Nhằm tăng cường hợp tác quốc tế trong xu thế hội nhập, chia sẻ kinh nghiệmphát triển đô thị, ngày 30/10, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng phối hợp với Diễn đàn Đôthị Việt Nam và Liên minh các thành phố thế giới tổ chức hội nghị “Tương lai đôthị Việt Nam - Hành động hôm nay."
Theo Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng, đô thị hóa là xu thế tất yếu củamỗi vùng, mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam . Sau 20 năm đổi mới, đô thị ViệtNam đã có bước phát triển nhanh, mạnh về số lượng và quy mô.
Đến nay, Việt Namcó 762 thành phố, thị xã và thị trấn, trong đó có 2 thành phố đặc biệt là Hà Nộivà Thành phố Hồ Chí Minh, hơn 20 đô thị lớn, vừa và hàng trăm đô thị nhỏ. Tuynhiên, đô thị Việt Nam còn nhiều hạn chế và đang đối mặt với các vấn đề toàn cầunhư ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tác độngbiến đổi khí hậu. Do đó, việc phát triển đô thị xanh, sinh thái, cân bằng là mụctiêu quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị ở Việt Nam cũng như trên thếgiới hiện nay để hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai.
Đóng góp kinh nghiệm của Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nộiđồng thời là Chủ tịch Hiệp hội các Đô thị Việt Nam Nguyễn Thế Thảo chia sẻ, từsau năm 2008, địa giới hành chính được mở rộng, Hà Nội đang phải đối mặt vớinhiều vấn đề phát sinh như tăng dân số cơ học, quá tải hệ thống hạ tầng kỹthuật, xã hội, nhà ở xã hội ở nội đô và ùn tắc giao thông… Đặc biệt, vấn đề ônhiễm môi trường trầm trọng do khí thải các cơ sở sản xuất, khói bụi các phươngtiện giao thông gây ra ngày càng tăng. Vì vậy, trong quy hoạch chung đến năm2030, tầm nhìn 2050 đã xác định xây dựng Thủ đô Hà Nội phát triển bền vững; pháttriển kinh tế song song với phát triển đô thị xanh, chú trọng vấn đề bảo vệ môitrường, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho phát triển kinh tế.
Thành phố đãtriển khai đã cải tạo hệ thống chống ô nhiễm môi trường, di rời các cơ quantrường học ra ngoài nội thành; đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc kiểm tra kiểmsoát, phân công phân cấp hệ thống giao thông đô thị, hạ tầng cơ sở; đẩy mạnh sựtuyên truyền giáo dục nếp sống văn minh đô thị.
Đại diện Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng, để pháttriển thành phố một cách bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, thành phốđang thiết kế “Thành phố nén” với hệ thống hạ tầng kỹ thuật tích hợp và thôngminh theo điều kiện khí hậu, địa hình và diện mạo đặc trưng của đô thị, điềukiện thực tế, tận dụng quỹ đất hiệu quả với mục tiêu bảo vệ môi trường; pháttriển thành phố lồng ghép với biến đổi khí hậu và xây dựng đề án “Chiến lượcThành phố Hồ Chí Minh phát triển hướng ra biển Đông thích ứng với biến đổi khíhậu”.
Bên cạnh đó, với tình hình ngập úng như hiện nay, thành phố cũng quy hoạchtổng thể hệ thống thoát nước đến năm 2020, tầm nhìn 2025; quy hoạch hệ thốnggiao thông, bến bãi vận tải hàng hóa hành khách công cộng đến năm 2025; tích cựcdi dời các khu đô thị mới ra ngoại thành, có kế hoạch cải tạo các khu vực nộithành thông qua chương trình nâng cấp kết cấu hạ tầng đô thị… Đặc biệt, thànhphố đang xây dựng chương trình năng lượng xanh đến năm 2015, góp phần giảm phátthải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu; khuyến khích các cơ sở sảnxuất công nghiệp sử dụng công nghệ mới, sạch để giảm tối đa phát thải nhà kính.Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh cũng tận dụng các nguồn vốn ODA từ các nước cũngnhư các tổ chức quốc tế để thực hiện chương trình ứng phó với biến đổi khí hậuđồng thời tăng cường trao đổi, tìm kiếm sự hỗ trợ về công nghệ và nguồn tàichính tài trợ quốc tế cho việc xây dựng và thực hiện kế hoạch hành động ứng phóvới biến đổi khí hậu; hợp tác với Chương trình định cư con người Liên hợp quốcvề “Lồng ghép biến đổi khí hậu vào tăng trưởng xanh”.
Đóng góp ý kiến về phát triển đô thị, đặc biệt là vấn đề biến đổi khí hậuở Việt Nam, PGS.TS Đỗ Tú Lan, Phó cục trưởng Cục Phát triển đô thị đồng thời làTổng Thư ký Ban điều phối Diễn đàn Đô thị Việt Nam, cho biết: có 2 phương thứctiếp cận khác nhau để phát triển đô thị sinh thái có khả năng thích ứng với biếnđổi khí hậu đó là thành phố xanh, thành phố có nhiều không gian mở, cây xanhthực rộng lớn, có mật độ xây dựng và con người thấp nhất và đô thị “xanh” theoquan niệm của tiết kiệm năng lượng, bảo tồn thiên nhiên, tái sử dụng nước thảivà rác thải, tiết kiệm nước, tăng cường sử dụng năng lượng tự nhiên như sức gió,nắng, sóng biển...
Bên cạnh đó, Việt Nam cần tăng cường áp dụ̣ng công nghệ kỹthuật hiện đạ̣i, quản lý đô thị thích ứng và giảm thiểu rủi ro vớ́i biến đổi khíhậu như hệ thống hóa kiểm soát phát triển đô thị ven biển, khu kinh tế tập trungven biển, dân số và phân bố dân cư; nâng cao hạ tầng kỹ thuật và xã hội; bảo tồnmôi trường sinh thái ven biển. Song song đó, Việt Nam cũng cần tăng cường nănglực tư vấn và quản lý rủi ro thiên tai của biế́n đổi khí hậu; thúc đẩy các hoạtđộng quản lý đô thị ven biển, các khu kinh tế tập trung ven biển; đóng góp mọinỗ lự̣c phát triển bền vững các đô thị Việt Nam và kết nố́i với toàn cầ̀u; giảmthiểu những tác động rủi ro của tác động biế́n đổi khí hậu bằng sự hợp tác quốctế và phối hợp với địa phương rà soát các đồ án quy hoạch vùng; nghiên cứu vàxây dựng chương trình phát triển đô thị ứng phó với biến đổ̉i khí hậu và nướcbiể̉n dâng nhằm xác định những vù̀ng ưu tiên ven biển để thí điểm áp dụng nhữngkinh nghiệm quốc tế cho các giải pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậuvà nước biển dâng...
Theo đề xuất của ông Wayne Stones - Tổ chức giúp Việt Nam thích ứng vớibiến đổi khí hậu, giải pháp cấp quốc gia là xây dựng chính sách đô thị đảm bảophát triển đô thị mới có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và ở cấp tỉnh,thành phố đảm bảo quy hoạch tổng thể để đạt được khả năng chống chịu với biếnđổi khí hậu.
Khi lập đồ án quy hoạch không gian tổng thể hay một quy hoạch phânkhu, Việt Nam cần nghiên cứu tất cả các khu vực đô thị có khả năng chống chịuvới biến đổi khí hậu - bất kể là khu vực đó đã được quy hoạch cho một chức năngnào đó. Bên cạnh đó, cần một diễn đàn chung làm nền tảng cho sự hợp tác, phốihợp và cuối cùng là tích hợp - tất cả phải được điều phối ở cấp quốc gia đến cấptỉnh. Cách tiếp cận hợp lý ở cấp tỉnh, thành là coi biến đổi khí hậu là tráchnhiệm chung thay vì cạnh tranh./.
Theo Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng, đô thị hóa là xu thế tất yếu củamỗi vùng, mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam . Sau 20 năm đổi mới, đô thị ViệtNam đã có bước phát triển nhanh, mạnh về số lượng và quy mô.
Đến nay, Việt Namcó 762 thành phố, thị xã và thị trấn, trong đó có 2 thành phố đặc biệt là Hà Nộivà Thành phố Hồ Chí Minh, hơn 20 đô thị lớn, vừa và hàng trăm đô thị nhỏ. Tuynhiên, đô thị Việt Nam còn nhiều hạn chế và đang đối mặt với các vấn đề toàn cầunhư ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tác độngbiến đổi khí hậu. Do đó, việc phát triển đô thị xanh, sinh thái, cân bằng là mụctiêu quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị ở Việt Nam cũng như trên thếgiới hiện nay để hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai.
Đóng góp kinh nghiệm của Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nộiđồng thời là Chủ tịch Hiệp hội các Đô thị Việt Nam Nguyễn Thế Thảo chia sẻ, từsau năm 2008, địa giới hành chính được mở rộng, Hà Nội đang phải đối mặt vớinhiều vấn đề phát sinh như tăng dân số cơ học, quá tải hệ thống hạ tầng kỹthuật, xã hội, nhà ở xã hội ở nội đô và ùn tắc giao thông… Đặc biệt, vấn đề ônhiễm môi trường trầm trọng do khí thải các cơ sở sản xuất, khói bụi các phươngtiện giao thông gây ra ngày càng tăng. Vì vậy, trong quy hoạch chung đến năm2030, tầm nhìn 2050 đã xác định xây dựng Thủ đô Hà Nội phát triển bền vững; pháttriển kinh tế song song với phát triển đô thị xanh, chú trọng vấn đề bảo vệ môitrường, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho phát triển kinh tế.
Thành phố đãtriển khai đã cải tạo hệ thống chống ô nhiễm môi trường, di rời các cơ quantrường học ra ngoài nội thành; đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc kiểm tra kiểmsoát, phân công phân cấp hệ thống giao thông đô thị, hạ tầng cơ sở; đẩy mạnh sựtuyên truyền giáo dục nếp sống văn minh đô thị.
Đại diện Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng, để pháttriển thành phố một cách bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, thành phốđang thiết kế “Thành phố nén” với hệ thống hạ tầng kỹ thuật tích hợp và thôngminh theo điều kiện khí hậu, địa hình và diện mạo đặc trưng của đô thị, điềukiện thực tế, tận dụng quỹ đất hiệu quả với mục tiêu bảo vệ môi trường; pháttriển thành phố lồng ghép với biến đổi khí hậu và xây dựng đề án “Chiến lượcThành phố Hồ Chí Minh phát triển hướng ra biển Đông thích ứng với biến đổi khíhậu”.
Bên cạnh đó, với tình hình ngập úng như hiện nay, thành phố cũng quy hoạchtổng thể hệ thống thoát nước đến năm 2020, tầm nhìn 2025; quy hoạch hệ thốnggiao thông, bến bãi vận tải hàng hóa hành khách công cộng đến năm 2025; tích cựcdi dời các khu đô thị mới ra ngoại thành, có kế hoạch cải tạo các khu vực nộithành thông qua chương trình nâng cấp kết cấu hạ tầng đô thị… Đặc biệt, thànhphố đang xây dựng chương trình năng lượng xanh đến năm 2015, góp phần giảm phátthải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu; khuyến khích các cơ sở sảnxuất công nghiệp sử dụng công nghệ mới, sạch để giảm tối đa phát thải nhà kính.Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh cũng tận dụng các nguồn vốn ODA từ các nước cũngnhư các tổ chức quốc tế để thực hiện chương trình ứng phó với biến đổi khí hậuđồng thời tăng cường trao đổi, tìm kiếm sự hỗ trợ về công nghệ và nguồn tàichính tài trợ quốc tế cho việc xây dựng và thực hiện kế hoạch hành động ứng phóvới biến đổi khí hậu; hợp tác với Chương trình định cư con người Liên hợp quốcvề “Lồng ghép biến đổi khí hậu vào tăng trưởng xanh”.
Đóng góp ý kiến về phát triển đô thị, đặc biệt là vấn đề biến đổi khí hậuở Việt Nam, PGS.TS Đỗ Tú Lan, Phó cục trưởng Cục Phát triển đô thị đồng thời làTổng Thư ký Ban điều phối Diễn đàn Đô thị Việt Nam, cho biết: có 2 phương thứctiếp cận khác nhau để phát triển đô thị sinh thái có khả năng thích ứng với biếnđổi khí hậu đó là thành phố xanh, thành phố có nhiều không gian mở, cây xanhthực rộng lớn, có mật độ xây dựng và con người thấp nhất và đô thị “xanh” theoquan niệm của tiết kiệm năng lượng, bảo tồn thiên nhiên, tái sử dụng nước thảivà rác thải, tiết kiệm nước, tăng cường sử dụng năng lượng tự nhiên như sức gió,nắng, sóng biển...
Bên cạnh đó, Việt Nam cần tăng cường áp dụ̣ng công nghệ kỹthuật hiện đạ̣i, quản lý đô thị thích ứng và giảm thiểu rủi ro vớ́i biến đổi khíhậu như hệ thống hóa kiểm soát phát triển đô thị ven biển, khu kinh tế tập trungven biển, dân số và phân bố dân cư; nâng cao hạ tầng kỹ thuật và xã hội; bảo tồnmôi trường sinh thái ven biển. Song song đó, Việt Nam cũng cần tăng cường nănglực tư vấn và quản lý rủi ro thiên tai của biế́n đổi khí hậu; thúc đẩy các hoạtđộng quản lý đô thị ven biển, các khu kinh tế tập trung ven biển; đóng góp mọinỗ lự̣c phát triển bền vững các đô thị Việt Nam và kết nố́i với toàn cầ̀u; giảmthiểu những tác động rủi ro của tác động biế́n đổi khí hậu bằng sự hợp tác quốctế và phối hợp với địa phương rà soát các đồ án quy hoạch vùng; nghiên cứu vàxây dựng chương trình phát triển đô thị ứng phó với biến đổ̉i khí hậu và nướcbiể̉n dâng nhằm xác định những vù̀ng ưu tiên ven biển để thí điểm áp dụng nhữngkinh nghiệm quốc tế cho các giải pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậuvà nước biển dâng...
Theo đề xuất của ông Wayne Stones - Tổ chức giúp Việt Nam thích ứng vớibiến đổi khí hậu, giải pháp cấp quốc gia là xây dựng chính sách đô thị đảm bảophát triển đô thị mới có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và ở cấp tỉnh,thành phố đảm bảo quy hoạch tổng thể để đạt được khả năng chống chịu với biếnđổi khí hậu.
Khi lập đồ án quy hoạch không gian tổng thể hay một quy hoạch phânkhu, Việt Nam cần nghiên cứu tất cả các khu vực đô thị có khả năng chống chịuvới biến đổi khí hậu - bất kể là khu vực đó đã được quy hoạch cho một chức năngnào đó. Bên cạnh đó, cần một diễn đàn chung làm nền tảng cho sự hợp tác, phốihợp và cuối cùng là tích hợp - tất cả phải được điều phối ở cấp quốc gia đến cấptỉnh. Cách tiếp cận hợp lý ở cấp tỉnh, thành là coi biến đổi khí hậu là tráchnhiệm chung thay vì cạnh tranh./.
Văn Xuyên (TTXVN)
