Ngày 25/4, tại chùa Vĩnh Nghiêm, Ủy ban Nhân dân huyện Yên Dũng (Bắc Giang) phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Bắc Giang tổ chức Lễ khởi công và phát mộc công trình xây dựng nhà lưu trữ và trưng bày Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm.
Dự buổi lễ có đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh Bắc Giang cùng đông đảo chư tôn, tăng ni, phật tử và quý khách thập phương.
Công trình nhà lưu trữ và trưng bày Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng trong khu quy hoạch chi tiết chùa Vĩnh Nghiêm, nằm cạnh Tam bảo.
Với tổng diện tích trên 400m2, công trình gồm hai khối nhà chính được làm bằng gỗ lim, kiến trúc đẹp, kiểu tàu đao 4 mái, thượng chồng rường cốn mê, hạ con trồng xà nách bẩy.
Trên các cấu kiện con trồng, câu đầu, đấu kê xà được đục chạm, trang trí văn hoa theo đề tài truyền thống của đình, chùa cổ của người Việt như hoa sen, hoa lá tây, tứ quý; vách đố lụa bằng gỗ; mái lợp ngói mũi hài phục chế.
Công trình với tổng mức đầu tư gần 30 tỷ đồng từ nguồn vốn xã hội hóa và một phần ngân sách Nhà nước, dự kiến hoàn thành trước Lễ hội chùa Vĩnh Nghiêm (tháng 2/2017).
Bí thư Huyện ủy Yên Dũng Nguyễn Viết Tuấn cho biết hai khối nhà lưu trữ và trưng bày Mộc bản đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định, công trình được xây dựng nhưng vẫn đảm bảo kiến trúc và sự hài hòa giữa hai khối nhà mới xây và toàn bộ hệ thống chùa Vĩnh Nghiêm cũ.
Trong đó, việc chống ẩm, chống mối mọt cho bộ Mộc bản được đặc biệt chú ý, thực hiện theo phương pháp truyền thống, thông gió tự nhiên, có cải biên để hạn chế tối đa không khí ẩm vào các kho phòng chứa Mộc bản.
Công trình nhà lưu trữ và trưng bày Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm hoàn thiện, đi vào hoạt động góp phần giữ gìn, bảo quản và phát huy giá trị to lớn của Di sản tư liệu thế giới, làm cho quần thể di tích, di sản chùa Vĩnh Nghiêm hoàn thiện, linh thiêng hơn, đáp ứng nguyện vọng, mong mỏi của các chư tôn, tăng ni, phật tử, nhân dân và chính quyền địa phương.
Đồng thời, công trình thể hiện sự báo đáp công đức của các vị Trúc Lâm Tam Tổ - người xây dựng Trường đại học Phật giáo đầu tiên của Phật giáo Việt Nam.
Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm bao gồm 3.050 bản với 34 đầu sách chứa đựng những giá trị to lớn về ngôn ngữ, văn học, y học, phong thủy và thẩm mỹ học được khắc ngược do những người thợ tài ba và am hiểu sâu sắc về văn hóa chế tác. Bộ Mộc bản được làm bằng chất liệu gỗ thị trồng trong khuôn viên của chùa.
Năm 2012, Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, hiện nay chùa Vĩnh Nghiêm chưa có đủ điều kiện để lưu giữ, bảo quản, trưng bày, giới thiệu và phát huy giá trị lịch sử - văn hóa to lớn của di sản này do không có nhà lưu trữ và trưng bày riêng.
Toàn bộ số Mộc bản hiện được đặt tại nhà Tam bảo, dãy hành lang của chùa Vĩnh Nghiêm, cùng chung không gian thắp hương, tế lễ của du khách, khiến cho Di sản tư liệu quý giá này có nguy cơ bị mất mát, mối mọt và mục nát, không phù hợp với việc bảo quản, giữ gìn lâu dài và phát huy giá trị của Mộc bản./.