(Ảnh minh họa: TTXVN) Kết quả thực nghiệm chương trình giáo dục phổ thông mới cho thấy một số môn còn nặng kiến thức, quá khó với học sinh, quá tải cả về chất lượng và thời lượng. Một số giáo viên vẫn còn hạn chế trong phương pháp giảng dạy để thích nghi với chương trình mới.
Đây là thông tin vừa được giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, cho biết tại buổi gặp gỡ báo chí chiều nay, ngày 5/3.
Thực nghiệm 372 tiết học
Chương trình giáo dục phổ thông mới đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức thực nghiệm trong khoảng thời gian một tháng, từ ngày 20/3 đến 20/4, tại 6 tỉnh thành, gồm Lào Cai, Hà Nội, Bình Định, Lâm Đồng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Cần Thơ. Các địa phương này đại diện cho 6 vùng kinh tế-xã hội trên phạm vi cả nước.
Mỗi tỉnh chọn 3 trường tiểu học, 3 trường trung học cơ sở và hai trường trung học phổ thông. Các trường này được lựa chọn trên nguyên tắc có cả vùng thuận lợi và vùng khó khăn.
Thời lượng bài dạy thực nghiệm các chương trình môn học ở cấp tiểu học là 147 tiết, cấp trung học cơ sở có 129 tiết, cấp trung học phổ thông có 96 tiết. Tổng cộng có 372 tiết.
Số giáo viên thực hiện các bài học thực nghiệm là 528 giáo viên tiểu học, 602 giáo viên trung học cơ sở và 352 giáo viên trung học phổ thông. Tổng số giáo viên tham gia là 1.482 người.
[Thừa hơn 40.000 giáo viên khi dạy chương trình giáo dục phổ thông mới]
Mỗi bài được dạy từ một đến hai lượt. Nội dung bài dạy thực nghiệm có hai loại: bài học là nội dung mới, không có trong chương trình hiện hành và bài học là nội dung có trong chương trình hiện hành nhưng được thực hiện theo phương pháp dạy học mới.
Theo giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, việc thực nghiệm chương trình môn học nhằm đánh giá tác động và kiểm nghiệm mức độ phù hợp, tính khả thi của dự thảo các chương trình môn học trong chương trình giáo dục phổ thông mới đối với cơ sở giáo dục phổ thông. Trên cơ sở đó, việc thực nghiệm sẽ cung cấp thông tin góp phần hoàn thiện dự thảo các chương trình môn học để Hội đồng quốc gia Thẩm định chương trình môn học tiến hành thẩm định.
Nội dung thực nghiệm là những điểm mới về mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục trong chương trình môn học. Việc thực nghiệm được tiến hành ngay trong quá trình hoàn thiện dự thảo các chương trình môn học.
Sẽ có điều chỉnh các chương trình môn học
Theo giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, việc dạy học thực nghiệm đã được triển khai nghiêm túc, đúng kế hoạch. Các trường phổ thông tích cực triển khai các công việc và chủ động trao đổi với tác giả chương trình môn học để soạn bài dạy thực nghiệm.
Kết quả cho thấy, chương trình các môn học đã xác định đúng các phẩm chất và năng lực mà môn học hình thành, phát triển cho học sinh. Phần lớn các bài học thực nghiệm đã xác định đúng những yêu cầu cần đạt ở mỗi bài học, chú trọng tổ chức các hoạt động học tập, tương tác của học sinh.
Chương trình giáo dục phổ thông mới được thực nghiệm ở 6 tỉnh thành trên cả nước. (Ảnh minh họa: TTXVN) Tuy nhiên, việc thực nghiệm cũng cho thấy một số môn học vẫn còn thiên về trang bị kiến thức, quá tải về chất, yêu cầu cần đạt còn cao so với trình độ của học sinh, nội dung một số bài thực nghiệm tương đối khó; một số bài vẫn còn nặng về trang bị kiến thức. Dung lượng của một số bài chưa phù hợp với thời lượng dạy học.
Việc bố trí nhiều đơn vị kiến thức trong một bài học không tạo điều kiện cho học sinh thực hiện các hoạt động khám phá, luyện tập và vận dụng kiến thức vào đời sống.
“Đây là những hạn chế, bất cập cần được mỗi nhóm tác giả chương trình môn học nghiêm túc xem xét và kiên quyết khắc phục trong thời gian tới,” giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói.
Cần tập huấn kỹ cho giáo viên
Cũng theo giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, phần lớn các tiết dạy thực nghiệm diễn ra sôi nổi, mới mẻ. Nhiều giáo viên đã vận dụng tốt phương pháp tổ chức hoạt động, trao quyền chủ động cho học sinh, tạo tâm thế hào hứng và các hoạt động học tập hiệu quả ở học sinh. Nhiều giáo viên đã mạnh dạn thay đổi ví dụ được gợi ý trong tài liệu thực nghiệm cho phù hợp với điều kiện của địa phương. Một số giáo viên còn linh hoạt thay đổi cách bố trí lớp học, không gian học, dùng hình thức trò chơi để học sinh học một cách thoải mái, hứng thú. Các hình thức thảo luận nhóm, thảo luận cặp đôi,… được sử khá dụng hợp lý và hiệu quả.
Tuy nhiên, một số giáo viên vẫn chưa thay đổi được thói quen truyền thụ kiến thức đơn thuần nên chưa tạo ra được những giờ học hiệu quả, trong đó có việc yêu cầu mỗi học sinh đều được hoạt động để tự mình tìm tòi kiến thức, rèn luyện kỹ năng và vận dụng những điều đã học để phát hiện, giải quyết các vấn đề trong cuộc sống phù hợp với lứa tuổi.
Một số giáo viên thiên về áp dụng phương pháp phát vấn, chủ yếu là hỏi đáp giữa giáo viên với một vài học sinh. Một số giáo viên tuy có tổ chức cho học sinh làm việc nhóm nhưng cách làm việc còn mang tính hình thức, chưa tạo điều kiện để mỗi học sinh trong nhóm hoạt động, tự tạo ra sản phẩm của mình, đóng góp vào kết quả làm việc chung.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy có sự chênh lệch về trình độ và phương pháp của các giáo viên giữa các địa phương. Ở những nơi giáo viên đã quen với phương pháp giáo dục mới tiết học diễn ra tốt hơn. Thầy cô bậc tiểu học tích cực đổi mới hơn so với thầy cô bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông.
“Thực tế cho thấy, giờ dạy chỉ thành công khi giáo viên nắm vững nội dung chương trình và vận dụng được phương pháp dạy học mới để tổ chức hoạt động học tập của học sinh. Để giải quyết vấn đề này thì phải tập huấn giáo viên thật kỹ,” giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói./.
