Tổng thống Obama. (Nguồn: AP)Ngày 21/7, trong bài phát biểu tại Nhà Trắng về chiếc máy bay Malaysia bị bắn hạ ở Ukraine hôm 17/7, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định Tổng thống Nga Vladimir Putin phải ép lực lượng ly khai hợp tác trong vụ điều tra sự kiện máy bay MH17 bị bắn hạ.
Ông Obama chỉ trích những sự hỗn loạn trong thảm họa MH17 này là "sự sỉ nhục" với các gia đình của những người xấu số có mặt trên chuyến bay.
Tổng thống Obama kêu gọi các nhà điều tra quốc tế phải được "tiếp cận ngay lập tức và đầy đủ" tới địa điểm ở miền Đông Ukraine, nơi máy bay MH17 bị bắn rơi hồi tuần trước.
Ông Obama cáo buộc các dân quân ly khai ủng hộ Nga trong khu vực này đã lục lọi và lấy đi các bằng chứng, thi thể nạn nhân khỏi khu vực máy bay rơi. Tổng thống Obama nhấn mạnh rằng những hành động này làm dấy lên câu hỏi "người ta đang cố tình giấu giếm điều gì?"
Người đứng đầu nước Mỹ nói rằng trách nhiệm đang nằm ở phía Nga và Tổng thống Vladimir Putin phải thúc ép các dân quân ly khai hợp tác với cuộc điều tra. Ông Obama nói rằng nếu Nga tiếp tục vi phạm chủ quyền Ukraine, Moskva "sẽ chỉ tự cô lập mình hơn nữa" và cái giá phải trả về mặt kinh tế sẽ ngày càng tăng.
Tổng thống Mỹ tuyên bố người đồng cấp Nga Vladimir Putin phải chứng tỏ "rằng ông ta ủng hộ một cuộc điều tra đầy đủ và công bằng", nhấn mạnh rằng "trách nhiệm đang nằm ở phía Nga để buộc các phần tử ly khai ngừng lục lọi các bằng chứng, cho phép các điều tra viên đang có mặt tại thực địa lối tiếp cận đầy đủ và không bị cản trở tới hiện trường."
Ông Obama quả quyết rằng Nga có "ảnh hưởng trực tiếp với các phần tử ly khai này" và Tổng thống Putin phải "có trách nhiệm trực tiếp để buộc họ hợp tác với cuộc điều tra. Đó là tối thiểu những gì họ có thể làm."
Mỹ đã cáo buộc rằng chiếc máy bay Malaysia với 298 người trên khoang đã bị bắn rơi bởi một hệ thống tên lửa SA-11 do Moskva cung cấp cho chiến binh ly khai ở miền Đông Ukraine.
Ông Obama nói: "Sự tập trung tức thì của chúng ta là phải hướng vào việc thu nhặt xác những người tử nạn, điều tra một cách chính xác chuyện gì đã xảy ra và thúc đẩy theo các chi tiết đó. Chúng ta phải đảm bảo sự thật và giải trình trách nhiệm. Những người bạn và đồng minh của chúng ta cần phải thu nhặt xác những người thiệt mạng. Ít nhất, đó là những gì chúng ta có thể làm. Đó là những yêu cầu nghi lễ tối thiểu. Các gia đình có quyền được đưa những người thân của họ đi an nghỉ với phẩm giá. Thế giới đáng được biết chính xác những gì xảy ra và nhân dân Ukraine xứng đáng được quyết định tương lai của họ."
Tổng thống Obama gay gắt: "Giờ là thời điểm Tổng thống Putin và nước Nga rời xa khỏi tấn bi kịch này... và thực tâm về việc giải quyết tình trạng thù địch với Ukraine theo cách tôn trọng chủ quyền của Ukraine và tôn trọng quyền tự quyết của nhân dân Ukraine".
Trước đó, các quan chức Mỹ đang tìm cách chắp nối về kịch bản chiếc máy bay mang số hiệu MH17 của Malaysia Airlines bị các dân quân ly khai miền Đông Ukraine bắn hạ. Các quan chức này cho rằng những tay súng ly khai này khó có khả năng phóng quả tên lửa phòng không mà thiếu sự hỗ trợ của Nga.
Nhà Trắng đã kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế về vụ rơi máy bay này và một lệnh ngừng bắn xung quanh khu vực đó./.
