Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai được xác lập kỷ lục lớn nhất Việt Nam, đây cũng là mộttrong chín kỷ lục Việt Nam trong lĩnh vực biển và hải đảo do Tổng cục Biển vàhải đảo Việt Nam thông báo.
Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai có diện tích mặt nước 21.600ha, chiếm 48,2% tổng sốdiện tích mặt nước các đầm phá ven bờ Việt Nam, nằm trong phạm vi từ 16°14′ đến16°42′ vĩ bắc và 107°22′ đến 107°57′ kinh đông thuộc tỉnh Thừa Thiên-Huế. Về mặtđịa lý, khu đầm này gồm bốn đầm nối nhau từ Bắc xuống Nam là phá Tam Giang, đầmSam, đầm Hà Trung-Thủy Tú, đầm Cầu Hai, chạy dài qua địa phận năm huyện PhongĐiền, Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang và Phú Lộc. Giữa đầm với biển ngăn cáchbởi các đồi cát cao, có nơi cao đến 20m.
Phá Tam Giang chạy dài khoảng 27km bắt đầu từ cửa sông Ô Lâu đến cửa sôngHương với diện tích 5.200ha. Phá thông với biển bằng mỗi cửa Thuận An. Đầm Samnhỏ hơn với diện tích 1.620ha, không thông ra biển. Đầm Hà Trung-Thủy Tú dài vàhẹp với diện tích 3.600ha cũng là đầm kín không thông ra biển. Đầm Cầu Hai lớnnhất với diện tích 11.200ha. Cửa Tư Hiền thông đầm Cầu Hai với biển. Hệ đầm hứngnước gần như tất cả các con sông lớn trong tỉnh Thừa Thiên-Huế nên nước đầmtương đối ngọt vào mùa mưa lũ và chuyển sang nước lợ vào mùa khô.
Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai là nơi giàu tài nguyên động, thực vật, được đánhgiá là phong phú nhất ở khu vực Đông Nam Á. Số liệu điều tra gần đây cho thấy,có tới 230 loài cá, 63 loài động vật đáy, 43 loài rong, 70 loại chim, 15 loại còbiển, 171 loài phù du thực vật, 37 loại phù du động vật; trong đó có 30 loại cácó giá trị kinh tế, chiếm 70% lượng khai thác hàng năm; có 34 loài chim di cư và36 loại chim bản địa; chim nước, tập trung ở các vùng cửa sông Ô Lâu, Đại Giang(thuộc hệ thống đầm phá Tam Giang-Cầu Hai).
Có hơn 41.000 người dân trong vùng hiện sống bằng nghề nuôi trồng và đánh bắtthủy sản trên đầm phá Tam Giang-Cầu Hai. Tuy nhiên, lối đánh bắt tự nhiên đangdần được thay thế bằng việc khoanh nuôi để bảo vệ và làm giàu nguồn lợi thủy sảnvốn đang bị cạn kiệt dần.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thừa Thiên-Huế đã triển khai thựchiện xây dựng chín mô hình điểm về bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các xã QuảngLợi (huyện Quảng Ðiền), xã Phú Diên và Vinh Phú (huyện Phú Vang), xã Hương Phong(huyện Hương Trà)... với tổng diện tích hơn 500ha. Ðây là khu bảo vệ thủy sảndựa vào cộng đồng, làm cơ sở mở rộng phát triển mạng lưới các khu bảo vệ thủysản dựa vào cộng đồng trên toàn đầm phá, vùng nước nội địa Tam Giang-Cầu Hai vàthực hiện tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và tạo các bãi giống, bãi đẻ,nguồn lợi thủy sản ở vùng đầm phá Tam Giang-Cầu Hai.
Việc thành lập các khu bảo vệ thủy sản quy mô nhỏ và giao cho cộng đồng ngưdân tự quản chính là giải pháp cần thiết. Đồng thời, thông qua mô hình này, Nhànước vừa có thể đạt được mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học, người dân vẫn đượchưởng lợi từ các khu bảo vệ.
Bên cạnh đó, khai thác vẻ đẹp của thiên nhiên trên vùng đầm phá, qua các kỳFestival Huế, tỉnh Thừa Thiên-Huế đã tổ chức các tuor du lịch tham quan đầm phá,ngắm "mặt trời mọc" từ bãi biển Lăng Cô, kết hợp với việc tổ chức các lễ hội"Thuận An biển gọi," "Lăng Cô huyền Thoại biển" để thu hút khách du lịch. Mớiđây, Thừa Thiên-Huế tiến hành khảo sát, xây dựng, tour du lịch đầm phá Tam Giangđể đưa vào khai thác.
Tour du lịch được Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) và Hiệp hội Bảo tồn Thiênnhiên Hà Lan (IUCN-NL) tài trợ thông qua Quỹ dự án nhỏ về du lịch bền vững và đadạng sinh học.
Khởi hành từ Huế, du khách sẽ được tham quan đình làng Thủ Lễ (thị trấn Sịa),di tích lịch sử cấp quốc gia với những nét kiến trúc cổ xưa; quan trình diễn đanlưới, quy cách sử dụng các ngư lưới cụ trong đánh bắt của ngư dân thôn Ngư MỹThạnh; cùng nhau vượt phá Tam Giang sang xã Quảng Ngạn (huyện Quảng Điền) thamquan khu lăng mộ, xem múa Náp truyền thống; hoặc ghé thăm làng nghề sản xuất cácsản phẩm mây tre đan lát Bao La, với nhiều mặt hàng tinh xảo, có giá trị kinh tếcao.
Tour du lịch đầm phá Tam Giang đa dạng, có nhiều hoạt động cho du khách lựachọn, tham gia và cùng trải nghiệm không khí thanh bình ở những vùng quê ven pháTam Giang./.
Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai có diện tích mặt nước 21.600ha, chiếm 48,2% tổng sốdiện tích mặt nước các đầm phá ven bờ Việt Nam, nằm trong phạm vi từ 16°14′ đến16°42′ vĩ bắc và 107°22′ đến 107°57′ kinh đông thuộc tỉnh Thừa Thiên-Huế. Về mặtđịa lý, khu đầm này gồm bốn đầm nối nhau từ Bắc xuống Nam là phá Tam Giang, đầmSam, đầm Hà Trung-Thủy Tú, đầm Cầu Hai, chạy dài qua địa phận năm huyện PhongĐiền, Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang và Phú Lộc. Giữa đầm với biển ngăn cáchbởi các đồi cát cao, có nơi cao đến 20m.
Phá Tam Giang chạy dài khoảng 27km bắt đầu từ cửa sông Ô Lâu đến cửa sôngHương với diện tích 5.200ha. Phá thông với biển bằng mỗi cửa Thuận An. Đầm Samnhỏ hơn với diện tích 1.620ha, không thông ra biển. Đầm Hà Trung-Thủy Tú dài vàhẹp với diện tích 3.600ha cũng là đầm kín không thông ra biển. Đầm Cầu Hai lớnnhất với diện tích 11.200ha. Cửa Tư Hiền thông đầm Cầu Hai với biển. Hệ đầm hứngnước gần như tất cả các con sông lớn trong tỉnh Thừa Thiên-Huế nên nước đầmtương đối ngọt vào mùa mưa lũ và chuyển sang nước lợ vào mùa khô.
Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai là nơi giàu tài nguyên động, thực vật, được đánhgiá là phong phú nhất ở khu vực Đông Nam Á. Số liệu điều tra gần đây cho thấy,có tới 230 loài cá, 63 loài động vật đáy, 43 loài rong, 70 loại chim, 15 loại còbiển, 171 loài phù du thực vật, 37 loại phù du động vật; trong đó có 30 loại cácó giá trị kinh tế, chiếm 70% lượng khai thác hàng năm; có 34 loài chim di cư và36 loại chim bản địa; chim nước, tập trung ở các vùng cửa sông Ô Lâu, Đại Giang(thuộc hệ thống đầm phá Tam Giang-Cầu Hai).
Có hơn 41.000 người dân trong vùng hiện sống bằng nghề nuôi trồng và đánh bắtthủy sản trên đầm phá Tam Giang-Cầu Hai. Tuy nhiên, lối đánh bắt tự nhiên đangdần được thay thế bằng việc khoanh nuôi để bảo vệ và làm giàu nguồn lợi thủy sảnvốn đang bị cạn kiệt dần.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thừa Thiên-Huế đã triển khai thựchiện xây dựng chín mô hình điểm về bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các xã QuảngLợi (huyện Quảng Ðiền), xã Phú Diên và Vinh Phú (huyện Phú Vang), xã Hương Phong(huyện Hương Trà)... với tổng diện tích hơn 500ha. Ðây là khu bảo vệ thủy sảndựa vào cộng đồng, làm cơ sở mở rộng phát triển mạng lưới các khu bảo vệ thủysản dựa vào cộng đồng trên toàn đầm phá, vùng nước nội địa Tam Giang-Cầu Hai vàthực hiện tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và tạo các bãi giống, bãi đẻ,nguồn lợi thủy sản ở vùng đầm phá Tam Giang-Cầu Hai.
Việc thành lập các khu bảo vệ thủy sản quy mô nhỏ và giao cho cộng đồng ngưdân tự quản chính là giải pháp cần thiết. Đồng thời, thông qua mô hình này, Nhànước vừa có thể đạt được mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học, người dân vẫn đượchưởng lợi từ các khu bảo vệ.
Bên cạnh đó, khai thác vẻ đẹp của thiên nhiên trên vùng đầm phá, qua các kỳFestival Huế, tỉnh Thừa Thiên-Huế đã tổ chức các tuor du lịch tham quan đầm phá,ngắm "mặt trời mọc" từ bãi biển Lăng Cô, kết hợp với việc tổ chức các lễ hội"Thuận An biển gọi," "Lăng Cô huyền Thoại biển" để thu hút khách du lịch. Mớiđây, Thừa Thiên-Huế tiến hành khảo sát, xây dựng, tour du lịch đầm phá Tam Giangđể đưa vào khai thác.
Tour du lịch được Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) và Hiệp hội Bảo tồn Thiênnhiên Hà Lan (IUCN-NL) tài trợ thông qua Quỹ dự án nhỏ về du lịch bền vững và đadạng sinh học.
Khởi hành từ Huế, du khách sẽ được tham quan đình làng Thủ Lễ (thị trấn Sịa),di tích lịch sử cấp quốc gia với những nét kiến trúc cổ xưa; quan trình diễn đanlưới, quy cách sử dụng các ngư lưới cụ trong đánh bắt của ngư dân thôn Ngư MỹThạnh; cùng nhau vượt phá Tam Giang sang xã Quảng Ngạn (huyện Quảng Điền) thamquan khu lăng mộ, xem múa Náp truyền thống; hoặc ghé thăm làng nghề sản xuất cácsản phẩm mây tre đan lát Bao La, với nhiều mặt hàng tinh xảo, có giá trị kinh tếcao.
Tour du lịch đầm phá Tam Giang đa dạng, có nhiều hoạt động cho du khách lựachọn, tham gia và cùng trải nghiệm không khí thanh bình ở những vùng quê ven pháTam Giang./.
Quốc Việt (TTXVN)
