Từ ngày 28/8 đến 5/9 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (VEC), Đông Anh (Hà Nội), Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ chính thức mở cửa, trở thành một trong những điểm nhấn quan trọng trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025).
Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, được tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu Đất nước 80 năm. Đây là một không gian trưng bày sống động tái hiện chặng đường hình thành, phát triển và đóng góp không ngừng của ngành khoa học và công nghệ Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước.
Triển lãm năm nay được thiết kế với ba trụ cột chủ đạo: Khoa học và Công nghệ – Đổi mới sáng tạo – Chuyển đổi số, phản ánh vai trò then chốt của ngành trong từng giai đoạn lịch sử. Từ những nghiên cứu ban đầu trong kháng chiến, đến các công trình khoa học đặt nền móng cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, rồi những bước đi mạnh mẽ trong đổi mới và hội nhập, khoa học và công nghệ đã trở thành động lực nội sinh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần kiến tạo một tương lai bền vững trong kỷ nguyên số.
Thông qua hệ thống dữ liệu, hình ảnh, hiện vật, kết hợp trình chiếu số hóa và mô hình trực quan, triển lãm khẳng định lịch sử vẻ vang cùng tinh thần phụng sự, đổi mới không ngừng của các thế hệ nhà khoa học Việt Nam. Không gian trưng bày cũng hướng đến việc truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và niềm tin vào trí tuệ Việt.
Điểm nhấn của triển lãm là khu trung tâm nơi giới thiệu chủ đề, tư tưởng định hướng và cấu trúc tổng thể. Đây được xem là "cửa ngõ" dẫn nhập, kết nối liền mạch các phân khu theo mạch thời gian, đảm bảo trải nghiệm hệ thống cho khách tham quan.
Bên cạnh đó, năm phân khu nội dung được thiết kế theo hướng mở, tích hợp đa phương tiện, bao gồm: sách, poster, hiện vật, mô hình, sản phẩm khoa học công nghệ tiêu biểu, cùng các thiết bị trình chiếu, dữ liệu số và điểm tra cứu hiện đại.
- Phân khu 1: Kháng chiến và kiến quốc (1945-1954). Giai đoạn tái hiện tinh thần “khoa học phục vụ kháng chiến, kháng chiến cần khoa học”, với những nghiên cứu góp phần chế tạo vũ khí thô sơ nhưng hiệu quả, phục vụ công cuộc giành độc lập.
- Phân khu 2: Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc (1954-1975). Đây là thời kỳ khoa học công nghệ tập trung vào công nghiệp, nông nghiệp và y tế, đặt nền móng cho sản xuất trong điều kiện khó khăn, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng trong phục vụ chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
- Phân khu 3: Tiền Đổi mới (1975-1986). Giai đoạn chuyển giao đầy thử thách nhưng cũng là lúc nhiều nhà khoa học khẳng định trí tuệ Việt, tạo tiền đề cho cải cách khoa học trong công cuộc Đổi mới.
- Phân khu 4: Đổi mới và Hội nhập (1986-2025). Đây là phần lớn và phong phú nhất, trưng bày những bước nhảy vọt về công nghệ thông tin, viễn thông, công nghệ sinh học, vật liệu mới, công nghệ quốc phòng… Nhiều sản phẩm “Make in Vietnam” lần đầu tiên vươn ra thế giới, khẳng định năng lực hội nhập quốc tế.
- Phân khu 5: Kỷ nguyên mới (từ 2025 trở đi). Không gian mở cho tầm nhìn tương lai, giới thiệu xu thế công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, 6G, metaverse, công nghệ vũ trụ, chip bán dẫn, blockchain quốc gia. Đây cũng là lời khẳng định về khát vọng đưa khoa học công nghệ Việt Nam trở thành động lực chính của phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.
Đặc biệt, tại một số phân khu, khách tham quan có thể trực tiếp truy cập cơ sở dữ liệu quốc gia về khoa học công nghệ tại địa chỉ vista.gov.vn, tạo trải nghiệm tương tác hiện đại, lan tỏa giá trị tri thức rộng rãi hơn.
Một điểm nhấn quan trọng là phần giới thiệu về các thế hệ lãnh đạo ngành khoa học công nghệ, Bưu chính, Viễn thông và các nhà khoa học tiêu biểu của Việt Nam qua từng thời kỳ. Những gương mặt này không chỉ là dấu ấn cá nhân mà còn là biểu tượng cho trí tuệ Việt, đã dành trọn đời mình cho sự nghiệp nghiên cứu, ứng dụng và phục vụ Tổ quốc.
Song hành cùng đó là những sản phẩm, công trình mang tính biểu tượng: từ những công cụ, thiết bị phục vụ kháng chiến, đến những thành tựu hiện đại như hệ thống viễn thông 5G, UAV trinh sát, nền tảng dữ liệu quốc gia hay các công trình nghiên cứu y dược có giá trị thực tiễn cao.
Không chỉ dừng lại ở việc nhìn lại quá khứ, triển lãm hướng tới khơi dậy khát vọng sáng tạo cho tương lai. Việc tổ chức song song Diễn đàn “Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Quốc gia” vào sáng 29/8 sẽ tạo không gian đối thoại cởi mở, nơi các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, doanh nghiệp và cộng đồng khoa học cùng thảo luận tầm nhìn phát triển khoa học công nghệ trong những thập kỷ tới.
Đây cũng là dịp để xã hội hiểu rõ hơn rằng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là khẩu hiệu, mà chính là con đường tất yếu để Việt Nam bứt phá, bắt kịp xu thế toàn cầu.
Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại VEC không chỉ là sự kiện trưng bày, mà còn là một thông điệp mạnh mẽ: Khoa học và công nghệ Việt Nam đã, đang và sẽ luôn đồng hành cùng dân tộc.
Qua đó, công chúng có được cái nhìn toàn diện về hành trình 80 năm phát triển, từ những bước đi ban đầu đầy gian khó đến tầm nhìn cho một kỷ nguyên mới nơi trí tuệ Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ khoa học thế giới./.