Điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh lao. (Ảnh: PV/Vietnam+) Tỷ lệ bệnh nhân được phát hiện và báo cáo mới chỉ đạt 57%, có nghĩa là còn tới 43% số bệnh nhân mắc lao chưa được phát hiện và báo cáo trong cộng đồng.
[Quyết định thành lập Ủy ban Quốc gia về chấm dứt bệnh Lao]
Phó giáo sư Nguyễn Viết Nhung - Chủ nhiệm Chương trình chống lao quốc gia, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương đã nhấn mạnh như vậy khi chia sẻ về ngày 24/3 - ngày hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng chống lao.
Hơn 50.000 người mắc lao chưa được phát hiện
Theo Phó giáo sư Nguyễn Viết Nhung, dự kiến số người phát hiện trong khu vực tư nhân hoặc cơ sở y tế đa khoa nhưng chưa được đăng ký điều trị hoặc chưa báo cáo là khoảng 20.000 người. Như vậy, còn khoảng hơn 50.000 người mắc lao tại cộng đồng chưa được quản lý và điều trị.
"Chính sự không phát hiện kịp thời, còn nhiều nguồn lây trong cộng đồng khiến bệnh lý này tồn tại lâu,” phó giáo sư Nhung phân tích.
Theo thống kê của Chương trình Chống lao quốc gia, Việt Nam là một trong chín nước đạt mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ vào năm 2015. Hệ thống y tế phòng chống lao và bệnh phổi toàn quốc hoạt động có hiệu quả, tỷ lệ điều trị khỏi cho người mới mắc lần đầu đạt tỷ lệ khỏi bệnh cao cho người mắc lao đa kháng thuốc.
Tỷ lệ khỏi bệnh được duy trì ở mức cao, trên 90% với bệnh nhân lao mới, 75% với bệnh nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ dài hạn và 80% với bệnh nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ ngắn hạn, tỷ lệ điều trị thành công bệnh nhân lao mới trên thế giới là 85%, con số này ở bệnh nhân kháng đa thuốc là 56%.
Có được những kết quả đó là do các kỹ thuật công nghệ mới, thuốc mới, tiếp cận mới trên thế giới đã được áp dụng hiệu quả cao tại Việt Nam, ngay cả với lao đa kháng và siêu kháng thuốc.
Phó giáo sư Nguyễn Viết Nhung nói về bệnh lao:
Cần cả sự cam kết của cộng đồng
Phó giáo sư Nhung nhấn mạnh, hiện nay, lao đã có thuốc chữa, người bệnh mắc lao khi điều trị khỏi thì nguồn lây dần mất đi, lao sẽ bị tiêu diệt vào năm 2030. Tuy nhiên, công tác phòng, chống lao còn gặp nhiều khó khăn.
Vì thế, để tiến tới chấm dứt lao vào năm 2030, phó giáo sư Nguyễn Viết Nhung nhấn mạnh, nhiệm vụ trọng tâm đi vào mục tiêu làm thế nào phát hiện sớm các ca bệnh lao để điều trị khỏi, làm hết nguồn lây. Thứ hai là phát hiện sớm hơn nữa những trường hợp nhiễm lao mà chưa phải là bệnh lao, đó là lao tiềm ẩn.
Chấm dứt bệnh lao vào năm 2030 là một thách thức lớn với Việt Nam. Để thực hiện được điều này, Chương trình Chống lao quốc gia đã có những đổi mới trong công tác phòng chống lao với ba nội dung hành động: một cam kết, hai đột phá, ba vận động.
Theo phó giáo sư Nguyễn Viết Nhung, về mặt cam kết, ngoài những cam kết chấm dứt bệnh lao từ Chính phủ, các cấp chính quyền, Bộ Y tế thì cần cả sự cam kết của cộng đồng.
“Chúng tôi khẳng định, dù người dân nghèo nhất cũng được chữa lao. Hãy để bác sỹ chẩn đoán lao cho mình. Những người mắc lao không có thẻ bảo hiểm y tế, chúng tôi có quỹ PASTB hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm. Quỹ PASTB đã hỗ trợ cho gần 2.000 người trong hai năm qua. Trong năm 2020, dự kiến 2.500 - 3.000 người sẽ được hưởng lợi từ quỹ này,” phó giáo sư Nhung cho hay.
Do đó, Việt Nam cần đẩy mạnh tuyên truyền để cho người dân hiểu lao cần phải phát hiện và điều trị lao và làm sao tiện lợi nhất cho người dân được tiếp cận quỹ.
Lao không phải bệnh di truyền, nếu phát hiện muộn thì người thân bệnh nhân sẽ bị đầu tiên. Vì vậy, Chương trình phòng chống lao quốc gia đặt ra chỉ tiêu có 20 triệu người phụ nữ trong 20 triệu hộ gia đình biết về bệnh lao để bảo vệ gia đình không bị mắc lao. Chương trình cũng cần 10 triệu thanh niên cùng hành động để truyền thông rộng rãi về lao. Đó là cách truyền thông và tiếp cận lao đến cộng đồng rộng rãi.
Theo người đứng đầu Bệnh viện Phổi Trung ương, để có thể phát hiện được nhiều số ca mắc lao, Chương trình đã triển khai chiến lược “2X” (Xquang-Xpert) vào phát hiện chủ động đạt hiệu quả cao gấp 7 lần so với phát hiện thụ động hiện nay.
Bệnh viện Phổi Trung ương hiện có 29 xe X-quang di động đi khắp cả nước để sàng lọc nhanh nhất với độ nhạy hơn 90%, Expert với hơn 200 máy để phát hiện sớm. Sau khi bệnh nhân được chẩn đoán mắc lao sẽ được điều trị miễn phí thuốc chống lao, đối với tất cả các thể lao./.
Ngày 4/12/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập Ủy ban Quốc gia về chấm dứt bệnh Lao (Ủy ban Quốc gia). Ủy ban thành lập nhằm huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và của cộng đồng trong phòng, chống bệnh lao nhằm chấm dứt bệnh lao tại Việt nam vào năm 2030, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Nhằm huy động sự chung tay của cộng đồng trong phòng chống bệnh lao, Bệnh viện Phổi Trung ương - Chương trình Chống lao Quốc gia - Quỹ PASTB đã phối hợp với Cổng thông tin nhân đạo Quốc gia 1400 mở cổng nhắn tin ủng hộ Quỹ PASTB: Bắt đầu từ 00h00 ngày 3/3/2020 đến 24h00 ngày 1/5/2020. Cú pháp soạn tin nhắn: TB gửi 1402 (20.000 đồng/tin nhắn, không giới hạn sốlượng tin nhắn). |
