Thực trạng thuốc và thực phẩm chức năng giả diễn biến phức tạp trên thị trường, với quy mô và công nghệ ngày càng tinh vi đang đặt ra nhiều thách thức trong công tác phòng chống và đòi hỏi những giải pháp hiệu quả hơn.
Thông tin trên được cho biết tại hội thảo "Thuốc và Thực phẩm chức năng giả hiện trạng và giải pháp," do Viện Phát triển Doanh nghiệp, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Trung tâm công nghệ Chống hàng giả Việt Nam tổ chức ở Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 22/9.
Ghi nhận trên thị trường hiện nay, ngoài dược phẩm, thị trường sản phẩm bảo vệ sức khỏe cũng tăng trưởng cao do thu nhập của người dân tăng và nhu cầu nâng cao sức khỏe để phòng chống dịch bệnh.
[Thông tin về vụ thuốc COVID-19 giả “ghi sản xuất tại Bình Dương”]
Sức hút của thị trường đã thu hút ngày càng nhiều đơn vị sản xuất, kinh doanh tham gia với đa dạng mô hình bán buôn online, quảng cáo qua mạng xã hội, tư vấn trực tiếp cho người dùng qua điện thoại, chat box, bán hàng đa cấp, chuyển hàng qua bưu điện, hoặc qua người vận chuyển...
Theo ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, lĩnh vực thương mại điện tử phát triển nhanh chóng dẫn đến nhiều đối tượng lợi dụng bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ...
Bên cạnh đó, lợi nhuận của hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ rất lớn, nhất là với nhóm thuốc và thực phẩm chức năng nên nhiều đối tượng bất chấp thủ đoạn trục lợi bất chính.
Trong khi đó, ý thức của người tiêu dùng chưa cao, vẫn tự ý mua thuốc không qua hình thức kê đơn tại hệ thống hiệu thuốc, chợ mạng, thì công tác giám định thuốc hoặc thực phẩm chức năng gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi kinh phí lớn và thời gian dài để thẩm tra, xác minh.
Đồng thời, sự nhập cuộc của cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội có liên quan còn chưa cao, không đồng bộ và xuyên suốt.
Ông Nguyễn Đức Lê cho rằng cần có những công cụ, giải pháp được pháp luật công nhận để hỗ trợ cho lực lượng quản lý thị trường khi thực thi nhiệm vụ có cơ sở để đánh giá, xác minh độ thật giả của sản phẩm thuốc và thực phẩm chức năng lưu thông trên thị trường.
Song song đó, sở, ngành địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người tiêu dùng không tự ý mua thuốc không qua kê đơn tại các hiệu thuốc hoặc trên chợ mạng.
Đồng quan điểm, ông Phạm Văn Thọ, Giám đốc Trung tâm công nghệ Chống hàng giả Việt Nam, thuốc và thực phẩm chức năng là loại sản phẩm mà con người sử dụng trực tiếp vào cơ thể, nhưng nếu sản phẩm giả sẽ nguy hại đến sức khỏe và tính mạng.
Vì tầm quan trọng đối với đời sống con người và đảm bảo tốt nhất cho quyền lợi của người tiêu dùng, hoạt động sản xuất, kinh doanh các loại sản phẩm này phải được cơ quan chức năng quản lý, kiểm tra một cách chặt chẽ.
Cùng với sự phát triển của công nghệ hiện nay nói chung và công nghệ số áp dụng trong việc chống giả có rất nhiều ưu điểm.
Khi doanh nghiệp đã áp dụng giải pháp công nghệ vào việc chống hàng giả thì việc sản xuất hàng giả rất khó có khả năng xảy ra trên quy mô lớn.
Với mục tiêu đồng hành cùng doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Trung tâm công nghệ chống hàng giả Việt Nam đang áp dụng giải pháp TrueData. Đây là giải pháp giúp doanh nghiệp chống hàng giả bằng biện pháp tối ưu, tiện lợi và tiết kiệm.
Giải pháp TrueData là một giải pháp kỹ thuật được kết hợp giữa dạng sản phẩm và dạng quy trình, hoạt động trên nguyên lý thu thập và bảo vệ cơ sở dữ liệu.
Dữ liệu được thu thập một cách tự động và được bảo vệ nhờ vào công nghệ mã hóa dữ liệu của giải pháp TrueData.
Đặc biệt, giải pháp TrueData được xây dựng dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ RFID chip chống hàng giả cùng với sự tích hợp của mã QR code sẽ biến động thay đổi theo nội dung của chip chống giả.
Giải pháp này ngoài công dụng giúp cho doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu, còn là cơ sở để cơ quan chức năng xử lý khi phát hiện thuốc giả, thực phẩm chức năng giả.
Ở góc độ doanh nghiệp, bà Trần Hoàng Kim Anh, Phó Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Y-Dược Sâm Ngọc Linh Việt Nam, đại diện thương hiệu PN'S CHOICE, cho hay nhiều đối tượng quảng cáo và bán sâm Ngọc Linh nhưng lại giao hàng là sâm Tam Thất.
Đối với chuyên gia thì việc phân biệt sâm Ngọc Linh và sâm Tam Thất dễ dàng, nhưng với người tiêu dùng thì gặp phải nhiều khó khăn, nhất là hình thức bên ngoài hai chủng loại sâm này tương đối giống nhau.
Với thương hiệu PN'S CHOICE đã được gắn chip TrueData cho toàn bộ hệ thống, đây là bước đột phá về công nghệ chống giả nhằm lấy lại uy tín cho quốc bảo sâm Ngọc Linh. Hơn thế nữa, mỗi cây sâm Ngọc Linh được gắn chip ghi lại toàn bộ quá trình chăm sóc, sản xuất.
"Khi áp dụng công nghệ bảo tồn gen, doanh nghiệp muốn lưu giữ quốc bảo sâm Ngọc Linh được trọn vẹn, tăng lợi thế cạnh tranh to lớn trên thị trường sâm quốc tế. Ngoài ra, gắn chip TrueData trên mỗi cây giống, doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm với bà con nông dân, người tiêu dùng," bà Trần Hoàng Kim Anh chia sẻ thêm.
Riêng ông Nguyễn Hữu Khánh, Giám đốc Công ty cổ phần bảo hiểm Bưu Điện khu vực Nam sông Hồng, thuộc Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Bưu Điện (PTI), giải pháp TrueData được đảm bảo bởi sản phẩm bảo hiểm mua hàng chính hàng của PTI, nên khách hàng có thể yên tâm mua sắm những sản phẩm có sử dụng giải pháp này.
Phạm vi bảo hiểm và hạn mức bồi thường áp dụng đối với hành vi tấn công, truy cập trái phép hay giả mạo của bên thứ ba; lỗi hệ thống, lỗi vận hành hoặc lỗi bảo mật của sản phẩm công nghệ, dịch vụ công nghệ...
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, giới tội phạm đã sử dụng công nghệ cao trong sản xuất và buôn bán hàng giả, nhà quản lý, sản xuất, kinh doanh... cũng cần sử dụng những công nghệ tiên tiến khác nhau để tự bảo vệ sản phẩm.
Một số chuyên gia đề xuất, cộng đồng doanh nghiệp nên áp dụng đa dạng công nghệ tiên tiến, gồm công nghệ chuỗi khối truyền tải dữ liệu an toàn trên hệ thống mã hóa (Blockchain), internet vạn vật (IoT: Internet of Things), nhận dạng qua tần số vô tuyến (RFID: Radio Frequency Identification), xử lý ảnh kỹ thuật số (IP: Image Processing).../.