Một khu chợ tại Arbil, thủ phủ Khu tự trị người Kurd ở miền bắc Iraq ngày 26/9. (Nguồn: AFP/TTXVN) Ngày 4/10, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã đề xuất chính quyền người Kurd ở miền Bắc nước này cùng quản lý các khu vực tranh chấp, song quyền kiểm soát thuộc về Baghdad.
Phát biểu với báo giới sau phiên họp nội các hàng tuần, Thủ tướng al-Abadi nêu rõ việc quản lý các khu vực tranh chấp với KRG, trong đó có tỉnh nhiều dầu mỏ Kirkuk, cần được tiến hành chung dưới sự chỉ đạo của Chính phủ Iraq. Ông cảnh báo việc người Kurd thành lập quân đội tại Kirkuk là "bước đi nguy hiểm" đồng thời cho rằng việc kiểm soát tỉnh này là "vi hiến" và "không thể chấp nhận."
Đề xuất của Thủ tướng Iraq được đưa ra ít giờ sau khi chính quyền khu vực người Kurd ấn định thời điểm tổ chức cuộc tổng tuyển cử vào ngày 1/11 tới. Giới chức người Kurd cho biết mọi công tác chuẩn bị cho sự kiện này đã hoàn tất, song không nói rõ liệu các khu vực tranh chấp với chính quyền trung ương có thuộc phạm vi tiến hành bầu cử hay không. Việc chính quyền khu vực người Kurd đưa các khu vực này vào danh sách khu vực bầu cử có thể vấp phải sự phản đối của Baghdad.
Bất đồng giữa Chính phủ Iraq và chính quyền khu vực tự trị của người Kurd đã gia tăng trong nhiều năm qua, khi người Kurd coi tỉnh Kirkuk và nhiều khu vực thuộc tỉnh Nineveh, Diyala và Salahudin là các khu vực tranh chấp và muốn các tỉnh này sát nhập với khu vực người Kurd.
[Chính phủ Iraq cấm bán ngoại tệ cho khu vực tự trị người Kurd]
Căng thẳng ngày càng leo thang sau khi chính quyền khu vực người Kurd hôm 25/9 vừa qua tiến hành cuộc trưng cầu ý dân gây tranh cãi về vấn đề độc lập. Hai ngày sau cuộc trưng cầu, kết quả chính thức được KRG công bố cho biết có trên 92% số người Kurd được hỏi ủng hộ độc lập. Thủ tướng Iraq al-Abadi đã yêu cầu hủy kết quả cuộc trưng cầu và kêu gọi khởi động đối thoại theo khuôn khổ của Hiến pháp Iraq.
Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đều lo ngại cuộc trưng cầu ý dân của người Kurd là mối đe dọa đối với sự ổn định của khu vực vốn thường xuyên đối mặt với khủng hoảng này. Hai nước đã cùng Iraq đưa ra một loạt biện pháp trừng phạt đối với khu vực tự trị này như cấm thông thương, cấm các chuyến bay, đóng cửa khẩu. Mới đây nhất, ngày 3/10, Iraq đã ngừng việc bán ngoại tệ cho các ngân hàng tại khu vực người Kurd và cấm việc giao dịch ngoại tệ với khu tự trị này.
Trong một diễn biến liên quan cùng ngày, Chính phủ Jordan tuyên bố sự ổn định và toàn vẹn lãnh thổ của Iraq là cơ sở đối với sự ổn định của khu vực Trung Đông. Thông cáo báo chí của Bộ trưởng Truyền thông Jordan, Mohammad Momani, bày tỏ lo ngại về cuộc trưng cầu ý dân của người Kurd ở miền Bắc Iraq, đồng thời kêu gọi các bên tránh leo thang căng thẳng, sử dụng các biện pháp đối thoại và tuân thủ hiến pháp Iraq để bảo vệ sự thống nhất của Iraq và sự đoàn kết của người dân. Ông Momani đồng thời cảnh báo các biện pháp đơn phương có thể đe dọa sự ổn định, thống nhất và chủ quyền của Iraq./.
