Sau khi hoàn thành việc trùng tu vào tháng 12/2022, hai ngôi tháp gồm tháp Bắc và tháp Giữa, thuộc quần thể tháp Chăm Khương Mỹ, xã Tam Xuân, thành phố Đà Nẵng đã xuống cấp nghiêm trọng.
Tháp Bắc và tháp Giữa là 2 trong số 3 ngôi tháp gồm tháp Bắc, tháp Giữa và tháp Nam thuộc quần thể di tích tháp Chăm Khương Mỹ, xã Tam Xuân, thành phố Đà Nẵng, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1989.
Tháp Bắc và tháp Giữa được trùng tu năm 2019, với tổng kinh phí 12,6 tỷ đồng, hoàn thành cuối năm 2022. Tuy nhiên, chỉ sau hơn 2 năm sau khi trùng tu, tháp Bắc và tháp Giữa đã xuống cấp nghiêm trọng.
“Cách đây 2 năm có đoàn đến trùng tu các tháp song không đạt kết quả như mong muốn. Mới hơn 2 năm, tháp đã bị xuống cấp nặng. Trước đây, khách du lịch đến tham quan nhiều, mấy năm trở lại đây, lượng khách giảm vì tháp xuống cấp. Chúng tôi mong các cơ quan chức năng sớm tôn tạo lại tháp hiệu quả để bảo tồn di tích quý giá này,” ông Nguyễn Dục, người dân địa phương chia sẻ.
Hiện tại, nhiều vị trí của tháp Bắc xuất hiện tình trạng gạch trùng tu bị mủn nát. Tại các mảng tường trên thân tháp Bắc mới trùng tu, nhiều viên gạch bị bong tróc, muối hóa. Chất liệu gạch tại nhiều mảng tường mới được trùng tu dễ bị vụn nát khi có tác động nhẹ.
Tháp Giữa cũng đang xuống cấp nghiêm trọng sau hơn 2 năm trùng tu, tháp Nam đang được tôn tạo song không hiểu vì sao đã dừng thi công thời gian qua.
Ông Nguyễn Chí Dân, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Tam Xuân, thành phố Đà Nẵng cho biết, tháp Chăm Khương Mỹ được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1989, từ đó đến nay, tháp được đầu tư trùng tu, tôn tạo thân tháp, tường rào và nhà quản lý.
Tuy nhiên, qua thời gian và điều kiện thời tiết, đặc biệt sự khác biệt về vật liệu, công nghệ được sử dụng tôn tạo khác với chất liệu gốc nên công trình đã xuống cấp. Xã mong thành phố Đà Nẵng, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sớm có dự án tôn tạo để bảo vệ và giữ gìn di tích.
Bà Hoàng Thị Bích Hạnh, Giám đốc Ban Quản lý di tích và Bảo tàng Quảng Nam cho biết, trải qua hơn 1.000 năm tồn tại, di tích tháp Chăm Khương Mỹ đã xuống cấp nghiêm trọng.
Để đảm bảo tính ổn định, chống xuống cấp cho di tích, phục vụ việc khai thác, phát huy giá trị của tháp, năm 2019, tỉnh Quảng Nam (cũ) đã phối hợp với các cơ quan chuyên ngành ở Trung ương, địa phương thực hiện tu bổ, phục hồi tháp Bắc và tháp Giữa tại hạng mục thân tháp, cửa hướng Đông. Tháng 12/2022, dự án trùng tu, tôn tạo tháp Bắc và tháp Giữa hoàn thành, nghiệm thu đưa vào sử dụng.
“Ngay sau khi phát hiện tình trạng bong tróc, mủn gạch tại di tích tháp Chăm Khương Mỹ, Ban Quản lý di tích và Bảo tàng Quảng Nam đã khảo sát, đánh giá và báo cáo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng về tình trạng này.
Kết quả kiểm tra cho thấy, tình trạng mủn gạch và gạch bị bong tróc xảy ra chủ yếu tại hạng mục đã tu bổ thuộc tháp Bắc với diện tích ảnh hưởng dưới 30% diện tích tu bổ đã thực hiện. Hiện tượng muối hóa, rêu mốc xuất hiện tại các hạng mục đã thực hiện tu bổ thuộc tháp Bắc và tháp Giữa,” Giám đốc Ban Quản lý di tích và Bảo tàng Quảng Nam Hoàng Thị Bích Hạnh cho biết.
Theo Giám đốc Ban Quản lý di tích và Bảo tàng Quảng Nam, Ban đã đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho phép sửa chữa nhỏ di tích bằng cách thay thế những mảng gạch đã tu bổ nhưng bị mủn, bong tróc bằng vật liệu bền vững, tương đồng về chất liệu, hình dáng, kích thước, trọng lượng và đảm bảo tính thẩm mỹ nhằm hạn chế tình trạng xuống cấp của di tích.
Đơn vị mong muốn, cơ quan chuyên môn nghiên cứu, xác định nguyên nhân căn cơ của tình trạng tháp xuống cấp tại tháp Chăm Khương Mỹ để có phương án bảo tồn di tích bền vững hơn.
Sự lo ngại về hiệu quả dự án bảo tồn đối với 2 ngôi tháp này của người dân là có cơ sở. Mặt khác, mong muốn tìm ra nguyên nhân căn cơ khiến tháp nhanh xuống cấp của chính quyền địa phương và đơn vị quản lý khai thác nhóm tháp Khương Mỹ đang cần câu trả lời xác đáng của cơ quan chức năng./.
Đà Nẵng: Vì sao công trình Tháp Chăm mới hết bảo hành đã xuống cấp
Sau khi được trùng tu hoàn thành vào tháng 12/2022, 2 ngôi tháp gồm tháp Bắc và tháp Giữa, thuộc quần thể tháp Chăm Khương Mỹ, xã Tam Xuân, thành phố Đà Nẵng đã xuống cấp nghiêm trọng.
