Tỉnh Đồng Tháp là địa phương có hệ thống sông, kênh, rạch chằng chịt, mật độ sông ngòi cao so với bình quân cả nước.
Hệ thống sông ngòi giữ vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển giao thông thủy, thủy lợi, cấp nước, bảo vệ môi trường và cảnh quan đô thị.
Tuy nhiên, thời gian qua, tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kênh, rạch vẫn còn diễn ra tại nhiều địa phương, đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc tăng cường quản lý, xử lý dứt điểm trong thời gian tới.
Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Thế Hồng Trung cho biết trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp (cũ) hiện có 45.157 trường hợp xây dựng lấn, chiếm sông, kênh, rạch, trong đó 40.298 trường hợp là nhà ở, 4.859 trường hợp là công trình.
Việc lấn chiếm đã làm thu hẹp dòng chảy, hạn chế khả năng tiêu thoát nước; gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị; đồng thời người dân có thể đối mặt với nguy hiểm, đe dọa tính mạng, tài sản trong mùa mưa lũ, gây mất an toàn giao thông đường thủy nội địa và hành lang bảo vệ.
Theo Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp, tình trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trước hết, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng, hành lang bảo vệ sông, kênh, rạch ở một số nơi chưa thật sự linh hoạt, hiệu quả chưa cao.
Bên cạnh đó, nhiều trường hợp vi phạm tồn tại từ lâu do lịch sử để lại, gắn với sinh kế của người dân, việc xử lý đòi hỏi nguồn lực lớn và lộ trình phù hợp.
Ngoài ra, việc phối hợp, tuyên truyền phát huy vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Tháp và các tổ chức chính trị-xã hội trong việc tham gia giám sát, phát hiện, phản ánh các hành vi vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh còn hạn chế.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp xác định trách nhiệm trước hết thuộc về người đứng đầu, cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng, quản lý đô thị, quản lý đất đai ở một số địa phương chưa thật sự sâu sát, chưa thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm kịp thời, dứt điểm. Cùng với đó, ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng của một bộ phận người dân còn hạn chế.
Trước thực trạng này, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, quản lý, giao nhiệm vụ cho các ngành có liên quan và địa phương trong công tác quản lý trật tự xây dựng, giúp công tác này từng bước được tăng cường, dần đi vào nền nếp, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, doanh nghiệp và người dân có chuyển biến tích cực góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Cụ thể, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã trình Hội đồng Nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết số 15/NQ-HĐND ngày 1/7/2024 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để giải quyết tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn chiếm sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2030.
Trên cơ sở đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 852/QĐ-UBND ngày 24/9/2024 về phê duyệt Chương trình giải quyết tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2030 và Kế hoạch số 316/KH-UBND ngày 24/9/2024 để triển khai thực hiện Chương trình.
Đồng thời, đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 16-CT/TU ngày 14/8/2024 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đảng đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp; ban hành Kế hoạch số 367/KH-UBND ngày 11/11/2024 về triển khai các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh.
Qua triển khai, công tác kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng tại cơ sở trên địa bàn tỉnh được tăng cường, nhiều trường hợp vi phạm mới đã được ngăn chặn kịp thời.
Nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, doanh nghiệp và người dân từng bước được nâng lên, góp phần lập lại trật tự xây dựng, bảo vệ hành lang sông, kênh, rạch.
Trong thời gian tới, thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành có liên quan và 45 xã, phường trên địa bàn Đồng Tháp (cũ) đánh giá kết quả thực hiện, tiếp tục triển khai theo kế hoạch phê duyệt.
Các sở, ban, ngành có liên quan và 57 xã, phường trên địa bàn tỉnh Tiền Giang (cũ) tiến hành rà soát số liệu sơ bộ công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kênh, rạch; đánh giá hiện trạng, đề xuất giải pháp thực hiện phù hợp.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành và 102 xã, phường tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời, từng bước giải quyết các trường hợp lấn, chiếm sông, kênh rạch đã tồn tại trước đây theo đúng quy định của pháp luật. Qua đó, tạo sự đồng thuận trong nhân dân đối với việc thực hiện chủ trương, nội dung, giải pháp trọng tâm của Chương trình giải quyết tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2030.
Bên cạnh đó, tỉnh nâng cao vai trò, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức và các cơ quan, địa phương được phân công công tác quản lý trật tự xây dựng. Đặc biệt, là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng của người dân; phát huy vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Tháp và các tổ chức chính trị-xã hội trong việc tham gia giám sát, phát hiện, phản ánh các hành vi vi phạm trật tự xây dựng./.