Ngày 5/5, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus chính thức tuyên bố đại dịch COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu.
Tại cuộc họp báo, ông Tedros thông báo: "Hôm qua, Ủy ban Khẩn cấp đã họp lần thứ 15 và khuyến nghị với tôi rằng tôi có thể tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế."
Theo người đứng đầu WHO, đại dịch đang có xu hướng lắng xuống trong khi miễn dịch từ nhiễm bệnh và vaccine của người dân ngày càng tăng.
Ngoài ra, tỷ lệ nhập viện và tử vong có chiều hướng giảm, không còn gây căng thẳng cho các hệ thống y tế như trước.
Tổng Giám đốc WHO cho biết: "Xu hướng này cho phép hầu hết quốc gia trở lại cuộc sống bình thường như trước đại dịch. Do đó, tôi tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu do COVID-19.”
WHO cảnh báo COVID-19 là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu vào ngày 30/1/2020 - mức cảnh báo cao nhất của tổ chức này với một căn bệnh truyền nhiễm.
Trước đó, ngày 3/5, WHO đã công bố chiến lược mới trong phòng chống COVID-19, trong đó tìm cách giúp các quốc gia chuyển từ cơ chế khẩn cấp sang chiến lược phòng ngừa và kiểm soát lâu dài đối với dịch bệnh này.
WHO đã công bố kế hoạch chiến lược ứng phó với COVID-19 cho giai đoạn 2023-2025, kế hoạch thứ 4 như vậy kể từ khi các trường hợp mắc bệnh đầu tiên được ghi nhận tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc vào cuối năm 2019.
Chiến lược mới sẽ duy trì 2 mục tiêu của kế hoạch trước đó, được đưa ra vào năm 2022, là giảm sự lây lan của dịch bệnh và điều trị để giảm tỷ lệ tử vong, tỷ lệ mắc bệnh và hậu quả lâu dài.
Tuy nhiên, kế hoạch mới bổ sung mục tiêu thứ 3 là "hỗ trợ các quốc gia khi họ chuyển từ ứng phó khẩn cấp sang quản lý, kiểm soát và phòng ngừa dịch COVID-19 một cách bền vững lâu dài hơn."
Trước đó, WHO cho rằng virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 vẫn tồn tại nhưng thế giới đang dần bước ra khỏi giai đoạn khẩn cấp vì đại dịch và tất cả các quốc gia cần học cách ứng phó với COVID-19 cùng với những dịch bệnh khác.
Theo WHO, số ca tử vong vì COVID-19 đã giảm 95% kể từ đầu năm đến nay, tuy nhiên cảnh báo virus SARS-CoV-2 gây bệnh này vẫn đang lây lan.
[Tổ chức Y tế Thế giới thay đổi khuyến nghị về vaccine ngừa COVID-19]
Đại dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc và các quốc gia phải học cách ứng phó với những tác động "không khẩn cấp" đang diễn ra, trong đó có tình trạng hậu COVID-19 hoặc hội chứng "COVID kéo dài" (Long COVID).
Tổng Giám đốc WHO Ghebreyesus cho biết ước tính cứ 10 người mắc COVID-19 thì có 1 trường hợp bị "COVID kéo dài," điều này cho thấy hàng trăm triệu người cần được chăm sóc lâu hơn.
Ông Tedros ngày 29/4 nhấn mạnh dù số ca tử vong do COVID-19 được báo cáo đã giảm 95% kể từ đầu năm đến nay nhưng một số quốc gia đang ghi nhận số người không qua khỏi vì căn bệnh này gia tăng và trong 4 tuần qua đã có 14.000 người tử vong.
Người đứng đầu WHO cũng cho rằng đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn các chương trình tiêm chủng, ước tính 67 triệu trẻ em bị bỏ lỡ ít nhất một mũi tiêm thiết yếu trong giai đoạn 2019-2021.
Theo ông Tedros, tỷ lệ tiêm chủng đang quay trở lại mức năm 2008 dẫn đến sự bùng phát dịch sởi, bạch hầu, bại liệt và sốt vàng da. Ông nhấn mạnh tất cả các quốc gia phải giải quyết "những rào cản đối với tiêm chủng cho dù đó là khả năng tiếp cận, sự sẵn có, chi phí hay thông tin sai lệch."
Trong khi đó, Trưởng nhóm kỹ thuật về COVID-19 của WHO, bà Maria Van Kerkhove cho rằng việc xuất hiện dòng phụ XBB.1.16 của biến thể Omicron cho thấy virus vẫn đang biến đổi và có khả năng gây ra các làn sóng dịch bệnh và tử vong mới.
Theo bà, dòng phụ XBB hiện đang là chủng lây lan chính trên thế giới. Dòng phụ này dễ lây lan và cũng có thể "lẩn tránh" khả năng miễn dịch, nghĩa là mọi người có thể bị tái nhiễm dù đã tiêm vaccine hoặc đã mắc bệnh trước đó.
Do đó, bà Kerkhove kêu gọi tăng cường giám sát thông qua xét nghiệm để có thể theo dõi virus và hiểu rõ về chúng nhằm giúp bào chế vaccine và đưa ra các biện pháp ứng phó./.