Đối với khu vực châu Á, vấn đề nợ công nghiêm trọng tại phương Tâygiống như một hành tinh có quỹ đạo bay hướng thẳng về Trái Đất. Hànhtinh đó quá to để có thể né tránh, cũng như quá khó để xác định chínhxác mức độ thiệt hại sau cú va chạm. Với khoảng 3.000 tỷ USD dựtrữ ngoại tệ nắm giữ dưới hình thức trái phiếu của Bộ Tài chính Mỹ,trong đó riêng Trung Quốc và Nhật Bản đã sở hữu tổng cộng trên 2.000 tỷUSD, rõ ràng châu Á sẽ là khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp nếu Mỹ rơivào tình trạng vỡ nợ. Nhà kinh tế trưởng tại Ngân hàng Bank ofTokyo-Mitsubishi UFJ (có trụ sở tại New York), Chris Rupkey nói: "Liệucác nhà đầu tư có thể chuyển lượng tiền mặt khổng lồ này sang các kênhnào khác? Câu trả lời là không." Nhìn chung, các quốc gia chủ nợ của Mỹkhông còn lựa chọn nào khác là kiên nhẫn chờ đợi trong hy vọng rằng điềutốt đẹp nhất sẽ tới khi Washington đang tìm mọi cách để giải quyết vấnđề trần nợ công trước hạn chót vào ngày 2/8. Trên thực tế, một sốquan chức còn bày tỏ sự lo ngại lớn hơn về những rủi ro của cuộc khủnghoảng nợ chưa có dấu hiệu hạ nhiệt tại châu Âu, nơi "cơn bão" nợ công đãlan rộng từ Hy Lạp, Ireland, Bồ Đào Nha, sang cả nền kinh tế lớn hơnnhiều là Italy. Một quan chức chính phủ Nhật Bản giấu tên cho biết:"Nhật Bản có thể thiệt hại đôi chút trong trường hợp trái phiếu Bộ Tàichính Mỹ bị hạ cấp, song đây vẫn là kênh đầu tư ít rủi ro nhất. Bên cạnhđó, chúng tôi còn lựa chọn nào khác nếu bán ra USD. Euro chăng? Có gìđảm bảo đây sẽ là khoản đầu tư an toàn hơn USD." Mối lo lớn nhấtcủa Nhật Bản là đồng yen tăng giá so với USD hay euro trong trường hợpcuộc khủng hoảng nợ diễn biến theo chiều hướng xấu đi. Đồng yên tăng giáchắc chắn sẽ tác động xấu tới hoạt động xuất khẩu của Nhật Bản và ảnhhưởng tới tiến trình phục hồi kinh tế đất nước "Mặt Trời mọc" sau thảmhọa kép động đất và sóng thần kinh hoàng hồi tháng Ba vừa qua. Đốivới Trung Quốc, quốc gia "chủ nợ" lớn nhất của Mỹ, tiếp tục mua thêm 7,3tỷ USD trái phiếu Bộ Tài chính Mỹ trong tháng 5 vừa qua, đánh dấu thángtăng thứ hai liên tiếp sau 5 tháng sụt giảm. Giới chuyên gia cho rằng,chính Trung Quốc đã tự đẩy mình vào "thế khó" để bảo vệ quyền lợi kinhtế của riêng mình.
Nhằm giúp nền kinh tế tăng trưởng, Trung Quốc đã tậptrung vào chính sách khuyến khích tiết kiệm nội địa và giữ tỷ giá đồngNhân dân tệ ở mức thấp để tạo đà cho hoạt động xuất khẩu. Do thặng dư thương mạicao và nguồn dự trữ ngoại tệ khổng lồ (chủ yếu là USD), số USD này quaylại Mỹ thông qua kênh đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ và một số loạitài sản được định giá bằng USD khác, kể cả cổ phiếu. Cho dù một phần dựtrữ ngoại hối của Trung Quốc được chuyển vào nguồn trái phiếu chính phủchâu Âu và Nhật, nhưng những thị trường này không đủ thanh khoản để hấpthụ số dự trữ ngoại tệ khổng lồ của Trung Quốc. Chuyên gia phântích tại tổ chức đầu tư CLSA ở Thượng Hải, Andy Rothman, cho rằng mốiquan hệ kinh tế ràng buộc giữa Trung Quốc-Mỹ là quá lớn để sụp đổ. NếuBắc Kinh cố gắng bán một phần nợ Mỹ, chính phủ nhiều nước khác có thểcũng sẽ làm như vậy và điều này sẽ khiến khối tài sản mà Trung Quốc đangnắm giữ mất giá. Vì vậy, Trung Quốc cũng không còn lựa chọn nào khác làtiếp tục mua thêm trái phiếu Bộ Tài chính Mỹ, đồng thời kêu gọi chínhphủ Mỹ triển khai một chính sách phù hợp và trách nhiệm để đảm bảo lợiích các nhà đầu tư. Trên phương diện khu vực châu Á, vấn đề đángquan ngại nhất là những hiệu ứng tiêu cực toàn cầu, tương tự như nhữnggì từng xảy ra sau sự sụp đổ của Ngân hàng đầu tư Lehman Brothers hồinăm 2008. Điều này có thể khiến các nhà đầu tư rút tiền ra khỏi các thịtrường đang phát triển, cho dù triển vọng tăng trưởng của các nền kinhtế này sáng sủa hơn hẳn so với nhiều quốc gia phát triển khác. Mặt khác,các ngân hàng phải dựa vào Trái phiếu Bộ Tài chính Mỹ như là nguồn dựtrữ ngoại tệ an toàn có thể phải ngừng cho vay hoặc bán các tài sản rủiro hơn để gia tăng vốn. Việc Mỹ có thể bị hạ mức xếp hạng tín nhiệm nhưcảnh báo của một số cơ quan xếp hạng tín dụng cũng sẽ gây ra những hậuquả nghiêm trọng, nhất là đối với các thị trường tài chính châu Á. Chủtịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cho biết, trái phiếu Bộ Tài chính Mỹthường được sử dụng như một bản vị hay hệ quy chiếu, vì vậy nếu Mỹ rơivào tình trạng vỡ nợ thì toàn bộ hệ thống tài chính sẽ rơi vào tìnhtrạng "hỗn loạn." Chuyên gia phân tích tại MF Global (có trụ sở tạiWashington), Chris Krueger dự báo, khả năng Quốc hội và chính phủ Mỹkhông đạt được thống nhất về trần nợ công trước hạn chót là 40%. Cơ quanxếp hạng tín dụng Standard & Poor's thì tuyên bố rằng nguy cơ Mỹmất thứ hạng tín nhiệm AAA trong ba tháng tới là 50/50, ngay cả khi Quốchội và Chính phủ đạt được thoả thuận nâng trần nợ. Thế nhưng, một số nhàhoạch định chính sách châu Á cho biết họ không có kế hoạch dự phòngchính thức trước nguy cơ này. Trả lời phỏng vấn Reuters, Bộ trưởngTài chính Hàn Quốc Bahk Jae-wan cho biết, "xứ sở Kim Chi" chưa có kếhoạch đối phó nếu Mỹ vỡ nợ, vì ông vẫn tin tưởng rằng các nhà lập phápMỹ cuối cùng sẽ đạt được thỏa thuận chung để tránh xảy ra một cuộc khủnghoảng tài chính toàn cầu khác./.
Việt Khoa (TTXVN/Vietnam+)
