Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Anifah Aman phát biểu tại họp báo. (Ảnh: Kim Dung-Chí Giáp/Vietnam+) Chiều 4/8, sau khi kết thúc Phiên họp toàn thể và Phiên họp hẹp của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 (AMM 48), Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Anifah Aman tổ chức họp báo về kết quả Hội nghị, trong đó đề cập đến vấn đề Biển Đông.
Bộ trưởng Aman cho biết tại phiên họp toàn thể của Hội Nghị AMM 48, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã thảo luận một cách bao quát; đồng thời tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định cũng như tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông, vì đây là một tuyến đường biển huyết mạch về thương mại, nối khu vực với quốc tế.
Bộ trưởng Anifah cũng chỉ rõ các Bộ trưởng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và có hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Ông cũng cho biết thêm những tiến triển mới trong tham vấn về việc xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC), đặc biệt là thỏa thuận giữa ASEAN và Trung Quốc để bước vào giai đoạn đàm phán tiếp theo cũng như đàm phán khuôn khổ, cấu trúc và các nội hàm của COC như đã đề xuất.
Theo ông Anifah, các Bộ trưởng mong muốn các quan chức cấp cao tăng cường tham vấn để COC được thiết lập sớm nhất có thể. Ông nêu rõ các Bộ trưởng đã thảo luận cách thức giải quyết sự xói mòn niềm tin giữa các bên liên quan sau những diễn biến mới đây trên Biển Đông.
Các Bộ trưởng nhất trí rằng đã đến lúc kiểm soát vấn đề này dựa trên tính xây dựng và tìm giải pháp có thể về các biện pháp phòng ngừa nhằm đảm bảo rằng những bất đồng giữa các bên liên quan không leo thang và có thể làm ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực.
Các Bộ trưởng cũng đã nhất trí rằng cần phải tăng cường hơn nữa sự tự kiềm chế trong việc tiến hành các hành động có thể làm phức tạp hoặc leo thang căng thẳng.
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia, các Bộ trưởng ASEAN cũng đã rà soát tiến độ, sáng kiến và chương trình liên quan đến tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, trong đó có tiến độ thực hiện các biện pháp hành động trong Kế hoạch Tổng thể Cộng đồng An ninh chính trị.
Mặc dù hài lòng với tốc độ thực hiện các biện pháp trong Kế hoạch Tổng thể Cộng đồng An ninh chính trị, các Bộ trưởng đã nhấn mạnh sự cần thiết đối với các nước thành viên ASEAN trong việc đẩy nhanh thực hiện những biện pháp còn lại để Cộng đồng ASEAN hình thành vào cuối năm nay, nhấn mạnh tầm quan trọng của Tầm nhìn ASEAN sau 2015 và các văn kiện liên quan bởi đây sẽ là đường hướng trong tương lai của cộng đồng chung.
Tại phiên họp hẹp, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã bàn thảo cấu trúc khu vực và sự cần thiết tăng cường và củng cố các cơ chế hiện có của ASEAN.
Về quan hệ đối ngoại, ông Anifah cho hay các Bộ trưởng nhất trí trao cho Na Uy quy chế nước đối tác của ASEAN, đồng thời nhất trí xem xét đề nghị trở thành đối tác ASEAN của một số nước khác. Sự quan tâm và mong muốn thiết lập mối quan hệ chính thức với ASEAN của nhiều nước đã cho thấy tầm quan trọng của ASEAN.
Bên cạnh những nội dung trên, các Bộ trưởng ASEAN cũng trao đổi quan điểm về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, trong đó có tình trạng di cư bất thường trong khu vực Đông Nam Á.
Các Bộ trưởng hoan nghênh kết quả của Hội nghị khẩn cấp cấp Bộ trưởng ASEAN về Tội phạm xuyên quốc gia được tổ chức đầu tháng Bảy vừa qua tại Kuala Lumpur.
Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc giải quyết vấn đề này bằng việc xác định rõ nguyên nhân gốc rễ và các nguyên nhân khác./.
