Trong chuyến thăm chính thức Indonesia, ngày 19/11 tại trụ sở Ban Thư ký Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) ở Jakarta, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Herman van Rompuy đã có cuộc gặp với Ủy ban các Đại diện Thường trực ASEAN (CPR) trao đổi về một số ưu tiên hội nhập và xây dựng Cộng đồng ASEAN sau 2015 và định hướng Quan hệ ASEAN-EU trong thời gian tới.
Tại cuộc gặp, Đại sứ Vũ Đăng Dũng, Trưởng Phái đoàn Đại diện Thường trực tại ASEAN của Việt Nam - nuớc điều phối Quan hệ ASEAN-EU (2012-2015) đã hoan nghênh chuyến thăm làm việc của ông Herman van Rompuy.
Đại sứ Vũ Đăng Dũng khẳng định quan hệ đối tác mật thiết và có tính lịch sử lâu dài giữa hai bên, đồng thời nhấn mạnh rằng trong gần 40 năm thiết lập quan hệ, ASEAN, EU đã và đang có những bước phát triển tích cực và đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực, bao gồm chính trị, an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội và hợp tác phát triển.
Về phần mình, cảm ơn sự tiếp đón trang trọng của CPR, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Herman van Rompuy đã bày tỏ niềm hân hạnh được thăm Trung tâm của ASEAN vào thời điểm quan trọng ngay sau Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 25 và các Hội nghị cấp cao liên quan mới đây tại Myanmar.
Ông Herman van Rompuy đánh giá cao vai trò đầu tàu của ASEAN trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, các giá trị dân chủ và phát triển trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực châu Á-Thái Bình Dương nói chung, đồng thời tái khẳng định cam kết của EU tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng trên cả ba trụ cột chính trị-an ninh, văn hóa-xã hội và kinh tế, cũng như ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN tại các diễn đàn và cấu trúc khu vực đang định hình.
Về định hướng quan hệ trong tương lai, ông Herman van Rompuy nêu rõ EU đặc biệt quan tâm đến việc tăng cường quan hệ với ASEAN và các nước trong khu vực, cam kết cùng sớm nâng quan hệ ASEAN-EU lên tầm đối tác chiến lược nhằm thúc đẩy quan hệ thực chất, hiệu quả, cùng có lợi giữa đôi bên trong dài hạn, và mong muốn hai bên tăng cường kết nối và hợp tác đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải và tội phạm xuyên quốc gia.
Về an ninh khu vực, ông Herman van Rompuy cho rằng việc thúc đẩy nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược thể hiện sự sẵn sàng của EU đóng góp vào duy trì, đảm bảo an ninh và ổn định ở Đông Nam Á trên nguyên tắc ủng hộ giải quyết các tranh chấp hàng hải thông qua các biện pháp hòa bình và dựa trên các quy định được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế.
EU ủng hộ các cơ chế hợp tác hiện có giữa ASEAN và các đối tác về thúc đẩy an ninh khu vực như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS), hoan nghênh nỗ lực của ASEAN và các bên liên quan sớm hoàn thiện Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC), đồng thời cho biết EU mong muốn sớm gia nhập EAS trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, ông Herman van Rompuy cũng bày tỏ quan điểm của EU về một số vấn đề nóng hiện tại như vụ tai nạn máy bay MH17, tình hình Ukraine, Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), tình hình ở các khu vực Trung Đông, Bắc Phi và Sahel.
Về kinh tế, là đối tác thương mại lớn thứ 3 của ASEAN, EU cam kết tích cực đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) song phương với các nước thành viên ASEAN, dần tiến tới nối lại đàm phán về Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN-EU ngay sau khi Cộng đồng Kinh tế ASEAN hình thành vào năm 2015, và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trong hơn sáu thập kỷ hội nhập của Châu Âu.
Cuộc gặp cũng đã đánh giá tích cực vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ ASEAN-EU. ASEAN và EU đã ký Nghị định thư thứ ba sửa đổi Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á (TAC) năm 2010 khi Việt Nam giữ cương vị Chủ tịch luân phiên ASEAN, mở đường cho việc EU tham gia TAC - một bước phát triển mới khẳng định cam kết chính trị và tham gia sâu rộng vào khu vực của EU.
Với vai trò nước điều phối giai đoạn 2012-2015, Việt Nam đã thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ ASEAN-EU, trong đó có quyết định của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU sẽ hướng tới việc nâng tầm quan hệ đôi bên lên tầm đối tác chiến lược.
Trước đó, bên lề Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM) vừa qua tại Milan Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman van Rompuy cũng đã có buổi gặp với 3 Lãnh đạo ASEAN (ASEAN Troika Leaders). Đây là tiếp xúc cấp cao đầu tiên giữa hai bên kể từ năm 2007. Năm 2014, EU cũng đã công bố tăng gấp ba lần hỗ trợ phát triển cho ASEAN giai đoạn 2014-2020.
Buổi thăm làm việc của Chủ tịch Herman van Rompuy với CPR lần này đánh dấu hoạt động tiếp xúc thứ hai liên tiếp của Lãnh đạo EU với ASEAN sau một thời gian dài gián đoạn./.