Chiều 22/5, Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 7 thảo luận ở hội trường về mộtsố nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật các tổ chức tín dụng (sửađổi). Luật này được kỳ vọng là sẽ khắc phục những thiếu sót của Luật các tổ chức tín dụnghiện hành, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng nâng cao năng lựccạnh tranh, xây dựng thị trường tiền tệ lành mạnh.
Bên hành lang kỳ họp, Vietnam+ đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩVũ Viết Ngoạn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnhKhánh Hòa.
- Theo ông, những điểm nào cần lưu ý trong dự thảo Luật các tổ chức tín dụng(sửa đổi) được đưa ra tại kỳ họp lần này?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Luật đặt ra mục tiêu tạo sự hài hòa khiquản lý các hệ thống ngân hàng, đảm bảo cho hệ thống ngân hàng hoạt động antoàn, lành mạnh, tăng tính dân chủ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt độngtốt trên nền tảng môi trường kinh doanh thuận lợi, có sức cạnh tranh cao.
Văn bản soạn thảo lần đầu của ban soạn thảo còn nhiều hạn chế, nghiêng quánhiều về yêu cầu quản lý và phần nào nó hơi gò bó trong hoạt động tự chủ của cáctổ chức tín dụng.
Qua rất nhiều lần hội thảo, trao đổi giữa cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩmtra với việc lấy ý kiến của các chuyên gia trong nước, ngoài nước thì bản soạnthảo đã được tu chỉnh rất nhiều lần. Cho đến bây giờ thì phải nói rằng, văn bảndự thảo Luật đưa ra tại kỳ họp này đã quy định rõ các môi trường thuận lợi chocác tổ chức tín dụng hoạt động, cải thiện rất nhiều so với bản dự thảo ban đầu.
Tuy nhiên phải nói rằng trong quá trình thực hiện, có thể sẽ phát sinhthêm một số vấn đề. Ví dụ trước đây đưa ra yêu cầu là các tổ chức nếu không phảilà tổ chức tín dụng thì không được cung cấp dịch vụ hoạt động ngân hàng. Sau đóthì có nhiều ý kiến của chuyên gia nêu hiện nay có một số hoạt động mang tínhchất ngân hàng của các công ty chứng khoán. Ban soạn thảo đã tiếp thu và chỉnhsửa lại theo hướng cho phép các tổ chức này thực hiện những nhiệm vụ nêu trên.
Một số giao dịch trên sàn hàng hóa như sàn giao dịch cà phê, cao su, dầulửa... thì bản thân nó cũng mang tính chất tiền tệ, tuy nó khôngphải là hoạt động ngân hàng. Trướcthực tế trên, sau này cơ quan của Chính phủ sẽ ra một văn bản, có thể là nghịđịnh hoặc những văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh hoạt động này, đảm bảocho an toàn.
Liên quan đến việc sở hữu vốn của các tổ chức tín dụng, hiện nay có thựctrạng lũng đoạn ngân hàng qua một số thể nhân nắm tỷ lệ vốn lớn, thông qua đóchỉ đạo điều hành việc cấp vốn tín dụng cho một số hoạt động của riêng một sốcông ty là cổ đông lớn của ngân hàng. Theo tôi đây là hoạt động hết sức rủi rocần phải kiểm soát và ngăn chặn.
Luật kỳ này cũng đã hướng tới một phương thứcxử lý là thể nhân chỉ được giữ 5% vốn, pháp nhân thì trước đây cho 20% thì giờđưa xuống là 15%. Điều quan trọng là kỳ này đưa ra là nhóm thể nhân có quan hệhoặc có liên quan theo luật thì được sở hữu vốn không quá 20%, trước đây thìkhông quy định cụ thể.
Kỳ này chúng tôi cũng thống nhất đưa ra một số yêu cầu tất cả các thể nhângóp vốn vào ngân hàng với một số lượng bao nhiêu thì phải kê khai và minh bạchhóa nguồn gốc vốn, tránh việc người này nhờ người khác đứng tên góp vốn đầu tưvào ngân hàng, hạn chế bớt tình trạng lũng đoạn trong các tổ chức tín dụng.
- Trong dự thảo luật có khá nhiều nội dung giao Chính phủ vàNgân hàng Nhà nước quy định, làm thế nào để Luật không quá phụ thuộc vào điềunày?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Cái này thì phải phân ra làm hai loại. Một loại làvăn bản hướng dẫn luật thì Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn cụ thể và quyđịnh để triển khai. Có một số quy định rằng Ngân hàng Nhà nước quyđịnh thì không phải là văn bản hướng dẫn luật mà là những điều kiện, những tiêuchuẩn, những giới hạn mang tính chất kỹ thuật mà Ngân hàng Nhà nước với tư cáchlà cơ quan được giao quản lý nhà nước đưa ra.
- Việc cấm ngân hàng thương mại, công ty con của ngân hàng thương mại mua,nắm giữ cổ phần của các tổ chức tín dụng, ông có cho rằng quá chặt chẽ haykhông?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Tôi cho rằng về cái này thì cũng hơi có phần chặtchẽ. Thứ nhất là chia sẻ với ý kiến của cơ quan soạn thảo thì hiện nay cácngân hàng cần hướng tới việc nâng cao năng lực, vị trí cũng như nguồn vốn của mình, hạn chế việc đầu tư chéo ngân hàng này đầu tưvào ngân hàng khác. Giả sử nếu gặp rủi ro sẽ dẫn đến sự đổ vỡ mang tính chất dâychuyền. Một ngân hàng gặp khó khăn sẽ ảnh hưởng đến các ngân hàng khác.
Trong số các ngân hàng đang hoạt động có nhiều ngân hàng lànhmạnh, ngân hàng tốt, quy mô lớn và nếu như họ có tham gia thì cũng là tốt thôi.Thực tế nếu ngân hàng nước ngoài được phép đầu tư mà không cho ngân hàng trongnước tham gia đầu tư thì cũng có bất cập, không bình đẳng và có hại cho cácdoanh nghiệp ở trong nước.
Chính vì vậy, trong bản dự thảo kỳ này chúng tôi đềnghị vẫn tiếp tục cho phép, nhưng kèm điều kiện nào thì được phép đầu tư,giới hạn được phép đầu tư đến bao nhiêu, cho bao nhiêu ngân hàng và tỷ lệ vốn làbao nhiêu, sau này cơ quan quản lý sẽ căn cứ vào điều kiện tình hình cụ thể đểquy định rõ.
- Về quy định ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khôngđược cho vay đầu tư, kinh doanh cổ phiếu, ý kiến của ông như thếnào?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Chúng tôi cho rằng không nên cấm một cách tuyệt đốinhư vậy mà vẫn nên tiếp tục cho phép. Vì việc cho vay với loại hình này này tiềmẩn rủi ro nên chúng ta phải tăng những điều kiện kỹ thuật, các quy định và tiêuchuẩn mang tính chất giới hạn do Ngân hàng Nhà nước quy định cụ thể. Hướng củachúng tôi là sẽ thuyết phục Quốc hội cho phép những ngân hàng thương mại vànhững công ty con của ngân hàng thương mại được phép cho vay đầu tư kinh doanhchứng khoán.
- Xin cảm ơn ông./.
Bên hành lang kỳ họp, Vietnam+ đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩVũ Viết Ngoạn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnhKhánh Hòa.
- Theo ông, những điểm nào cần lưu ý trong dự thảo Luật các tổ chức tín dụng(sửa đổi) được đưa ra tại kỳ họp lần này?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Luật đặt ra mục tiêu tạo sự hài hòa khiquản lý các hệ thống ngân hàng, đảm bảo cho hệ thống ngân hàng hoạt động antoàn, lành mạnh, tăng tính dân chủ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt độngtốt trên nền tảng môi trường kinh doanh thuận lợi, có sức cạnh tranh cao.
Văn bản soạn thảo lần đầu của ban soạn thảo còn nhiều hạn chế, nghiêng quánhiều về yêu cầu quản lý và phần nào nó hơi gò bó trong hoạt động tự chủ của cáctổ chức tín dụng.
Qua rất nhiều lần hội thảo, trao đổi giữa cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩmtra với việc lấy ý kiến của các chuyên gia trong nước, ngoài nước thì bản soạnthảo đã được tu chỉnh rất nhiều lần. Cho đến bây giờ thì phải nói rằng, văn bảndự thảo Luật đưa ra tại kỳ họp này đã quy định rõ các môi trường thuận lợi chocác tổ chức tín dụng hoạt động, cải thiện rất nhiều so với bản dự thảo ban đầu.
Tuy nhiên phải nói rằng trong quá trình thực hiện, có thể sẽ phát sinhthêm một số vấn đề. Ví dụ trước đây đưa ra yêu cầu là các tổ chức nếu không phảilà tổ chức tín dụng thì không được cung cấp dịch vụ hoạt động ngân hàng. Sau đóthì có nhiều ý kiến của chuyên gia nêu hiện nay có một số hoạt động mang tínhchất ngân hàng của các công ty chứng khoán. Ban soạn thảo đã tiếp thu và chỉnhsửa lại theo hướng cho phép các tổ chức này thực hiện những nhiệm vụ nêu trên.
Một số giao dịch trên sàn hàng hóa như sàn giao dịch cà phê, cao su, dầulửa... thì bản thân nó cũng mang tính chất tiền tệ, tuy nó khôngphải là hoạt động ngân hàng. Trướcthực tế trên, sau này cơ quan của Chính phủ sẽ ra một văn bản, có thể là nghịđịnh hoặc những văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh hoạt động này, đảm bảocho an toàn.
Liên quan đến việc sở hữu vốn của các tổ chức tín dụng, hiện nay có thựctrạng lũng đoạn ngân hàng qua một số thể nhân nắm tỷ lệ vốn lớn, thông qua đóchỉ đạo điều hành việc cấp vốn tín dụng cho một số hoạt động của riêng một sốcông ty là cổ đông lớn của ngân hàng. Theo tôi đây là hoạt động hết sức rủi rocần phải kiểm soát và ngăn chặn.
Luật kỳ này cũng đã hướng tới một phương thứcxử lý là thể nhân chỉ được giữ 5% vốn, pháp nhân thì trước đây cho 20% thì giờđưa xuống là 15%. Điều quan trọng là kỳ này đưa ra là nhóm thể nhân có quan hệhoặc có liên quan theo luật thì được sở hữu vốn không quá 20%, trước đây thìkhông quy định cụ thể.
Kỳ này chúng tôi cũng thống nhất đưa ra một số yêu cầu tất cả các thể nhângóp vốn vào ngân hàng với một số lượng bao nhiêu thì phải kê khai và minh bạchhóa nguồn gốc vốn, tránh việc người này nhờ người khác đứng tên góp vốn đầu tưvào ngân hàng, hạn chế bớt tình trạng lũng đoạn trong các tổ chức tín dụng.
- Trong dự thảo luật có khá nhiều nội dung giao Chính phủ vàNgân hàng Nhà nước quy định, làm thế nào để Luật không quá phụ thuộc vào điềunày?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Cái này thì phải phân ra làm hai loại. Một loại làvăn bản hướng dẫn luật thì Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn cụ thể và quyđịnh để triển khai. Có một số quy định rằng Ngân hàng Nhà nước quyđịnh thì không phải là văn bản hướng dẫn luật mà là những điều kiện, những tiêuchuẩn, những giới hạn mang tính chất kỹ thuật mà Ngân hàng Nhà nước với tư cáchlà cơ quan được giao quản lý nhà nước đưa ra.
- Việc cấm ngân hàng thương mại, công ty con của ngân hàng thương mại mua,nắm giữ cổ phần của các tổ chức tín dụng, ông có cho rằng quá chặt chẽ haykhông?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Tôi cho rằng về cái này thì cũng hơi có phần chặtchẽ. Thứ nhất là chia sẻ với ý kiến của cơ quan soạn thảo thì hiện nay cácngân hàng cần hướng tới việc nâng cao năng lực, vị trí cũng như nguồn vốn của mình, hạn chế việc đầu tư chéo ngân hàng này đầu tưvào ngân hàng khác. Giả sử nếu gặp rủi ro sẽ dẫn đến sự đổ vỡ mang tính chất dâychuyền. Một ngân hàng gặp khó khăn sẽ ảnh hưởng đến các ngân hàng khác.
Trong số các ngân hàng đang hoạt động có nhiều ngân hàng lànhmạnh, ngân hàng tốt, quy mô lớn và nếu như họ có tham gia thì cũng là tốt thôi.Thực tế nếu ngân hàng nước ngoài được phép đầu tư mà không cho ngân hàng trongnước tham gia đầu tư thì cũng có bất cập, không bình đẳng và có hại cho cácdoanh nghiệp ở trong nước.
Chính vì vậy, trong bản dự thảo kỳ này chúng tôi đềnghị vẫn tiếp tục cho phép, nhưng kèm điều kiện nào thì được phép đầu tư,giới hạn được phép đầu tư đến bao nhiêu, cho bao nhiêu ngân hàng và tỷ lệ vốn làbao nhiêu, sau này cơ quan quản lý sẽ căn cứ vào điều kiện tình hình cụ thể đểquy định rõ.
- Về quy định ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khôngđược cho vay đầu tư, kinh doanh cổ phiếu, ý kiến của ông như thếnào?
Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn: Chúng tôi cho rằng không nên cấm một cách tuyệt đốinhư vậy mà vẫn nên tiếp tục cho phép. Vì việc cho vay với loại hình này này tiềmẩn rủi ro nên chúng ta phải tăng những điều kiện kỹ thuật, các quy định và tiêuchuẩn mang tính chất giới hạn do Ngân hàng Nhà nước quy định cụ thể. Hướng củachúng tôi là sẽ thuyết phục Quốc hội cho phép những ngân hàng thương mại vànhững công ty con của ngân hàng thương mại được phép cho vay đầu tư kinh doanhchứng khoán.
- Xin cảm ơn ông./.
Vũ Minh (Vietnam+)
