Du lịch bền vững không phải là vấn đề mới đối với Hà Nội nhưng hơn lúc nào hết,Thủ đô đang đặc biệt coi trọng yếu tố này bởi kỳ vọng trở thành điểm đến hấpdẫn, có đẳng cấp, xứng đáng là trung tâm du lịch của khu vực và cả nước khôngthể tách rời với sự phát triển bền vững. Đơn giản là sự “ăn xổi” trong đầu tư,khai thác du lịch đồng nghĩa với sự trả giá do những hệ lụy của nó mang lại vàHà Nội cũng không xa lạ gì với mâu thuẫn đó.
Hội thảo “Du lịch – Nguồn sức mạnh để phát triển bền vững” do Hội đồng Xúctiến Du lịch châu Á (Hà Nội là thành viên) tổ chức mới đây tại Hà Nội được xemlà hoạt động nổi bật nhất trong vòng chục năm qua. Du lịch bền vững hay người taquen gọi là "du lịch xanh," nếu thẳng thắn nhìn nhận lại, nó chưa định hình bằngnhững hoạch định, bằng những kế hoạch cụ thể của Hà Nội trong thời gian qua. Tuynhiên, cũng không thể nói Hà Nội không xuất hiện loại hình du lịch xanh, duy chỉcó điều nó phát triển một cách tự phát do tự thân các doanh nghiệp gây dựng nên.
Ngay từ cuối những năm 90, du lịch sông Hồng xuất hiện như một thứ mới mẻ,lạ lẫm trên một chất liệu rất dân dã: Đi tàu dọc bờ sông ngắm mặt nước mênhmang, cảnh sắc, di tích và làng cổ ven bờ. Đến nay, du lịch sông Hồng vẫn tồntại nhưng không còn được hấp dẫn như trước bởi nó không được đầu tư đúng mức vềcơ sở vật chất tàu thuyền, hạ tầng bến bãi, các dịch vụ du lịch và sự phối hợpđầu tư tại điểm đến. Rồi tới sản phẩm du lịch sinh thái, đạp xe khám phá làngquê nông thôn và cuộc sống người dân ngoại thành Hà Nội; gần đây nhất, là cáctour du lịch khám phá phố cổ Hà Nội, tham quan Hồ Tây bằng xe điện, bố trí chokhách đi tìm hiểu phong tục, tập quán, văn hóa, ẩm thực làng cổ Đường Lâm, dulịch nông nghiệp.
Có thể nói, các sản phẩm du lịch này khá hấp dẫn du khách, đặc biệt làkhách nước ngoài bởi, ngoài sự thân thiện với môi trường, với cuộc sống; dukhách còn tự mình khám phá, cảm nhận những nét riêng của từng vùng miền. Tiến sỹNgô Kiều Oanh, Giám đốc Công ty ATC Việt Nam, đơn vị quản lý Trang trại du lịchĐồng quê Ba Vì cho biết: “Du lịch nông nghiệp đã chứng minh sự đóng góp to lớnkhông những về mặt kinh tế mà còn về các mặt xã hội, bảo vệ môi trường, tựnhiên, văn hóa và lịch sử.”
Tuy vậy, phát triển du lịch xanh mới được ghi nhận bước đầu ở việc xâydựng sản phẩm du lịch là chính; việc bảo vệ cảnh quan môi trường, di tích tạiđiểm đến cũng còn nhiều điều cần bàn. Bởi sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp chínhquyền, các cơ quan chức năng liên quan chưa thực sự quyết liệt; còn xảy ra tìnhtrạng rác thải bừa bãi, cảnh quan bị xâm hại, các dịch vụ du lịch lộn xộn…. Môitrường tại các cơ sở lưu trú, cho dù đã cải thiện nhưng chưa triệt để, đặc biệtlà khối khách sạn vừa và nhỏ.
Nhìn sang Thủ đô các nước trong khu vực như Tokyo (Nhật Bản), Soeul (HànQuốc) Kualalumpur ( Malaysia ), Jakarta (Indonesia)… mới thấy, phát triển dulịch bền vững được chính quyền các thành phố quan tâm từ lâu với những chiếnlược tầm cỡ. Đó là việc tận dụng các sản phẩm du lịch sinh thái để đầu tư vàkhai thác; là xây dựng những tuyến tiên đường, những phương tiện du lịch khôngkhói; là phát triển những vùng du lịch xanh.
Bà Noraza Yosuf, Trưởng phòng Du lịch chính quyền thành phố Kualalumpur,khẳng định: “Hiện chúng tôi đang nâng cao nhận thức về du lịch cho người dân vàchính quyền thành phố, vừa phát triển du lịch bền vững, vừa tạo ra sản phẩm dulịch dài hạn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ xây dựng khu vực đi bộ, nâng cấp hạtầng du lịch, tạo các công viên thực vật từ các khu vườn lâu đời, tận dụng đườngsắt để nối các điểm du lịch, dự án phát triển hạ tầng bên sông, khuyến khích dukhách trồng cây xanh trong các sản phẩm du lịch, xây dựng dự án trung tâm châu Áthực sự của Kualalumpur."
Nhận thức được tầm quan trọng của tính bền vững trong hoạt động du lịch,Hà Nội đã đưa yếu tố “thân thiện với môi trường” vào trong mục tiêu phát triểndu lịch đến năm 2020 nhằm phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giátrị văn hóa, nhân văn, bảo vệ môi trường, sinh thái, xã hội. Đồng thời, thànhphố sẽ ưu tiên phát triển hai khu du lịch quốc gia là khu du lịch sinh thái nghỉdưỡng núi Ba Vì - hồ Suối Hai và khu du lịch Làng văn hóa-du lịch các dân tộcViệt Nam cùng với hai điểm du lịch quốc gia là Công viên văn hóa lịch sử HoàngThành Thăng Long và Khu du lịch văn hóa lễ hội và thắng cảnh Hương Sơn.
Ông Trương Minh Tiến, Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội,cho biết: Trong thời gian tới, du lịch Thủ đô trình làng một số sản phẩm Du lịchxanh mới như du lịch sinh thái Sóc Sơn, du lịch tâm linh, ăn nghỉ tại nhà dân BaVì. Giá trị cảnh quan, sinh thái tại khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì, khu danh thắngHương Sơn, khu vực núi Sóc – hồ Đồng Quan… cùng được đầu tư khai thác.
Cùng với đó, Hà Nội còn xây dựng phát triển hai vành đai du lịch gồm vànhđai sông Hồng, sông Đáy với sản phẩm chính là du lịch sinh thái ven sông. Thànhphố khuyến khích phát triển du lịch bền vững nhưng yêu cầu các bên liên quanphải có trách nhiệm với môi trường, xã hội. Theo đó, thành phố sẽ xây dựng quychế cụ thể khai thác du lịch gắn với bảo vệ tài nguyên môi trường, liên kết vớicộng đồng dân cư trong hoạt động bảo vệ môi trường. Với những giải pháp đó, HàNội không chỉ là điểm đến thân thiện mà còn có sức hấp dẫn tới du khách trong àngoài nước./.
Hội thảo “Du lịch – Nguồn sức mạnh để phát triển bền vững” do Hội đồng Xúctiến Du lịch châu Á (Hà Nội là thành viên) tổ chức mới đây tại Hà Nội được xemlà hoạt động nổi bật nhất trong vòng chục năm qua. Du lịch bền vững hay người taquen gọi là "du lịch xanh," nếu thẳng thắn nhìn nhận lại, nó chưa định hình bằngnhững hoạch định, bằng những kế hoạch cụ thể của Hà Nội trong thời gian qua. Tuynhiên, cũng không thể nói Hà Nội không xuất hiện loại hình du lịch xanh, duy chỉcó điều nó phát triển một cách tự phát do tự thân các doanh nghiệp gây dựng nên.
Ngay từ cuối những năm 90, du lịch sông Hồng xuất hiện như một thứ mới mẻ,lạ lẫm trên một chất liệu rất dân dã: Đi tàu dọc bờ sông ngắm mặt nước mênhmang, cảnh sắc, di tích và làng cổ ven bờ. Đến nay, du lịch sông Hồng vẫn tồntại nhưng không còn được hấp dẫn như trước bởi nó không được đầu tư đúng mức vềcơ sở vật chất tàu thuyền, hạ tầng bến bãi, các dịch vụ du lịch và sự phối hợpđầu tư tại điểm đến. Rồi tới sản phẩm du lịch sinh thái, đạp xe khám phá làngquê nông thôn và cuộc sống người dân ngoại thành Hà Nội; gần đây nhất, là cáctour du lịch khám phá phố cổ Hà Nội, tham quan Hồ Tây bằng xe điện, bố trí chokhách đi tìm hiểu phong tục, tập quán, văn hóa, ẩm thực làng cổ Đường Lâm, dulịch nông nghiệp.
Có thể nói, các sản phẩm du lịch này khá hấp dẫn du khách, đặc biệt làkhách nước ngoài bởi, ngoài sự thân thiện với môi trường, với cuộc sống; dukhách còn tự mình khám phá, cảm nhận những nét riêng của từng vùng miền. Tiến sỹNgô Kiều Oanh, Giám đốc Công ty ATC Việt Nam, đơn vị quản lý Trang trại du lịchĐồng quê Ba Vì cho biết: “Du lịch nông nghiệp đã chứng minh sự đóng góp to lớnkhông những về mặt kinh tế mà còn về các mặt xã hội, bảo vệ môi trường, tựnhiên, văn hóa và lịch sử.”
Tuy vậy, phát triển du lịch xanh mới được ghi nhận bước đầu ở việc xâydựng sản phẩm du lịch là chính; việc bảo vệ cảnh quan môi trường, di tích tạiđiểm đến cũng còn nhiều điều cần bàn. Bởi sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp chínhquyền, các cơ quan chức năng liên quan chưa thực sự quyết liệt; còn xảy ra tìnhtrạng rác thải bừa bãi, cảnh quan bị xâm hại, các dịch vụ du lịch lộn xộn…. Môitrường tại các cơ sở lưu trú, cho dù đã cải thiện nhưng chưa triệt để, đặc biệtlà khối khách sạn vừa và nhỏ.
Nhìn sang Thủ đô các nước trong khu vực như Tokyo (Nhật Bản), Soeul (HànQuốc) Kualalumpur ( Malaysia ), Jakarta (Indonesia)… mới thấy, phát triển dulịch bền vững được chính quyền các thành phố quan tâm từ lâu với những chiếnlược tầm cỡ. Đó là việc tận dụng các sản phẩm du lịch sinh thái để đầu tư vàkhai thác; là xây dựng những tuyến tiên đường, những phương tiện du lịch khôngkhói; là phát triển những vùng du lịch xanh.
Bà Noraza Yosuf, Trưởng phòng Du lịch chính quyền thành phố Kualalumpur,khẳng định: “Hiện chúng tôi đang nâng cao nhận thức về du lịch cho người dân vàchính quyền thành phố, vừa phát triển du lịch bền vững, vừa tạo ra sản phẩm dulịch dài hạn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ xây dựng khu vực đi bộ, nâng cấp hạtầng du lịch, tạo các công viên thực vật từ các khu vườn lâu đời, tận dụng đườngsắt để nối các điểm du lịch, dự án phát triển hạ tầng bên sông, khuyến khích dukhách trồng cây xanh trong các sản phẩm du lịch, xây dựng dự án trung tâm châu Áthực sự của Kualalumpur."
Nhận thức được tầm quan trọng của tính bền vững trong hoạt động du lịch,Hà Nội đã đưa yếu tố “thân thiện với môi trường” vào trong mục tiêu phát triểndu lịch đến năm 2020 nhằm phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giátrị văn hóa, nhân văn, bảo vệ môi trường, sinh thái, xã hội. Đồng thời, thànhphố sẽ ưu tiên phát triển hai khu du lịch quốc gia là khu du lịch sinh thái nghỉdưỡng núi Ba Vì - hồ Suối Hai và khu du lịch Làng văn hóa-du lịch các dân tộcViệt Nam cùng với hai điểm du lịch quốc gia là Công viên văn hóa lịch sử HoàngThành Thăng Long và Khu du lịch văn hóa lễ hội và thắng cảnh Hương Sơn.
Ông Trương Minh Tiến, Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội,cho biết: Trong thời gian tới, du lịch Thủ đô trình làng một số sản phẩm Du lịchxanh mới như du lịch sinh thái Sóc Sơn, du lịch tâm linh, ăn nghỉ tại nhà dân BaVì. Giá trị cảnh quan, sinh thái tại khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì, khu danh thắngHương Sơn, khu vực núi Sóc – hồ Đồng Quan… cùng được đầu tư khai thác.
Cùng với đó, Hà Nội còn xây dựng phát triển hai vành đai du lịch gồm vànhđai sông Hồng, sông Đáy với sản phẩm chính là du lịch sinh thái ven sông. Thànhphố khuyến khích phát triển du lịch bền vững nhưng yêu cầu các bên liên quanphải có trách nhiệm với môi trường, xã hội. Theo đó, thành phố sẽ xây dựng quychế cụ thể khai thác du lịch gắn với bảo vệ tài nguyên môi trường, liên kết vớicộng đồng dân cư trong hoạt động bảo vệ môi trường. Với những giải pháp đó, HàNội không chỉ là điểm đến thân thiện mà còn có sức hấp dẫn tới du khách trong àngoài nước./.
Đinh Thị Thuận (TTXVN)
