Sáng 10/12, với tỷ lệ 444/446 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Thương mại điện tử.
Luật Thương mại điện tử gồm 7 chương, 41 điều: Luật quy định về chính sách phát triển thương mại điện tử; nền tảng thương mại điện tử và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động thương mại điện tử; thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài; trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử; ứng dụng công nghệ trong quản lý và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử.
Luật Thương mại điện tử áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.
Quy định về trách nhiệm của từng chủ thể
Theo đại diện Bộ Công Thương, Luật Thương mại điện tử quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia trong quá trình livestream bán hàng (bao gồm người bán, người livestream và chủ quản nền tảng) nhằm tăng cường minh bạch thông tin, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các bên và tạo cơ sở cho công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.
Đối với mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử, Luật đã xác định đây là một loại hình nền tảng riêng, độc lập, được thiết kế hệ thống nghĩa vụ phù hợp với tính chất hoạt động, không áp dụng máy móc các quy định như đối với nền tảng thương mại điện tử trung gian, nhưng vẫn bảo đảm không tạo ra khoảng trống trách nhiệm, đặc biệt trong quản lý nội dung kinh doanh, phối hợp xử lý vi phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Luật cũng có quy định định danh người bán trên sàn thương mại điện tử. Theo cơ quan soạn thảo, quy định về định danh người bán trên sàn trong Luật được xây dựng trên cơ sở khai thác hệ thống định danh và xác thực điện tử quốc gia (VNeID) nhằm góp phần làm sạch thị trường thương mại điện tử và hạn chế hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thông qua khả năng truy vết người bán, đồng thời hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý thuế, chống thất thu ngân sách nhà nước.
Khi xây dựng quy định này, Chính phủ quán triệt nguyên tắc ứng dụng tối đa hạ tầng số và dữ liệu sẵn có của Nhà nước, không phát sinh thêm thủ tục hành chính không cần thiết đối với người dân và doanh nghiệp, nhưng vẫn bảo đảm công cụ quản lý hữu hiệu cho cơ quan nhà nước.
Luật cũng có quy định về trách nhiệm của chủ quản nền tảng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Theo đó, Luật yêu cầu về chỉ định đại diện theo ủy quyền, thành lập pháp nhân hoặc chỉ định pháp nhân theo ủy quyền sẽ được áp dụng căn cứ vào mô hình, chức năng hoạt động của nền tảng thương mại điện tử, bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng trong nước.
Không tạo ra các điểm nghẽn mới cho sản xuất, kinh doanh
Góp ý và dự thảo luật, các đại biểu Quốc hội đã có những ý kiến góp ý sâu về các vấn đề như: Ngưỡng giao dịch của nền tảng nước ngoài; Cơ chế ký quỹ đối với một số nền tảng thương mại điện tử nước ngoài nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho người tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam và nghĩa vụ tài chính với Nhà nước; Chế độ báo cáo của các nền tảng; Quy định về thủ tục hành chính; Xử lý vi phạm và chính sách phát triển thương mại điện tử...
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, các nội dung này đã được Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu đầy đủ và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa trong các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật, bảo đảm đúng tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Trung ương và Nghị quyết số 198/2025 của Quốc hội; theo đó sẽ cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy định, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, người dân và không tạo ra các điểm nghẽn mới cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.
“Với tinh thần nghiêm túc, cầu thị tiếp thu ý kiến của các vị Đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Cơ quan chủ trì thẩm tra, Chính phủ nhận thấy dự thảo Luật Thương mại điện tử trình tại phiên họp hôm nay đã được hoàn thiện theo hướng chặt chẽ hơn, đồng bộ hơn, phản ánh đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thương mại điện tử trong bối cảnh phát triển kinh tế số; đồng thời tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng cho doanh nghiệp,” Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay.
Ngay sau khi Luật được thông qua, Chính phủ sẽ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật, trong đó yêu cầu các văn bản hướng dẫn phải bảo đảm quy định rõ ràng, đầy đủ, khả thi, thống nhất với các luật liên quan; không tạo gánh nặng mới cho doanh nghiệp và người dân; đồng thời, đẩy mạnh hậu kiểm trên cơ sở dữ liệu và quản lý rủi ro; xác định rõ trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử và bảo đảm các văn bản hướng dẫn có hiệu lực đồng thời với hiệu lực của Luật./.