Ngày 16/10, Tướng DanielSchaeffer - một viên tướng người Pháp đã về hưu, từng là tùy viên quân sự tại sứquán Pháp ở Việt Nam, Thái Lan và Trung Quốc, hiện là chuyên gia nghiên cứu độclập về Biển Đông và châu Á - đã phân tích chiến lược mà theo ông Trung Quốc đangáp dụng là "lãnh địa hóa" Biển Đông, tức là độc chiếm khu vực này bất chấp chủquyền của các nước khác.
Theo Đài RFI, nhân cuộc hội thảo về Biển Đông với chủ đề “Biển Đông phải chănglà một không gian khủng hoảng mới?” do Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp(IRIS) phối hợp với Quỹ Gabriel Péri đồng tổ chức, ông Schaeffer đồng thời cho rằng Việt Nam cần phải quốc tế hóa mạnh mẽ hơnhồ sơ này để đối phó với chiến lược của Trung Quốc.
Theo ông Schaeffer, khi xem xét hoạt động của ngành ngoại giao Trung Quốc vànhất là các hoạt động trong lĩnh vực pháp lý liên quan đến vấn đề quyền trênbiển, ta thấy rằng, Trung Quốc đã vạch ra xung quanh quần đảo Hoàng Sa nhữngđường cơ sở thẳng, như thể đây là một quốc gia quần đảo. Nhưng dựa vào luậtbiển, điều đó hoàn toàn không có bất kỳ một cơ sở pháp lý nào được chấp nhậntrong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển.
Điểm thứ hai liên quan đến Trường Sa. Khi phản ứng vào năm ngoái trước cônghàm của Philippines gửi đến Liên hợp quốc để phản đối các đòi hỏi của Trung Quốcliên quan đến đường 9 đoạn, Bắc Kinh đã thể hiện rõ ý định muốn vạch ra nhữngđường cơ sở thẳng tương tự chung quanh Trường Sa. Trong công hàm đưa ra để phảnbác các đề nghị của Philippines, Trung Quốc cho biết là đối với họ, quần đảoTrường Sa có quyền có lãnh hải, có vùng tiếp giáp và vùng đặc quyền kinh tế.
[Phản đối Trung, Đài âm mưu hút dầu khí Biển Đông]
Tất cả những lập luận trên, cũng như lập luận về một số bãi đá như JamesShoal, hay một mỏm đá khác nằm phía Nam quần đảo Trường Sa (không thuộc quần đảonày nhưng lại ở bên trong đường 9 đoạn) và những sự cố liên quan đến bãiScarborough, cho thấy mục tiêu của Trung Quốc là cụ thể hóa các đòi hỏi căn cứtheo đường 9 đoạn đó.
Thêm vào đó, khu vực mà Trung Quốc gọi là quần đảo Trung Sa (quốc tế gọi làbãi Macclesfield) chỉ là một bãi ngầm, không bao giờ nổi lên trên mặt nước kể cảkhi thủy triều thấp. Do đó, trong mọi trường hợp, bãi này không có quyền có lãnhhải và lại càng không có quyền hưởng quy chế khu đặc quyền kinh tế.
Trung Quốccũng có đòi hỏi tương tự đối với một bãi ngầm khác là Truro Shoal. Do việc bãiTruro, cũng như bãi Macclesfield, đều không thể có một vùng đặc quyền kinh tếhay lãnh hải, cho nên Trung Quốc đã gộp hai thực thể này với bãi ngầmScarborough và gọi tập hợp đó là quần đảo Trung Sa - một loại quần đảo hoàn toàntưởng tượng không hơn không kém.
Xung quanh khu vực đó hiện giờ họ chưa vẽ đường cơ sở thẳng nào, cũng chưanói đến khả năng đó, nhưng ta có thể suy đoán về khả năng này dựa vào những gìxảy ra trước đây. Giữa quần đảo Hoàng Sa và cái gọi là Trung Sa rất có thể cómột sự liên tục về mặt pháp lý, điều đó sẽ cho phép Trung Quốc vạch một đườngcấm, buộc tàu chiến đi qua khu vực phải dừng lại.
Cho đến nay, các nhà quan sát đã nói rất nhiều về mục tiêu kinh tế của TrungQuốc trong việc tìm cách độc chiếm Biển Đông, tức là để chiếm đoạt nguồn dầu khíđược cho là dồi dào trong khu vực. Tuy nhiên, theo ông Schaeffer, vấn đề quân sựlà một nhân tố tối quan trọng. Việc lãnh địa hóa Biển Đông sẽ cho phép Bắc Kinhtriển khai hạm đội tàu ngầm của họ một cách an toàn hơn, dự phòng khi phải tấncông vào Mỹ.
Ông giải thích: “Khi nhìn trên bản đồ, ta thấy ở Tam Á (phía Namđảo Hải Nam) có căn cứ hải quân, nơi Trung Quốc đặt các tàu ngầm phóng tên lửacủa họ."
Khoảng cách giữa Tam Á này và vùng sâu đầu tiên ở Biển Đông, nơi mà các tàungầm nguyên tử Trung Quốc có thể tuần tra một cách yên ổn, là 430 km. Bất kỳ mộtmáy bay trinh sát nào cũng có thể phát hiện ra tàu ngầm Trung Quốc khi các contàu này rời cảng và đến nơi tuần tra hay đi xa hơn nữa ra Thái Bình Dương, quaeo biển giữa đảo Luzon của Philippines và vùng phía Nam Đài Loan. Hơn nữa tàu ngầmlớp Tấn, tức là tàu nguyên tử phóng tên lửa thế hệ hai hiện nay của Trung Quốclại rất ồn, do đó rất dễ phát hiện. Cho nên cũng dễ hiểu lý do tại sao TrungQuốc muốn biến cả vùng này thành một lãnh hải của riêng họ.
Ngoài ra, dù có nêu rõ hay không, mục tiêu của Trung Quốc không phải là tấncông Mỹ mà là tự bảo vệ mình trước Mỹ. Muốn tự bảo vệ trước Mỹ thì Trung Quốcphải tìm cách đưa tàu ngầm của họ đến được nơi mà mục tiêu Mỹ nằm trong tầm bắncủa tên lửa phóng đi từ tàu ngầm của họ. Hiện nay, tên lửa Cự Lãng của TrungQuốc chỉ có tấm bắn 8.000 km, chưa có khả năng bắn đến Mỹ từ Biển Đông.
[Hội thảo tại Paris: Đường lưỡi bò không thuyết phục]
Nhìn chung, đó là lý do vì sao Trung Quốc muốn "lãnh địa hóa" vùng Biển Đông.Trung Quốc cũng không thể chuyển dịch căn cứ tàu ngầm lên phía Bắc, vì biển HoaĐông có một thềm lục địa chạy dài đến tận Okinawa, không xa bờ biển Nhật Bản, dođó tàu ngầm Trung Quốc khó có thể che giấu hành tung. Tóm lại nơi kín đáo nhấtđối với tàu ngầm Trung Quốc chính là ở phía Nam, nơi họ đang đặt căn cứ Tam Á.
Câu hỏi đặt ra là Việt Nam phải làm gì trước chiến lược đó của Trung Quốc,nhất là khi Việt Nam đang ở tuyến đầu. Theo ông Schaeffer, trong nỗ lực chốnglại đường lưỡi bò của Trung Quốc, Việt Nam không lẻ loi, và cần phải vận độngcác nước trong khối ASEAN và nhiều quốc gia khác.
Ông cho biết: “Theo tôi, trướchết Việt Nam không đơn độc. Hiện nay, cả Việt Nam lẫn Philippines đang ở trêntuyến đầu, sắp tới đây tôi cho rằng sẽ đến lượt Indonesia và Malaysia. Các nướctrong Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á cần phải đoàn kết, nỗ lực thu hút sự chúý của quốc tế."
Ông Schaeffer giải thích thêm rằng cần phải thu hút sự chú ý không chỉ của Mỹmà cả của các nước khác trong vùng như Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Liên minhchâu Âu, thậm chí cả các nước Mỹ Latinh nữa vì lẽ Biển Đông là một vùng có rấtnhiều tuyến hàng hải quan trọng đi qua, và nếu bị Trung Quốc ngăn chặn thì cácquốc gia khác cũng bị ảnh hưởng. Do đó cần phải thuyết phục Trung Quốc cho bằngđược là họ phải chấp nhận thương thảo vấn đề chủ quyền trên Biển Đông trên cơ sởLuật Biển quốc tế. Nếu cần thì phải đưa ra Tòa án Công lý Quốc tế, cho dù phảimất rất nhiều thời gian để chuẩn bị thủ tục hồ sơ.
Theo tướng Schaeffer, Việt Nam phải tiếp tục nỗ lực quốc tế hóa vấn đề. Chođến nay, Bắc Kinh luôn chống lại điều này vì biết rõ rằng họ sẽ bị đuối lý./.
Theo Đài RFI, nhân cuộc hội thảo về Biển Đông với chủ đề “Biển Đông phải chănglà một không gian khủng hoảng mới?” do Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp(IRIS) phối hợp với Quỹ Gabriel Péri đồng tổ chức, ông Schaeffer đồng thời cho rằng Việt Nam cần phải quốc tế hóa mạnh mẽ hơnhồ sơ này để đối phó với chiến lược của Trung Quốc.
Theo ông Schaeffer, khi xem xét hoạt động của ngành ngoại giao Trung Quốc vànhất là các hoạt động trong lĩnh vực pháp lý liên quan đến vấn đề quyền trênbiển, ta thấy rằng, Trung Quốc đã vạch ra xung quanh quần đảo Hoàng Sa nhữngđường cơ sở thẳng, như thể đây là một quốc gia quần đảo. Nhưng dựa vào luậtbiển, điều đó hoàn toàn không có bất kỳ một cơ sở pháp lý nào được chấp nhậntrong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển.
Điểm thứ hai liên quan đến Trường Sa. Khi phản ứng vào năm ngoái trước cônghàm của Philippines gửi đến Liên hợp quốc để phản đối các đòi hỏi của Trung Quốcliên quan đến đường 9 đoạn, Bắc Kinh đã thể hiện rõ ý định muốn vạch ra nhữngđường cơ sở thẳng tương tự chung quanh Trường Sa. Trong công hàm đưa ra để phảnbác các đề nghị của Philippines, Trung Quốc cho biết là đối với họ, quần đảoTrường Sa có quyền có lãnh hải, có vùng tiếp giáp và vùng đặc quyền kinh tế.
[Phản đối Trung, Đài âm mưu hút dầu khí Biển Đông]
Tất cả những lập luận trên, cũng như lập luận về một số bãi đá như JamesShoal, hay một mỏm đá khác nằm phía Nam quần đảo Trường Sa (không thuộc quần đảonày nhưng lại ở bên trong đường 9 đoạn) và những sự cố liên quan đến bãiScarborough, cho thấy mục tiêu của Trung Quốc là cụ thể hóa các đòi hỏi căn cứtheo đường 9 đoạn đó.
Thêm vào đó, khu vực mà Trung Quốc gọi là quần đảo Trung Sa (quốc tế gọi làbãi Macclesfield) chỉ là một bãi ngầm, không bao giờ nổi lên trên mặt nước kể cảkhi thủy triều thấp. Do đó, trong mọi trường hợp, bãi này không có quyền có lãnhhải và lại càng không có quyền hưởng quy chế khu đặc quyền kinh tế.
Trung Quốccũng có đòi hỏi tương tự đối với một bãi ngầm khác là Truro Shoal. Do việc bãiTruro, cũng như bãi Macclesfield, đều không thể có một vùng đặc quyền kinh tếhay lãnh hải, cho nên Trung Quốc đã gộp hai thực thể này với bãi ngầmScarborough và gọi tập hợp đó là quần đảo Trung Sa - một loại quần đảo hoàn toàntưởng tượng không hơn không kém.
Xung quanh khu vực đó hiện giờ họ chưa vẽ đường cơ sở thẳng nào, cũng chưanói đến khả năng đó, nhưng ta có thể suy đoán về khả năng này dựa vào những gìxảy ra trước đây. Giữa quần đảo Hoàng Sa và cái gọi là Trung Sa rất có thể cómột sự liên tục về mặt pháp lý, điều đó sẽ cho phép Trung Quốc vạch một đườngcấm, buộc tàu chiến đi qua khu vực phải dừng lại.
Cho đến nay, các nhà quan sát đã nói rất nhiều về mục tiêu kinh tế của TrungQuốc trong việc tìm cách độc chiếm Biển Đông, tức là để chiếm đoạt nguồn dầu khíđược cho là dồi dào trong khu vực. Tuy nhiên, theo ông Schaeffer, vấn đề quân sựlà một nhân tố tối quan trọng. Việc lãnh địa hóa Biển Đông sẽ cho phép Bắc Kinhtriển khai hạm đội tàu ngầm của họ một cách an toàn hơn, dự phòng khi phải tấncông vào Mỹ.
Ông giải thích: “Khi nhìn trên bản đồ, ta thấy ở Tam Á (phía Namđảo Hải Nam) có căn cứ hải quân, nơi Trung Quốc đặt các tàu ngầm phóng tên lửacủa họ."
Khoảng cách giữa Tam Á này và vùng sâu đầu tiên ở Biển Đông, nơi mà các tàungầm nguyên tử Trung Quốc có thể tuần tra một cách yên ổn, là 430 km. Bất kỳ mộtmáy bay trinh sát nào cũng có thể phát hiện ra tàu ngầm Trung Quốc khi các contàu này rời cảng và đến nơi tuần tra hay đi xa hơn nữa ra Thái Bình Dương, quaeo biển giữa đảo Luzon của Philippines và vùng phía Nam Đài Loan. Hơn nữa tàu ngầmlớp Tấn, tức là tàu nguyên tử phóng tên lửa thế hệ hai hiện nay của Trung Quốclại rất ồn, do đó rất dễ phát hiện. Cho nên cũng dễ hiểu lý do tại sao TrungQuốc muốn biến cả vùng này thành một lãnh hải của riêng họ.
Ngoài ra, dù có nêu rõ hay không, mục tiêu của Trung Quốc không phải là tấncông Mỹ mà là tự bảo vệ mình trước Mỹ. Muốn tự bảo vệ trước Mỹ thì Trung Quốcphải tìm cách đưa tàu ngầm của họ đến được nơi mà mục tiêu Mỹ nằm trong tầm bắncủa tên lửa phóng đi từ tàu ngầm của họ. Hiện nay, tên lửa Cự Lãng của TrungQuốc chỉ có tấm bắn 8.000 km, chưa có khả năng bắn đến Mỹ từ Biển Đông.
[Hội thảo tại Paris: Đường lưỡi bò không thuyết phục]
Nhìn chung, đó là lý do vì sao Trung Quốc muốn "lãnh địa hóa" vùng Biển Đông.Trung Quốc cũng không thể chuyển dịch căn cứ tàu ngầm lên phía Bắc, vì biển HoaĐông có một thềm lục địa chạy dài đến tận Okinawa, không xa bờ biển Nhật Bản, dođó tàu ngầm Trung Quốc khó có thể che giấu hành tung. Tóm lại nơi kín đáo nhấtđối với tàu ngầm Trung Quốc chính là ở phía Nam, nơi họ đang đặt căn cứ Tam Á.
Câu hỏi đặt ra là Việt Nam phải làm gì trước chiến lược đó của Trung Quốc,nhất là khi Việt Nam đang ở tuyến đầu. Theo ông Schaeffer, trong nỗ lực chốnglại đường lưỡi bò của Trung Quốc, Việt Nam không lẻ loi, và cần phải vận độngcác nước trong khối ASEAN và nhiều quốc gia khác.
Ông cho biết: “Theo tôi, trướchết Việt Nam không đơn độc. Hiện nay, cả Việt Nam lẫn Philippines đang ở trêntuyến đầu, sắp tới đây tôi cho rằng sẽ đến lượt Indonesia và Malaysia. Các nướctrong Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á cần phải đoàn kết, nỗ lực thu hút sự chúý của quốc tế."
Ông Schaeffer giải thích thêm rằng cần phải thu hút sự chú ý không chỉ của Mỹmà cả của các nước khác trong vùng như Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Liên minhchâu Âu, thậm chí cả các nước Mỹ Latinh nữa vì lẽ Biển Đông là một vùng có rấtnhiều tuyến hàng hải quan trọng đi qua, và nếu bị Trung Quốc ngăn chặn thì cácquốc gia khác cũng bị ảnh hưởng. Do đó cần phải thuyết phục Trung Quốc cho bằngđược là họ phải chấp nhận thương thảo vấn đề chủ quyền trên Biển Đông trên cơ sởLuật Biển quốc tế. Nếu cần thì phải đưa ra Tòa án Công lý Quốc tế, cho dù phảimất rất nhiều thời gian để chuẩn bị thủ tục hồ sơ.
Theo tướng Schaeffer, Việt Nam phải tiếp tục nỗ lực quốc tế hóa vấn đề. Chođến nay, Bắc Kinh luôn chống lại điều này vì biết rõ rằng họ sẽ bị đuối lý./.
(Vietnam+)
