Khai thác cát trái phép dọc bờ sông khu vực thôn Bản Pẻn, xã Dương Quang, thành phố Bắc Kạn. (Ảnh: Đức Hiếu/TTXVN Sau khi báo chí phản ánh và các cơ quan chức năng vào cuộc, việc khai thác cát trái phép tại khu vực hồ Nặm Cắt thuộc xã Dương Quang, thành phố Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn đã tạm lắng.
Tuy nhiên hiện nay tình trạng này lại tái diễn, dọc tuyến đường từ thôn Nà Pài dẫn vào thôn Bản Pẻn, xã Dương Quang xuất hiện hàng chục điểm khai thác cát, sỏi trái phép giữa ban ngày.
Ông Trần Nguyên, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Kạn cho biết, đến nay tỉnh Bắc Kạn chưa cấp phép cho bất kỳ đơn vị, cá nhân nào khai thác cát, sỏi trên sông Cầu đoạn chảy qua thành phố Bắc Kạn. Ông Nguyên khẳng định, mọi hoạt động khai thác cát, sỏi tại khu vực hồ Nặm Cắt đều là trái phép. Có đơn vị xin phép vào tận thu cát, sỏi nhưng vẫn chưa được cấp phép.
Ông Nguyên cho biết thêm, ngày 6/3, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp cùng với UBND thành phố Bắc Kạn, UBND xã Dương Quang kiểm tra việc khai thác cát sỏi trong khu vực hồ chứa nước Nặm Cắt. Hiện trạng khu vực khai thác bị đào xới để lại các hố sâu, gò cát, cuội sỏi. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn đã phát hiện 6 đầu bơm hút cát gắn đầu nổ, các đối tượng khai thác cát khi thấy lực lượng chức năng đã bỏ lại máy móc và dụng cụ khai thác cát nên không bắt được ai.
Đoàn kiểm tra thêm thì phát hiện tại một vị trí có khoảng 20m3 cát, về phía hạ lưu cách thân đập Nặm Cắt 400m có một đống cát to với khối lượng khoảng 800m3 được tập kết tại đây. Cơ quan chức năng đã lập biên bản và đang tiến hành xác minh nguồn gốc số cát trên. Tại một vị trí kiểm tra khác cũng phát hiện 0,5 ha bị đào xới để lấy cát.
Để bảo vệ tài nguyên khoáng sản, kịp thời ngăn chặn, xử lý các hoạt động khai thác cát trái phép tại khu vực lòng hồ chứa nước Nặm Cắt, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND thành phố tiến hành kiểm tra, tịch thu khối lượng cát, sỏi đã khai thác trái phép; làm rõ các đối tượng khai thác cát trái phép; tăng cường kiểm tra, xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép gây hủy hoại môi trường trên địa bàn.
Ông Nguyễn Kiên Cường, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Bắc Kạn chia sẻ, UBND thành phố đã nhận được văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh về việc xử lý các vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi trái phép trong khu vực hồ Nặm Cắt. Song việc xử lý gặp nhiều khó khăn do lực lượng mỏng và phải có kế hoạch, thành lập đoàn. Khi đoàn vào kiểm tra, các đối tượng đã dừng mọi hoạt động và rời khỏi khu vực khai thác nên khó trong việc xử lý. Do đó, lực lượng chức năng chỉ có thể lập biên bản và tịch thu các máy móc.
"Sau 3 ngày đoàn kiểm tra làm việc, chúng tôi đi thực tế tại khu vực hồ Nặm Cắt thì hiện tượng khai thác cát, sỏi vẫn diễn ra giữa ban ngày. Đi dọc sông Cầu đoạn qua xã Dương Quang chỉ dài khoảng hơn 1 km, chúng tôi tính sơ qua có hàng chục điểm khai thác cát, sỏi trái phép. Mỗi điểm khai thác có vài ba người, điểm nhiều có gần mười người khai thác cát, sỏi thủ công", ông Nguyễn Kiên Cường cho hay.
Theo ông Cường, nhiều hộ dân đã đầu tư máy hút công suất lớn để khai thác cát, có điểm khai thác có 2-3 chiếc máy chạy cùng một lúc và gần chục người xúc cát. Sau khi cát được hút lên, các xe tải nhanh chóng đến chở cát đi, tập kết ra thành phố để bán cho các đại lý vật liệu xây dựng hoặc các công trình xây dựng.
Tại thôn Bản Pẻn, Nà Pài, xã Dương Quang, thành phố Bắc Kạn, có hàng chục điểm khai thác cát, sỏi trái phép mọc lên. Thời điểm phóng viên có mặt vẫn còn nhiều máy móc hút cát nằm bên bờ sông, các điểm khai thác cát nhỏ lẻ vẫn có người dân xúc cát và xe tải vào chở cát đi tiêu thụ giữa ban ngày.
Người dân trong thôn thấy sông có nhiều cát nên tranh thủ lúc nông nhàn khai thác kiếm thêm thu nhập. Mùa khô mực nước xuống thấp xuất hiện nhiều bãi cát lộ thiên, cộng với giá cát thời điểm này khá cao, từ 220.000-250.000 đồng/khối nên tình trạng khai thác cát ở khu vực Bản Pẻn và gần công trường hồ Nặm Cắt gia tăng. Tại thôn Nà Pài , nhiều hộ dân còn khai thác cát ngay trong vườn nhà hay bên cạnh những thửa ruộng, thậm chí gần đường bê tông .
Việc khai thác cát trái phép không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, dòng chảy, mà còn ảnh hưởng đến ruộng đất của người dân, làm sạt lở bờ sông. Các ngành chức năng cần có biện pháp xử lý triệt để tình trạng này./.
