Ngày 17/10, Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương Mỹ (PACOM), Đô đốc Harry Harris khẳng định Washington muốn phối hợp với các nước Đông Nam Á nhằm ngăn chặn các phần tử khủng bố được tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng truyền cảm hứng xây dựng một thành trì ở khu vực này.
Trong bài phát biểu ở Singapore, ông Harris đã ca ngợi tin tức về việc các lực lượng an ninh Philippines tiêu diệt tên Isnilon Hapilon, một thủ lĩnh hàng đầu của nhóm phiến quân Abu Sayyaf và tên Omarkhayam Maute, kẻ lập ra nhóm phiến quân Maute, khi đang chiến đấu để giành lại thành phố Marawi, miền Nam Philippines.
Đô đốc Harris cũng nói thêm rằng các nước Đông Nam Á cần nỗ lực nhiều hơn để ngăn chặn những phần tử cực đoan mở rộng hoạt động trong khu vực này.
[Philippines tiêu diệt nghi can khủng bố hàng đầu khu vực châu Á]
Ông Harris nêu rõ những gì đã diễn ra ở Marawi là một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi quốc gia, trong bối cảnh các tổ chức bạo lực cực đoan, trong đó có các tay súng trở về Đông Nam Á từ Trung Đông, và cả những cá nhân địa phương bị cực đoan hóa bởi các tư tưởng bạo lực đang tìm cách giành được chỗ đứng ở Đông Nam Á.
Lưu ý rằng trong năm qua, hoạt động khủng bố được IS truyền cảm hứng cũng đã xuất hiện ở Malaysia và Bangladesh, ông Harris nhấn mạnh IS đã xuất hiện ở khu vực Ấn Độ Dương - châu Á - Thái Bình Dương, và rõ ràng mối đe dọa này phải bị đánh bại.
Ngoài ra, Đô đốc Harris cũng kêu gọi các nước trong khu vực phối hợp với Mỹ nhằm ngăn chặn hoạt động buôn bán ma túy bất hợp pháp, cải thiện an ninh hàng hải và tăng cường sự sẵn sàng cho công tác cứu trợ thảm họa.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterter tuyên bố quân đội chính phủ nước này đã giải phóng hoàn toàn thành phố Marawi sau 148 ngày giao tranh với phiến quân Hồi giáo tại đây.
Hôm 16/10, các nguồn tin an ninh Philippines cho biết trong chiến dịch nhằm giành lại quyền kiểm soát khu vực cuối cùng ở Marawi, vốn bị các tay súng thuộc lực lượng phiến quân Hồi giáo Maute trung thành với IS chiếm giữ, quân đội Philippines đã tiêu diệt tên Hapilon và tên Maute.
Trong những năm gần đây, các nhóm nhỏ phiến quân ở Philippines, Indonesia và Malaysia đã bắt đầu trỗi dậy dưới ngọn cờ của IS. Các chuyên gia cảnh báo sau khi IS thất bại ở Syria và Iraq do các cuộc tấn công của Mỹ và liên quân, khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là đảo Mindanao ở miền Nam Philippines, có thể trở thành tâm điểm trong cuộc chiến của IS ở khu vực.
Philippines, Indonesia và Malaysia đã bắt đầu có những hoạt động hợp tác quân sự nhằm ngăn chặn nguy cơ này./.