Ngày 19/7, tại Hải Phòng, Cục An toàn bức xạ và Hạt nhân (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã tổ chức Hội nghị cán bộ phụ trách an toàn bức xạ lần thứ nhất.
Hội nghị có sự tham dự của đại diện gần 100 cơ sở bức xạ điển hình trong lĩnh vực ứng dụng bức xạ trong y tế, công nghiệp, nông nghiệp, tài nguyên môi trường và các cơ sở nghiên cứu về năng lượng nguyên tử.
Tại Hội nghị, các cán bộ phụ trách an toàn bức xạ được cập nhật các văn bản mới nhất về quản lý an toàn bức xạ, trao đổi kinh nghiệm công tác quản lý an toàn bức xạ, cũng như đánh giá hoạt động thanh tra và cấp phép cho các cơ sở an toàn bức xạ…
Theo các đại biểu, ở Việt Nam việc ứng dụng bức xạ đang ngày càng phát triển, đặc biệt trong những năm gần đây. Bên cạnh hiệu quả to lớn mà các ứng dụng bức xạ đem lại, cũng có những hậu quả khó lường nếu việc sử dụng không tuân theo các quy trình nghiêm ngặt của việc bảo vệ an toàn bức xạ.
Do vậy, việc trang bị các kiến thức khoa học về tác hại của bức xạ và cách phòng tránh cũng như các quy định pháp luật liên quan cho những người làm việc trong lĩnh vực này rất quan trọng.
Từ thực tế hoạt động quản lý an toàn bức xạ tại địa phương, đại biểu Lê Văn (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thanh Hóa) cho biết hiện nay vấn đề đảm bảo an toàn bức xạ tại các cơ sở vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc.
Một số cơ sở chưa quan tâm nhiều đến các quy định trong công tác đảm bảo an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ. Một số cơ sở vẫn sử dụng thiết bị cũ, không đảm bảo các điều kiện về che chắn.
Một số ít cơ sở chưa làm thủ tục hồ sơ khai báo cấp phép hoặc nộp hồ sơ những chưa hoàn tất thủ tục bổ sung theo quy định. Đại biểu nhận định, vấn đề tồn đọng xuất phát từ công tác an toàn bức xạ và hạt nhân còn mới mẻ và chưa được chú trọng tuyên truyền phổ biến rộng rãi; nhận thức về công tác an toàn bức xạ còn hạn chế, công tác quản lý, tổ chức các cơ sở bức xạ còn thiếu sót, bất cập…
Theo đại biểu Phạm văn Dũng, Trưởng phòng Quản lý Công nghệ sở hữu trí tuệ (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Kiên Giang), hàng năm, thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã thực hiện thanh tra các cơ sở X-quang y tế trên địa bàn.
Qua các cuộc thanh tra đã phát hiện các đơn vị vi phạm và đã xử phạt nghiêm khắc. Các hành vi vi phạm mà các cơ sở thường mắc phải là hoạt động không có giấy phép, sử dụng giấy phép đã hết hạn...
Nguyên nhân chủ yếu là do các cơ sở này chưa nắm được những quy định của nhà nước về an toàn bức xạ, việc thực thi pháp luật của các cơ sở chỉ có tính đối phó với các cơ quan quản lý. Các cơ sở thường chú trọng về chuyên môn cũng như các văn bản quy định về hành nghề y dược tư nhân, chưa chú trọng về an toàn và kiểm soát an toàn bức xạ.
Khẳng định tầm quan trọng của việc khai thác và ứng dụng năng lượng nguyên tử trong đời sống xã hội cũng như vai trò của cán bộ phụ trách an toàn bức xạ, các đại biểu cho rằng, cần xây dựng kho chứa nguồn phóng xạ để các cơ sở bức xạ có điều kiện gửi nguồn phóng xạ không sử dụng vào kho nhằm quản lý tập trung và giám sát theo quy định; cần xây dựng văn bản quy định cụ thể các chế độ phụ cấp cho các chuyên viên quản lý an toàn bức xạ, người phụ trách an toàn bức xạ cũng như các nhân viên bức xạ…/.
Hội nghị có sự tham dự của đại diện gần 100 cơ sở bức xạ điển hình trong lĩnh vực ứng dụng bức xạ trong y tế, công nghiệp, nông nghiệp, tài nguyên môi trường và các cơ sở nghiên cứu về năng lượng nguyên tử.
Tại Hội nghị, các cán bộ phụ trách an toàn bức xạ được cập nhật các văn bản mới nhất về quản lý an toàn bức xạ, trao đổi kinh nghiệm công tác quản lý an toàn bức xạ, cũng như đánh giá hoạt động thanh tra và cấp phép cho các cơ sở an toàn bức xạ…
Theo các đại biểu, ở Việt Nam việc ứng dụng bức xạ đang ngày càng phát triển, đặc biệt trong những năm gần đây. Bên cạnh hiệu quả to lớn mà các ứng dụng bức xạ đem lại, cũng có những hậu quả khó lường nếu việc sử dụng không tuân theo các quy trình nghiêm ngặt của việc bảo vệ an toàn bức xạ.
Do vậy, việc trang bị các kiến thức khoa học về tác hại của bức xạ và cách phòng tránh cũng như các quy định pháp luật liên quan cho những người làm việc trong lĩnh vực này rất quan trọng.
Từ thực tế hoạt động quản lý an toàn bức xạ tại địa phương, đại biểu Lê Văn (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thanh Hóa) cho biết hiện nay vấn đề đảm bảo an toàn bức xạ tại các cơ sở vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc.
Một số cơ sở chưa quan tâm nhiều đến các quy định trong công tác đảm bảo an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ. Một số cơ sở vẫn sử dụng thiết bị cũ, không đảm bảo các điều kiện về che chắn.
Một số ít cơ sở chưa làm thủ tục hồ sơ khai báo cấp phép hoặc nộp hồ sơ những chưa hoàn tất thủ tục bổ sung theo quy định. Đại biểu nhận định, vấn đề tồn đọng xuất phát từ công tác an toàn bức xạ và hạt nhân còn mới mẻ và chưa được chú trọng tuyên truyền phổ biến rộng rãi; nhận thức về công tác an toàn bức xạ còn hạn chế, công tác quản lý, tổ chức các cơ sở bức xạ còn thiếu sót, bất cập…
Theo đại biểu Phạm văn Dũng, Trưởng phòng Quản lý Công nghệ sở hữu trí tuệ (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Kiên Giang), hàng năm, thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã thực hiện thanh tra các cơ sở X-quang y tế trên địa bàn.
Qua các cuộc thanh tra đã phát hiện các đơn vị vi phạm và đã xử phạt nghiêm khắc. Các hành vi vi phạm mà các cơ sở thường mắc phải là hoạt động không có giấy phép, sử dụng giấy phép đã hết hạn...
Nguyên nhân chủ yếu là do các cơ sở này chưa nắm được những quy định của nhà nước về an toàn bức xạ, việc thực thi pháp luật của các cơ sở chỉ có tính đối phó với các cơ quan quản lý. Các cơ sở thường chú trọng về chuyên môn cũng như các văn bản quy định về hành nghề y dược tư nhân, chưa chú trọng về an toàn và kiểm soát an toàn bức xạ.
Khẳng định tầm quan trọng của việc khai thác và ứng dụng năng lượng nguyên tử trong đời sống xã hội cũng như vai trò của cán bộ phụ trách an toàn bức xạ, các đại biểu cho rằng, cần xây dựng kho chứa nguồn phóng xạ để các cơ sở bức xạ có điều kiện gửi nguồn phóng xạ không sử dụng vào kho nhằm quản lý tập trung và giám sát theo quy định; cần xây dựng văn bản quy định cụ thể các chế độ phụ cấp cho các chuyên viên quản lý an toàn bức xạ, người phụ trách an toàn bức xạ cũng như các nhân viên bức xạ…/.
Nguyễn Bích Thủy (TTXVN)
