Xây dựng và phát triển Khu Du lịch Quốc gia hồ Thác Bà thành một trong những động lực phát triển du lịch của cả nước; phấn đấu đến năm 2040, toàn Khu du lịch trở thành một trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa có thương hiệu, với sản phẩm du lịch đa dạng, đặc sắc, chất lượng cao và có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực và quốc tế.
Đây là một trong những mục tiêu của quy hoạch chung xây dựng Khu Du lịch Quốc gia hồ Thác Bà, tỉnh Yên Bái đến năm 2040 vừa được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định phê duyệt.
Theo phê duyệt, phạm vi quy hoạch Khu Du lịch Quốc gia hồ Thác Bà bao gồm toàn bộ diện tích mặt nước hồ Thác Bà và vùng phụ cận thuộc địa giới hành chính huyện Yên Bình và huyện Lục Yên với quy mô diện tích khoảng 53.000ha.
Quy hoạch xác định đây là Khu Du lịch Quốc gia trọng tâm của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ với sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với giá trị văn hóa dân tộc và hệ sinh thái hồ Thác Bà; là một trong những khu du lịch quốc gia có thương hiệu, gắn với các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, hội nghị, hội thảo, lịch sử, văn hóa, tham quan, nghiên cứu.
Đây còn là vùng bảo tồn, phát huy giá trị sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học và văn hóa đặc thù của quốc gia; là vùng có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh quốc gia; vùng bảo đảm an ninh năng lượng, cấp nước, thủy lợi cho vùng đồng bằng sông Hồng.
Trong việc quy hoạch phát triển, bảo đảm khả năng tích hợp đồng bộ các nhóm ngành kinh tế. Kết hợp hài hòa giữa phát triển du lịch và phát triển đô thị, nông thôn bền vững trên cơ sở bảo tồn, phát huy các giá trị tự nhiên, văn hóa truyền thống; đảm bảo quốc phòng - an ninh, an toàn hồ đập thủy điện, ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng chống thiên tai và bảo vệ tài nguyên, môi trường, không gian cảnh quan đặc thù và nâng cao điều kiện sống của người dân trong vùng hồ Thác Bà.
Việc phát triển phải dựa trên nguyên tắc kế thừa hợp lý, tiếp tục triển khai thực hiện các quy hoạch đã được phê duyệt. Rà soát, điều chỉnh bổ sung phù hợp với các điều kiện và định hướng phát triển mới. Tôn trọng phát huy giá trị của địa hình và cảnh quan tự nhiên, không tác động tiêu cực đến cấu trúc địa hình tự nhiên, chỉ san lấp cục bộ khu vực xây dựng công trình.
Quy hoạch cũng nêu rõ bảo vệ và phát huy giá trị mặt nước hồ Thác Bà, hệ thống các đảo trong lòng hồ, các điểm cao có tầm nhìn đẹp (như núi Chàng Rể, núi Cao Biền...), các hang động tự nhiên, cảnh quan ruộng bậc thang đặc trưng (huyện Lục Yên, huyện Yên Bình), làng, bản dân tộc truyền thống và điểm danh thắng hấp dẫn trong Khu Du lịch Quốc gia hồ Thác Bà.
Quá trình xây dựng cần khai thác tối ưu tiềm năng và lợi thế của hồ Thác Bà như: Giá trị cảnh quan mặt nước, cảnh quan rừng núi, môi trường sinh thái, bản sắc văn hóa dân tộc, giá trị phi vật thể và văn hóa tín ngưỡng, giao thông thủy bộ kết nối; nghiên cứu tác động của tuyến đường cao tốc Hà Nội-Lào Cai, quốc lộ 70, quốc lộ 37, quốc lộ 2D, sân bay… đến quá trình lập quy hoạch và định hướng phát triển để khai thác lợi thế của Khu Du lịch Quốc gia hồ Thác Bà.
Xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật kết nối với các điểm du lịch khác trong tỉnh Yên Bái, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, gồm: Khu du lịch quốc gia Tân Trào, Khu du lịch quốc gia Tam Đảo, Khu du lịch quốc gia Đền Hùng, Khu du lịch quốc gia Sa Pa, Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn, danh thắng quốc gia đặc biệt ruộng bậc thang Mù Cang Chải...
Nằm ở phía Tây Bắc Tổ quốc, hồ Thác Bà của tỉnh Yên Bái, nơi được ví như "Hạ Long trên núi" là một trong 3 hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam hình thành khi xây dựng Nhà máy Thủy điện Thác Bà vào năm 1970.
Năm 1996, hồ Thác Bà đã được công nhận là Di tích Lịch sử Danh Thắng Quốc gia.
Hồ nằm trên địa bàn hai huyện Yên Bình và Lục Yên, rộng gần 20.000ha, trong đó có hơn 1.300 hòn đảo xanh lớn nhỏ cùng hệ thống hang động tuyệt đẹp ẩn sâu trong lòng núi đá vôi.
Được bao quanh bởi những ngọn núi xanh tươi và những vách đá vôi tuyệt đẹp, hồ Thác Bà hiện là điểm đến mới mẻ cho những người yêu thích du lịch.
Đến thăm hồ Thác Bà, khi di chuyển bằng tàu thủy, du khách sẽ được tận hưởng không khí trong lành giữa mặt nước mênh mông, lung linh soi bóng những hòn đảo điệp trùng tưởng như vô tận, để quên hết những mệt mỏi ưu phiền của cuộc sống.
Điểm đầu tiên du khách có thể đến thăm là khu vực Nhà máy Thủy điện Thác Bà, - công trình thủy điện đầu tiên của Việt Nam.
Du khách còn có thể kết hợp đến thăm đền Mẫu Thác Bà - một địa điểm du lịch tâm linh cách đó không xa. Đền tọa lạc trên núi Hoàng Thi, với thế tựa lưng vào núi, nhìn ra sông Chảy theo hướng Đông Đông Bắc, xa xa là núi Cao Biền. Từ lâu, đền Mẫu Thác Bà đã nổi tiếng là chốn linh thiêng.
Du khách cũng có thể khám phá vẻ đẹp kỳ ảo của nhũ đá, của những tượng đá tự nhiên kỳ lạ ẩn chứa bao khát khao hoài bão của con người tại quần thể hang động đá vôi trên hồ như động Thuỷ Tiên, động Xuân Long, hang Bạch Xà, Thác Bà, Thác Ông... Động Thủy Tiên, nằm trong lòng núi đá dài khoảng 100m với những nhũ đá lấp lánh, trong đó có hình chín nàng tiên mỗi người một vẻ gắn với truyền thuyết tình yêu ly kỳ, hấp dẫn.
Thăm động Xuân Long nằm ẩn trong núi đá, với những tượng đá tự nhiên và các nhũ đã gắn với những truyền thuyết mang màu sắc liêu trai.
Cùng hệ thống hang động, du khách có thể lên núi Cao Biền, dãy núi lớn và dài nhất của thắng cảnh hồ Thác Bà. Đứng trên đỉnh núi có thể phóng tầm mắt để ngắm cảnh hồ chìm trong sương với vẻ đẹp lung linh huyền ảo, cảm nhận vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên, để tìm lại dấu ấn xưa của chợ Ngọc, chợ Ngà nổi tiếng Thác Bà một thời bán, buôn sầm uất.
Tổ chức Ngày hội khám phá Danh thắng Quốc gia hồ Thác Bà
Phong cảnh hữu tình, phong phú về nguồn lợi thủy sản, ven hồ còn là nơi sinh sống của nhiều dân tộc như Kinh, Tày, Nùng, Mông, Dao, Phù Lá, Cao Lan... Người dân nơi đây vẫn giữ được bản sắc văn hóa bản địa, trong đó, nhiều lễ hội đặc sắc thường diễn ra như Lễ hội mừng cơm mới của người Tày, Tết nhảy của dân tộc Dao…
Ngoài các hoạt động như câu cá, chèo thuyền, du khách có thể đến thăm các làng bản địa phương để tìm hiểu về truyền thống, lễ hội và lối sống của các dân tộc.
Du khách có thể thoải mái ghé thăm hồ Thác Bà vào bất kỳ thời điểm nào trong năm vì khí hậu ở đây có bốn mùa rõ ràng và nhiệt độ khá ổn định. Hồ Thác Bà cũng là điểm đến tuyệt vời cho chuyến đi trong ngày hoặc nghỉ ngơi cuối tuần./.
