Từ nhiều năm nay, khu vực mép sông Đáy (thuộc địa phận xã Yên Nhân, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) xuất hiện hai điểm tập kết than trái phép gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống và sản xuất của người dân.
Theo phản ánh của người dân xóm 6, xã Yên Nhân, đầu năm 2016, Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và dịch vụ Mai Lan và Công ty trách nhiệm hữu hạn Thắng Xuyên đã thuê đất của Ủy ban Nhân dân xã Yên Nhân để làm điểm tập kết than.
Ban đầu, hai công ty này chỉ tập kết than tại các bãi bồi ngoài đê sông Đáy. Sau đó, hai công ty đã thuê đất ruộng của người dân để san lấp mặt bằng mở rộng sản xuất.
Các bãi than tại hai điểm tập kết này chất cao cả chục mét và không được che chắn khiến bụi than bay vào khu dân cư.
Đặc biệt, từ đầu năm 2019, ngoài bụi than, người dân còn phát hiện có mùi khét rất khó chịu từ những đống than, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống, sinh hoạt của các hộ dân, nhất là đối với người già và trẻ nhỏ. Những ruộng lúa xung quanh khu vực tập kết than bị bụi than bám vào và nước thải than chảy xuống làm ảnh hưởng đến phát triển và năng suất.
Ông Dương Văn Tiến, người dân xóm 6, xã Yên Nhân cho biết các điểm tập kết than chỉ cách khu dân cư khoảng 500m. Mỗi khi gió to, bụi than bay khắp nơi, cả khu dân cư phải hứng chịu. Không những thế, điểm tập kết than của Công ty Mai Lan xuất hiện mùi khét giống như mùi cao su cháy khiến cho người dân rất khó chịu.
[Chi ngân sách bảo vệ môi trường đạt 20.442 tỷ đồng, ô nhiễm vẫn lo]
Ông Bùi Văn Phẩm, người dân xóm 6, cho hay khi người dân phản ánh tình trạng phát tán mùi từ điểm tập kết than của Công ty Mai Lan, Ủy ban Nhân dân xã Yên Nhân đã lập biên bản đình chỉ hoạt động điểm tập kết than này. Tuy nhiên, công ty này lại đối phó bằng cách chuyển từ hoạt động ban ngày sang ban đêm.
Khi điểm tập kết than hoạt động, người dân lại bị tra tấn bởi tiếng ồn của các loại máy móc vận chuyển than từ dưới thuyền lên các điểm tập kết trên bờ.
Tháng 1/2016, Ủy ban Nhân dân xã Yên Nhân cho Công ty Mai Lan thuê khoảng 14.000m2 đất và Công ty trách nhiệm hữu hạn Thắng Xuyên thuê trên 10.000m2 đất với mục đích làm bến bãi kinh doanh vật liệu xây dựng. Thực tế, các công ty này đã sử dụng diện tích đất trên để san lấp, xây dựng nhà xưởng làm điểm tập kết than trái phép.
Theo tìm hiểu của phóng viên, ngoài việc sử dụng sai mục đích sử dụng đất đã ký kết với Ủy ban Nhân dân xã Yên Nhân, Công ty Mai Lan còn tự ý chuyển nhượng khoảng 12.000m2 đất nông nghiệp của người dân để san lấp, xây dựng thành nơi tập kết than ngay sát chân đê. Hơn nữa, công ty này còn tự ý xây dựng cây xăng dầu, lập bến thủy neo đậu tàu thuyền trái phép trên khu vực sông Đáy.
Ông Nguyễn Công Trình, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Yên Nhân thông tin theo phản ánh của người dân xóm 6 về tình trạng ô nhiễm tại các điểm tập kết than trên địa bàn, xã đã xuống kiểm tra và xác định những phản ánh của người dân là đúng sự thật.
Hai bãi tập kết than đều quá cao, không có biện pháp che chắn, nước thải than chảy ra ngoài gây ô nhiễm môi trường, bụi than bay vào khu dân cư ảnh hưởng đến hoa màu cũng như sức khỏe người dân.
Riêng đối với Công ty Mai Lan, Ủy ban Nhân dân xã đã phối hợp với Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Ý Yên lập biên bản dừng hoạt động của công ty này và ra quyết định xử phạt hành chính.
Đồng thời, xã đã hủy bỏ tất cả các hợp đồng cho thuê đất vì kinh doanh than gây ô nhiễm môi trường; xây dựng các công trình và tập kết than quá cao vi phạm Luật Đê điều, vi phạm Luật Đất đai, vi phạm Luật Môi trường.
Quyết định hủy bỏ tất cả các hợp đồng cho thuê đất đối với Công ty Mai Lan nêu rõ công ty phải có trách nhiệm thu dọn than, vật liệu xây dựng, máy móc và các công trình trên đất để bàn giao mặt bằng cho Ủy ban Nhân dân xã.
Dù vậy, theo ghi nhận của phóng viên, hiện tại, công ty này vẫn để những đống than khổng lồ cùng các loại máy móc. Hơn nữa, công ty vẫn lén lút vận chuyển than từ dưới thuyền lên bờ tập kết.
Người dân kiến nghị các ngành chức năng huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định cần sớm có phương án xử lý dứt điểm tình trạng trên để tránh những tác động xấu đến môi trường, đời sống, sinh hoạt./.
