Quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. (Nguồn: AP)
Kyodo đưa tin, theo các tài liệu của Chính phủ Anh mới được công bố ngày 30/12, trong một cuộc trò chuyện kín với Thủ tướng Anh Margaret Thatcher vào ngày 20/9/1982, Thủ tướng Nhật Bản khi đó Zenko Suzuki nói rằng Nhật Bản và Trung Quốc đã nhất trí duy trì hiện trạng của quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) ở Biển Hoa Đông và tránh thảo luận về các tuyên bố chủ quyền của mỗi nước.
Theo bản ghi lại cuộc trò chuyện trên, ông Suzuki cũng đưa ra lời khuyên với bà Thatcher về cách đối phó với Trung Quốc trong các cuộc đàm phán về Hong Kong, khi đó còn là lãnh thổ thuộc Anh.
Văn bản do thư ký riêng của bà Thatcher chuẩn bị cho hay: "Lời khuyên của ông ta (Suzuki) với Thủ tướng (Thatcher) là giải quyết trực tiếp với (nhà lãnh đạo Trung Quốc) Đặng Tiểu Bình về vấn đề này, với càng ít người tham gia càng tốt. Lời khuyên này dựa trên kinh nghiệm của ông trong việc xử lý tranh chấp lãnh thổ quần đảo Senkaku, theo đó khi giải quyết trực tiếp với ông Đặng, ông (Suzuki) đã dễ dàng đạt được đồng thuận rằng 2 chính phủ nên hợp tác trên nền tảng lợi ích lớn chung và gạt sang một bên những bất đồng tiểu tiết: kết quả là (2 bên) đã nhất trí rằng hiện trạng nên được duy trì, nhưng không nêu cụ thể vấn đề này, vì thế vấn đề đã được thực sự được gác lại."
Tài liệu nói thêm: "Thủ tướng (Thatcher) đã tiếp nhận lời khuyên của ông Suzuki về cách thức đối phó với ông Đặng, song nói rằng trong trường hợp Hong Kong thì sẽ là không đủ để gác lại vấn đề này nếu tính đến việc duy trì lòng tin của các nhà đầu tư tại Hong Kong"./.
