Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN) Thông tin từ Nhà hát Giao hưởng nhạc vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh (HBSO) ngày 26/7 cho biết buổi hòa nhạc chuyên về âm nhạc Nga với các tác phẩm của các nhà soạn nhạc lớn Pyotr Tchaikovsky (1840-1893), Sergei Rachmaninov (1873-1943) và Aram Khachaturian (1903-1978) sẽ diễn ra tối 27/7 tại Nhà hát Thành phố.
Chương trình có sự tham gia trình diễn của nghệ sỹ piano người Nga - Igor Chystokletov và dàn nhạc giao hưởng dưới sự chủ huy của nhạc trưởng Trần Nhật Minh.
Tác phẩm chính của đêm diễn là bản giao hưởng số 5 của Tchaikovsky. Ông viết tác phẩm này vào năm 1888 tức là 10 năm sau khi ông hoàn thành bản giao hưởng số 4. Tác phẩm từng được công diễn cùng với dàn nhạc Philharmonic St.Petersburg do chính Tchaikovsky chỉ huy.
Nhà soạn nhạc thiên tài Tchaikovsky đã hoàn thiện tác phẩm khi nhận được góp ý kiến sau những buổi biểu diễn đầu tiên. Chương III là chương nhạc nổi tiếng nhất trong tác phẩm này, nhẹ nhàng và tươi vui với những khúc waltz, giảm bớt sự nặng nề mà hai chương trước đã thể hiện.
Hai tác phẩm trình diễn trước giao hưởng số 5 là “Adagio” trong vở vũ kịch “Spartacus” của Khachaturian; “The Rhapsody on a Theme of Paganini” dành cho piano và dàn nhạc của Rachmaninov.
Nhà soạn nhạc Aram Khachaturian là người Armenia nhưng sinh ra ở Gruzia, chuyển đến Nga khi còn nhỏ và được coi là một nhà soạn nhạc Nga. Vở vũ kịch “Spartacus” của ông được biểu diễn đầu tiên vào năm 1956, lấy cảm hứng từ cuộc nổi dậy của nô lệ do Spartacus dẫn dắt, diễn ra vào thời La Mã thời cổ đại. Dàn nhạc giao hưởng của nhà hát biểu diễn khúc “Adagio” (chương chậm) từ vở vũ kịch này mở đầu cho đêm diễn.
“Rhapsody on a Theme of Paganini” của nhà soạn nhạc Rachmaninov là tác phẩm gồm 24 biến tấu dành cho piano và dàn nhạc dựa trên chủ đề âm nhạc của Paganini. Biến tấu thứ 24 (biến tấu cuối cùng) có tên “Caprice” là một trong những khúc biến tấu nổi tiếng nhất trong tác phẩm này.
Tác phẩm này có một đặc điểm khác thường đó là biến tấu đầu tiên được biểu diễn trước phần chủ đề chính. Toàn bộ tác phẩm kéo dài khoảng 25 phút và đã rất nổi tiếng sau khi ra mắt. Khi thưởng thức, khán giả có thể tưởng tượng tác phẩm thành ba phần, như ba chương trong các tác phẩm concerto cho piano.
Biến tấu 1-10 đại diện cho chương đầu, biến tấu 11- 18 đại diện cho chương hai với tốc độ chậm và biến tấu 19- 24 đại diện cho chương cuối. Tác phẩm được biểu diễn xuyên suốt không ngừng nghỉ giữa các đoạn.
Biến tấu nổi tiếng nhất là số 18, là biến tấu cuối cùng trong chương chậm. Trong thực tế, khúc biến tấu này nổi tiếng đến mức thường được biểu diễn độc lập. Nghệ sỹ piano trình tấu tác phẩm này là Igor Chystokletov. Anh sinh tại Nga và giảng dạy tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 1999./.
