Đại giáo chủ Ali Khamenei. (Nguồn: AFP/TTXVN) AFP đưa tin Lãnh tụ tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, đã báo hiệu sự chuyển hướng chính sách mang tính quyết định về phía Trung Quốc và Nga.
Động thái này thể hiện Tehran đã mất kiên nhẫn trong nỗ lực cải thiện quan hệ với phương Tây.
Hôm 19/2, Đại giáo chủ Khamenei tuyên bố: "Chính sách đối ngoại hàng đầu của chúng ta hiện nay là ưu tiên phương Đông hơn phương Tây."
Giới phân tích nhận định điều này không thay đổi quan điểm cơ bản rằng Iran không muốn bị rơi vào vòng xoáy của các cường quốc bên ngoài.
Tuy nhiên, điều này còn cho thấy nỗ lực mới nhất nhằm xoa dịu căng thẳng với Mỹ - được thể hiện thông qua thỏa thuận hạt nhân được ký giữa Iran với các cường quốc P5+1 hồi năm 2015 - đang dần thu hẹp lại.
Bà Ellie Geranmayeh thuộc Hội đồng châu Âu về Quan hệ Đối ngoại cho hay: "Đại giáo chủ Khamenei liên tiếp tuyên bố thỏa thuận hạt nhân năm 2015 là một phép thử để xem liệu các cuộc thương lượng với phương Tây có thể đem lại kết quả tích cực cho Iran hay không. Ban lãnh đạo nhận thấy Mỹ đang hành động một cách gian trá đối với thỏa thuận này. Tuyên bố của ông Khamenei bật đèn xanh cho chính quyền Iran tập trung nhiều nỗ lực ngoại giao hơn nhằm thắt chặt quan hệ với Trung Quốc và Nga."
[Iran cảnh báo về nguy cơ sụp đổ thỏa thuận hạt nhân]
Tuyên bố của Đại giáo chủ Khamenei được đưa ra vào thời điểm then chốt, khi mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa xóa bỏ thỏa thuận hạt nhân và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nếu Iran không kiềm chế chương trình tên lửa của nước này cũng như chấm dứt “các hoạt động gây bất ổn” tại Trung Đông.
Ông Mohammad Marandi, nhà phân tích chính trị tại Đại học Tehran, nhận xét: “Ngay từ những ngày đầu, chính quyền của cựu Tổng thống Obama đã bắt đầu vi phạm cả nội dung và tinh thần của thỏa thuận này.”
Chuyên gia này nhận định tuyên bố mới nhất của ông Khamenei cho thấy một thực tế đơn giản là mối quan hệ giữa Iran với các quốc gia phương Đông đã mạnh lên rất nhiều, đặc biệt kể từ khi Tehran và Moskva liên minh trong cuộc chiến tại Syria.
Ông nêu rõ: “Hiện nay thế giới đã rất khác. Mối quan hệ giữa Iran với Nga, Trung Quốc và ngày càng nhiều nước châu Á đang tốt đẹp hơn nhiều so với các nước phương Tây, bởi họ đối xử với chúng tôi tốt hơn nhiều. Chúng tôi là đối tác với Nga tại Syria, chứ không phải thuộc cấp.”
Tuy nhiên, chuyên gia Geranmayeh cho rằng: “Vào những thời điểm nhất định kể từ cuộc cách mạng năm 1979, Iran vẫn có cách tiếp cận thực tiễn, khi cần thiết hoặc vì lợi ích quốc gia, trong mối quan hệ với Mỹ”./.
