Nhà đầu tư tại sàn giao dịch. (Nguồn: Vietnam+) Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, thị trường UPCoM (nơi giao dịch chứng khoán của công ty đại chúng chưa được niêm yết) có bước tăng trưởng nhanh về quy mô.
Mặc dù tính minh bạch trên thị trường này thấp hơn hai sàn niêm yết là sàn Hà Nội (HNX) và sàn Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), nhưng đối với những nhà đầu tư am hiểu thị trường tài chính, kinh doanh, đây lại được coi là cơ hội để họ "đãi cát tìm vàng."
Quy mô tăng nhanh
Thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho thấy chỉ với 10 doanh nghiệp đăng ký giao dịch buổi đầu khai trương ngày 24/6/2009, đến hết tháng 10/2019, đã có 857 doanh nghiệp đăng ký giao dịch trên thị trường UPCoM, với tổng khối lượng đăng ký giao dịch đạt hơn 41,7 tỷ cổ phiếu, tương ứng giá trị đăng ký giao dịch đạt hơn 410.700 tỷ đồng.
Giá trị vốn hóa thị trường UPCoM tại phiên giao dịch cuối tháng 10 đạt hơn 961.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, tổng số chứng khoán niêm yết trên sàn HNX tại ngày giao dịch cuối cùng của tháng 10/2019 là 367 mã cổ phiếu, với tổng khối lượng niêm yết hơn 13,04 tỷ cổ phiếu, tương ứng giá trị niêm yết toàn thị trường đạt gần 130.400 tỷ đồng. Giá trị vốn hóa thị trường đạt hơn 186.350 tỷ đồng.
Như vậy, số lượng doanh nghiệp giao dịch trên UPCoM đã gấp hơn 2,3 lần trên HNX, còn giá trị vốn hóa trên UPCoM vượt trên 5,1 lần sàn HNX.
[22,5 triệu cổ phiếu DFS sẽ giao dịch trên UpCoM từ ngày 18/10]
Bên cạnh đó, hàng hóa trên UPCoM cũng phong phú, đa dạng, có chất lượng tốt hơn; trong đó, có những công ty có quy mô vốn lớn như Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vốn hóa thị trường tại ngày 11/11 đạt tới trên 169.805 tỷ đồng, Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam (VEA) vốn hóa đạt trên 65.775 tỷ đồng, Công ty cổ phần Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR) gần 31.005 tỷ đồng...
Với những kết quả đạt được, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho biết, UPCoM đã trở thành mô hình được một số quốc gia như Singapore, Thái Lan, Lào học tập kinh nghiệm xây dựng và quản lý, vận hành thị trường.
Đánh giá về thị trường UPCoM, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư, Công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) nhận định chất lượng thị trường UPCoM đã được nâng cao hơn trước, nhưng vẫn chưa nhận được sự quan tâm của giới đầu tư.
Tuy nhiên, với những trường hợp vì tiêu chuẩn đăng ký giao dịch, công bố thông tin thấp, trong khi doanh nghiệp vẫn muốn tuân thủ quy định của pháp luật là buộc phải niêm yết thì thị trường UpCoM là một cứu cánh cho họ.
Ông Khánh nhìn nhận thực trạng chung của thị trường UPCoM là hầu hết cổ phiếu mất thanh khoản, trừ những doanh nghiệp lớn giao dịch trên sàn này những năm gần đây mới thu hút được sự chú ý nhiều hơn của nhà đầu tư.
Dù vậy, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho rằng, UPCoM đã có tính quản lý nhưng còn thiếu tính thị trường khi giao dịch vẫn ảm đạm với nhiều cổ phiếu không có khớp lệnh trong nhiều ngày liên tiếp.
Do đó, mục tiêu Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội - đơn vị vận hành thị trường UPCoM đặt ra trong thời gian tới là củng cố và bổ sung tính thị trường cho thị trường này, từ đó hoàn thiện và đưa UPCoM thành mảnh ghép của thị trường cổ phiếu. Theo đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là tăng cường giám sát, nâng cao tính minh bạch cho thị trường UPCoM.
Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, việc giám sát trên thị trường UPCoM ngày càng được đẩy mạnh và đạt tới mức giám sát cao như đối với thị trường niêm yết.
Cơ hội đãi cát tìm vàng
DFS đưa 22,5 triệu cổ phiếu lên giao dịch trên sàn UpCoM từ ngày 18/10. (Ảnh: HNX/Vietnam+) Là một nhà đầu tư lâu năm, chuyên đầu tư các mã cổ phiếu trên sàn UPCoM, anh Nguyễn Văn Ngọc cho rằng, sàn UPCoM là nơi hội tụ nhiều công ty mới mà cổ phiếu muốn tăng giá mạnh cần có những yếu tố mới và có câu chuyện riêng.
“Đầu tư chứng khoán trên UPCoM giống như đi tới một vùng đất mới để tìm kiếm những điều mới mẻ, những cơ hội mới,” anh Ngọc ví von.
Trên UPCoM có những công ty rất lớn, có những công ty ít công bố thông tin, công ty xấu nhất, tốt nhất đều có trên UPCoM. Đối với người có kinh nghiệm thì sàn UPCoM mang đến nhiều cơ hội, ngược lại sẽ không dám đầu tư cổ phiếu trên thị trường này, anh Ngọc chia sẻ.
Theo nhà đầu tư này, điểm yếu của UPCoM là thanh khoản thấp, nhưng bù lại biên độ dao động giá trong phiên theo quy định của sàn này lên tới ± 15%, trong khi con số này ở sàn HOSE là ±7% và ở sàn HNX là ±10%.
"Khi tìm hiểu cổ phiếu của công ty nào đó cần đọc tối đa những thông tin về công ty, đầu tiên là bản cáo bạch và các báo cáo hàng năm. Nếu cổ phiếu tốt trước sau gì cũng tăng giá," anh Ngọc chia sẻ kinh nghiệm thành công khi đầu tư cổ phiếu trên thị trường UPCoM.
Ông Hoàng Thạch Lân, Trưởng phòng Phân tích khối khách hàng cá nhân Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt, cũng nhận định hàng hóa trên thị trường UPCoM là vàng thau lẫn lộn bởi bản chất của thị trường này là tập hợp các công ty chưa đủ chuẩn niêm yết, bao gồm cả yếu tố thời gian (mới IPO - bán cổ phần lần đầu ra công chúng, mới cổ phần hóa) và chất lượng tài chính…, hay cả những doanh nghiệp bị hủy niêm yết, nhưng chưa mất tư cách công ty đại chúng.
Đối với nhà đầu tư, sàng lọc cổ phiếu trên thị trường UPCoM sẽ khó khăn hơn so với sàng lọc cổ phiếu trên sàn niêm yết, nhưng rõ ràng UPCoM có những cổ phiếu “vàng” tiềm ẩn cho những ai có kiến thức tài chính hoặc do may mắn.
Vị chuyên gia này khuyến cáo nhà đầu tư khi tìm cổ phiếu cho mình cần xem xét kỹ báo cáo tài chính (lưu ý yếu tố kiểm toán), báo cáo quản trị; đồng thời “search Google” những thông tin liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp.
Sau đó, nhà đầu tư so sánh thị giá cổ phiếu với các doanh nghiệp cùng ngành theo các chỉ số phổ biến như P/E (Hệ số giá trên lợi nhuận một cổ phiếu), P/B (giá/giá trị sổ sách)…
Nhà đầu tư cũng cần xem xét diễn biến giao dịch, đo lường thanh khoản và chú ý những điểm bất thường nếu có như thanh khoản tăng đột biến kèm giá tăng/giảm mạnh.
Hiện doanh nghiệp trên thị trường UPCoM chỉ bị buộc công bố Báo cáo tài chính bán niên và hàng năm có yếu tố kiểm toán. Về mặt này, cơ quan quản lý nên đồng nhất với doanh nghiệp niêm yết, tức là yêu cầu doanh nghiệp phải công bố cả báo cáo tài chính hàng quý, ông Lân kiến nghị.
Dưới góc nhìn của ông Phan Dũng Khánh - Giám đốc Tư vấn Đầu tư của Công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE), sàn UPCoM cũng có những hấp dẫn riêng đối với nhà đầu tư thích mạo hiểm.
Hiện tại, trên thị trường UPCoM có nhiều nhà đầu tư cá nhân, trong khi các nhà đầu tư tổ chức ít tham gia sàn bởi sự minh bạch kém hơn hai sàn HOSE và HNX. Nhà đầu tư tham gia thị trường này có yếu tố đầu cơ cao bởi biên độ dao động của các cổ phiếu trên sàn này là ±15%.
Dù vậy, vị chuyên gia này cho rằng, những cổ phiếu tốt nhà đầu tư không cần phải lo lắng về việc biên độ lớn.
“Nếu công ty thực sự tốt, chủ động có những báo cáo tài chính minh bạch thì vẫn thu hút được giới đầu tư, chứ không hẳn là niêm yết trên sàn nào. Sàn niêm yết không làm sang trọng cũng như hạ thấp mức độ uy tín của doanh nghiệp,” ông Khánh nhận định./.
