mới ngày 14/9, các dân quân ở Dải Gaza đã nã rốc két vào Israel, và đáp lại, Israel phóng bốn tên lửa vào các mục tiêu ở dải Gaza.
Trong khi đó, Israel liên tục tăng cường các hoạt động định cư. Đơn cử như chỉ trong hai tuần qua, Israel đã xúc tiến kế hoạch xây thêm 463 căn nhà tại bốn khu định cư ở Khu C của Bờ Tây.
Các số liệu chính thức của Israel cho thấy trong quý 2/2016, số nhà được khởi công xây dựng đạt mức cao nhất trong vòng ba năm qua.
Chính sách kéo dài hàng thập niên qua của Israel đã định cư cho hơn 500.000 người Israel trên lãnh thổ của Palestine. Tổng thư ký nhấn mạnh "theo luật pháp quốc tế, những khu định cư này là bất hợp pháp," cản trở việc thành lập một nhà nước Palestine.
Bộ tứ cho tiến trình hòa bình Trung Đông - bao gồm Liên hợp quốc, Nga, Mỹ và Liên minh châu Âu - nhìn chung coi hành vi mở rộng các khu định cư là một rào cản đối với hòa bình.
Tổng thư ký cũng bày tỏ sự quan ngại trước thực trạng cả hai bên đều đưa ra những phát biểu chỉ càng tạo ra môi trường ngờ vực. Đơn cử như Thủ tướng Israel gần đây mô tả những người phản đối việc mở rộng các khu định cư là những kẻ ủng hộ việc thanh lọc sắc tộc trong khi các đảng ở Palestine tán dương những hành vi bạo lực, như là vụ tấn công khủng bố nhằm vào các vận động viên Israel tại Thế vận hội Munich năm 1972.
Về các cuộc bầu cử địa phương đầu tiên trong 10 năm qua dự kiến sắp được tiến hành ở cả Bờ Tây và Dải Gaza, ông Ban Ki-moon cho biết ông đặc biệt quan ngại trước quyết định hồi tuần trước của Tòa án Tối cao Palestine ngừng mọi công tác chuẩn bị trong thời gian cân nhắc một đơn thỉnh cầu đề nghị hoãn các cuộc bầu cử.
Ông nhấn mạnh rằng nếu các cuộc bầu cử được tiến hành theo các tiêu chuẩn quốc tế, thì đây có thể là một cuộc đổi mới quan trọng cho nền dân chủ của Palestine và là bước đầu tiên thúc đẩy sự đoàn kết dân tộc.
Về dải Gaza, Tổng thư ký lưu ý các bên đã đạt được tiến triển trong tiến trình tái thiết vùng lãnh thổ này trong 2 năm qua kể từ khi đạt được lệnh ngừng bắn vào năm 2014.
Tuy nhiên, vẫn còn 65.000 người chưa có nhà ở, do đó cần phải huy động thêm sự trợ giúp để tái xây dựng gần 5.000 ngôi nhà đã bị phá hủy.
Ngoài tiến trình tái thiết, các nhu cầu nhân đạo tại Gaza vẫn "rất cấp thiết" với việc hơn 1,3 triệu trong tổng số 1,9 triệu người đang cần sự trợ giúp.
Về tình hình tại Cao nguyên Golan, ông Ban Ki-moon bày tỏ quan ngại trước tình trạng ranh giới ngừng bắn tiêp tục bị vi phạm, đe dọa lệnh ngừng bắn giữa Israel và Syria.
Ông kêu gọi Israel và Syria tuân thủ các điều khoản của Thỏa thuận chấm dứt các hoạt động vũ trang và kiềm chế tối đa./.
