Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2025 (lần thứ 7) với chủ đề “Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân,” tổ chức sáng 10/12, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết hiện nay cả nước đã có 12 vùng nông nghiệp công nghệ cao, hoạt động khá thành công.
Người đứng đầu ngành Nông nghiệp và Môi trường cũng đặc biệt nhấn mạnh nếu không có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thì nông nghiệp khó đạt được bước phát triển cao như trong thời gian qua.
Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp
Là người đầu tiên đặt câu hỏi tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân, bà Phạm Thị Lý - Nhà khoa học của nhà nông năm 2024, cho biết chủ đề của hội nghị đã khẳng định vai trò quyết định, then chốt của khoa học công nghệ theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Tuy vậy, bà Lý cũng nêu thực tế bất cập hiện nay là khoảng cách từ nghiên cứu đến chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ còn khá xa. Trong đó, có những đề tài nghiên cứu xong nhưng không chuyển giao hoặc chuyển giao muộn tới người nông dân.
Do đó, bà Lý đề xuất Chính phủ có cơ chế, chính sách để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ cho nông dân; chuyển giao các kết quả nghiên cứu của các viện, trường cho các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ để xây dựng các mô hình điểm trình diễn trong nông nghiệp, nông thôn.
Ngoài ra, bà Lý cũng kiến nghị Chính phủ ban hành cơ chế phối hợp giữa nhà khoa học với lực lượng khuyến nông, Hội Nông dân để chuyển giao khoa học công nghệ cho nông dân; có cơ chế, chính sách thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân với các trường, viện nghiên cứu.
Cùng quan tâm về vấn đề trên, ông Phạm Đức Trọng - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm (Hà Nội), cho rằng Nghị quyết 57 là một chủ trương rất đúng đắn và trúng vào điểm nghẽn cần tháo gỡ để đột phá khoa học công nghệ. “Nông dân chúng tôi đã nhận thức rất rõ vai trò then chốt của công nghệ số và công nghệ hiện đại trong quản lý chuỗi cung ứng, thực hiện truy xuất nguồn gốc nông sản,” ông Trọng nói.
Tuy nhiên, ông Trọng cũng đánh giá chi phí đầu tư ban đầu cho các giải pháp chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và thiết bị hiện đại còn quá cao so với khả năng tài chính của đa số nông dân và hợp tác xã, trong khi các giải pháp chuyển đổi số hiện có chưa đồng bộ để áp dụng cho toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp.
Từ băn khoăn trên, ông Trọng đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành xem xét xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế cho nông dân, hợp tác xã khi đầu tư thiết bị ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
Đặc biệt là nghiên cứu xây dựng mô hình “Làng nông nghiệp công nghệ cao” làm điểm trình diễn ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thông minh, là nơi đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, kết nối doanh nghiệp-hợp tác xã-nông dân-nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.
Hình thành các vùng nông nghiệp công nghệ cao
Trả lời các kiến nghị trên, với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh nếu không có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thì nông nghiệp khó đạt được bước phát triển cao như trong thời gian qua.
Ông Thắng cũng nhấn mạnh câu hỏi từ Nhà khoa học của nhà nông năm 2024 Phạm Thị Lý về rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao trong khoa học công nghệ rất sát thực tế.
Trong thực tiễn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã nhận thức rất rõ, nên từ khi phê duyệt các chương trình, chính sách đã xác định rõ các nội dung: Đơn vị tiếp nhận, sử dụng kết quả nghiên cứu, các tổ chức, cá nhân đề xuất nghiên cứu phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, ai đặt ra, vì mục đích gì…
“Trước đây có nhiều đề tài nghiên cứu chưa hiệu quả, bộ đã và đang tập trung giải quyết nội dung này qua những văn bản dưới luật, làm sao để mối liên kết giữa nhà khoa học với nhà nông, doanh nghiệp thêm chặt chẽ, phát huy vai trò của các tổ chức chính trị-xã hội trong công tác chuyển giao khoa học công nghệ,” ông Thắng nói.
Với ý kiến của đại biểu Trọng, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định có nội dung rất hay là đề xuất về mô hình “Làng nông nghiệp công nghệ cao.”
Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức, đây là khái niệm mới, chưa có trong văn bản quy phạm pháp luật. Thực tế, hiện nay mới có khái niệm “Vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao” đã được đề cập trong Quyết định số 66/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo thống kê, đến nay cả nước đã có 12 vùng nông nghiệp công nghệ cao, hoạt động khá thành công. Ông Thắng cho biết bộ rất ủng hộ nghiên cứu về mô hình “Làng nông nghiệp công nghệ cao” để hình thành các vùng nông nghiệp công nghệ cao, tiếp tục triển khai rộng các mô hình trong thực tiễn. Từ đó tập trung nghiên cứu, thử nghiệm, lan tỏa kết quả nghiên cứu khoa học, kết nối các viện nghiên cứu, trường đại học với các hợp tác, nông dân./.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 11/2025 của Việt Nam ước đạt 5,8 tỷ USD (giảm 3,7% so với tháng trước nhưng tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước).
Lũy kế 11 tháng từ đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 64,01 tỷ USD (tăng 12,6% so với cùng kỳ năm trước). Trong đó, giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản đạt 34,24 tỷ USD (tăng 15%); giá trị xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi đạt 567,4 triệu USD (tăng 16,8%); giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 10,38 tỷ USD; giá trị xuất khẩu lâm sản đạt 16,61 tỷ USD; giá trị xuất khẩu đầu vào sản xuất đạt 2,2 tỷ USD (tăng 29,9%); giá trị xuất khẩu muối đạt 11 triệu USD (tăng 93,1%).