Nằm bên bờ sông Tiền, thuộc thị xã Sa Đéc, nhà cổ Huỳnh Thủy Lê là điểm đến thuhút đông đảo du khách mỗi khi ghé thăm tỉnh Đồng Tháp. Nét đặc biệt của ngôi nhà cổ này là sự giao thoa kiến trúc Việt-Pháp-Hoa cùngcâu chuyện tình lãng mạn giữa nữ văn hào Pháp Marguerite Duras với công tử họHuỳnh. Khi chúng tôi đến đây, đoàn du khách Australia hơn 40 người đang chăm chú ngồinghe cô hướng dẫn viên của Công ty cổ phần Du lịch Đồng Tháp giới thiệu về ngôinhà và chuyện tình giữa nữ văn hào Pháp Marguerite Duras và ông Huỳnh Thủy Lê. | Cái không khí sầm uất ở khu phố Sa Đéc dọc bờ sông Tiền trong buổi chiều muộncàng làm cho du khách cảm nhận được cảnh trên bến dưới thuyền nhộn nhịp ngàynào. Ngôi nhà cổ này được xây dựng năm 1895 bằng vật liệu chính là gỗ. Mái nhà lợpngói âm dương, hai bên đầu cong vút hình chiếc thuyền, tượng trưng cho miền sôngnước Tây Nam Bộ. Năm 1917, ông Huỳnh Cẩm Thuận (cha ông Huỳnh Thủy Lê) cho trùng tu lại ngôi nhàmang dáng dấp một biệt thự Pháp, kết hợp hài hòa giữa hai lối kiến trúcĐông-Tây. Từ đó đến nay, mặc dù đã hơn 100 năm nhưng ngôi nhà vẫn còn nguyênvẹn. Ngôi nhà là một công trình kiến trúc khác lạ. Phía ngoài ấn tượng với lối kiếntrúc Pháp qua các chi tiết mặt tiền, trần nhà, khung cửa sổ. Những bức tượng,phù điêu đắp nổi được trang trí theo kiểu Phục hưng. Vòm cửa cong vòng theo lốikiến trúc La Mã, cửa sổ với khối kính nhiều màu kiểu Gothic đón ánh sáng. Nhìntừ ngoài vào ngôi nhà, du khách thấy sự uy nghiêm, bề thế, cho thấy gia chủ làngười rất giàu có và uy quyền. Tuy nhiên, vào trong ngôi nhà, du khách lại có cảm giác yên bình và thân thuộc.Lối kiến trúc phương Đông thể hiện sự mềm mại qua những đường nét chạm khắc tinhxảo, cầu kỳ hình chim muông, cây trái, tùng, cúc, trúc, mai trên gỗ quý. Điềuđặc biệt là các họa tiết đó lại khắc họa cảnh sông nước Nam bộ sầm uất, cây tráixanh tươi, tượng trưng cho vùng đất trù phú.
Ngôi nhà được chia thành ba gian, gian giữa thờ Quan Công theo văn hóa tínngưỡng truyền thống của người Hoa. Hai gian hai bên là nơi tiếp khách cùng haiphòng ngủ, một hành lang rộng dẫn xuống nhà dưới. Nền nhà cao ráo, lát gạch hoa,tường xây bằng gạch đặc dày 30cm-40cm, bao lấy kết cấu khung gỗ, làm tăng khảnăng chịu lực. Tất cả vật liệu này đều được mang từ Pháp về để xây dựng. Ngôi nhà này là nơi đây bắt đầu cho một câu chuyện tình giữa gia chủ và nữ vănhào Pháp Marguerite Duras. Cuối năm 1929, trên chuyến phà Mỹ Thuận chạy ngang sông Tiền, ông Huỳnh Thủy Lêthấy một giai nhân nổi bật có nước da trắng, tóc nâu vàng, dáng người cao ráo,đứng lơ đễnh trên phà nhìn những đám lục bình trôi tản mạn trên sông. Ông đã chủ động đến làm quen với cô gái và cả hai đều trúng“tiếng sét ái tình.”Tình yêu ấy kéo dài gần hai năm trong bí mật và kết thúc trong nước mắt khi ôngHuỳnh Thủy Lê phải cưới một cô gái đã được cha ông an bài từ trước. Nhìn tìnhnhân cưới người khác, Marguerite Duras đau khổ tột độ, quyết định cùng gia đìnhlên tàu trở về nước Pháp. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, Marguerite Duras vẫn ôm nặng mối tình ấy. Trong dònghồi tưởng, nữ văn sĩ đã viết nên tiểu thuyết “Người tình” (tên tiếng Pháplà L’amant, xuất bản năm 1984) để kể về cuộc tình trắc trở của bà. Đến nay, tiểu thuyết “Người tình” được dịch ra hơn 40 thứ tiếng. Năm1992, đạo diễn người Pháp Jean Jacques Annaud cho ra đời bộ phim cùng tên dựatheo tiểu thuyết của bà. Bộ phim công chiếu đã nhận được nhiều sự tán thưởng củakhán giả khắp nơi trên thế giới.
Tiểu thuyết “Người tình” và bộ phim cùng tên ngày càng nổi tiếng thì nhàcổ Huỳnh Thủy Lê lại càng được du khách năm châu quan tâm, tìm hiểu. Rất nhiềuđoàn khách nước ngoài từ Pháp, Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh đã đến đây và rấtthích thú. Năm 2009, nhà cổ Huỳnh Thủy Lê đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhậnlà Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia./.
(Báo ảnh/Vietnam+)
