Ngành vận tải hành không tiến hành thực hiện cắt giảm lương từ 20-40% tùy vào từng vị trí. (Ảnh minh hoạ: TTXVN) Hiện nay, cả nước có hơn 55 triệu lao động có việc làm, trong đó gần 15 triệu lao động làm việc trong các doanh nghiệp; hơn 9 triệu lao động đang làm việc trong các hợp tác xã, cơ sở kinh tế cá thể phi nông nghiệp.
Thực tế, "cơn bão" COVID-19 đã ảnh hưởng rất lớn tới tình hình sản xuất kinh doanh, khiến nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất, cắt giảm lương, lao động để ứng phó.
Doanh nghiệp lao đao
Theo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, qua báo cáo nhanh của các doanh nghiệp trong tháng Hai, có khoảng 10% doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất.
Bước sang đầu tháng Ba, đặc biệt tuần thứ 2 của tháng Ba, khi dịch COVID-19 có diễn biến phức tạp, số lượng doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất tăng lên rõ rệt với khoảng trên 15% tổng số doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp thực hiện cắt giảm tập trung vào ngành dệt may với gần 2,8 triệu lao động. Nhiều doanh nghiệp đã phải áp dụng các biện pháp giãn ca, không làm thêm giờ, đặc biệt là vào thứ Bảy, Chủ Nhật.
Trong khi đó, dịch vụ vận tải hàng không, vận tải đường sắt, đường bộ, hoạt động dịch vụ hỗ trợ cho vận tải với gần 500.000 lao động đang làm việc cũng bị ảnh hưởng lớn.
Đặc biệt, vận tải hàng không thực hiện cắt giảm lương từ 20-40% tùy vào từng vị trí, chưa sa thải nhân viên nhưng đang áp dụng biện pháp cho nghỉ luân phiên để tiến tới giảm lương. Do vậy, nếu dịch bệnh kéo dài thì nguy cơ hàng nghìn lao động thuộc ngành này có thể sẽ bị mất việc làm trong thời gian tới là hoàn toàn có thể xảy ra.
Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ lưu trú và ăn uống với hơn 500.000 lao động đang làm việc cũng gặp rất nhiều khó khăn. Hầu hết các doanh nghiệp thỏa thuận với người lao động thực hiện cắt giảm lương, giãn ca hoặc cho nhân viên nghỉ không lương để người lao động có thể quay trở lại làm việc ngay sau khi phục hồi kinh doanh. Tuy nhiên, cũng có những doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn vay, lãi suất ngân hàng và gánh nặng chi phí tiền thuê mặt bằng bắt buộc phải ngừng hoạt động.
Nhiều lao động mất việc nhưng không được hưởng chế độ
Mặt khác, thị trường xuất khẩu hàng nông thủy sản bị tác động mạnh, hầu hết các sản phẩm trái cây tươi như thanh long, dưa hấu và các sản phẩm thủy hải sản tồn đọng do thị trường Trung Quốc ngưng tiêu thụ ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống và công ăn việc làm của hàng ngàn nông dân và công nhân ngành nông nghiệp và thủy hải sản.
[Ảnh hưởng của COVID-19, hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp tăng mạnh]
Theo báo cáo của các địa phương, do bị tác động bởi COVID-19, hàng chục ngàn hộ sản xuất kinh doanh buộc phải tạm ngưng, bỏ kinh doanh (riêng Hà Nội 2 tháng đầu năm đã lên tới 3.000 hộ), chủ yếu tập trung vào nhóm kinh doanh thuộc lĩnh vực lưu trú, ăn uống, kinh doanh các mặt hàng có liên quan đến thị trường hoặc có xuất xứ từ Trung Quốc.
Tính trung bình mỗi hộ thuê 2 lao động thì một số lượng lớn lao động với vài chục ngàn người đã không có việc làm. Những lao động này hầu như không hợp đồng lao động hoặc được hưởng bất kỳ chế độ gì khi mất việc.
Ngoài ra, để tránh lây lan dịch bệnh trong cộng đồng hàng loạt các biện pháp được các địa phương áp dụng, trong đó có việc đóng cửa tạm thời vũ trường, quán bar; trung tâm di tích, lịch sử; khu vui chơi, giải trí; cơ sở kinh doanh karaoke, massage, chơi game, rạp chiếu phim… cũng đã buộc các cơ sở trên phải cho nhân viên ngưng việc tạm thời. Theo tính toán sơ bộ, số lao động bị ngừng việc từ những cơ sở này lên tới hàng chục nghìn người.
Trước những khó khăn của doanh nghiệp, người lao động, thực hiện chỉ thị của Thủ tướng, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có đề án với 6 nhóm chính sách nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động gồm: Giải pháp về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp trả lương cho người lao động, hỗ trợ tín dụng, hoãn đóng công đoàn phí theo từng giai đoạn./.
