Phó Giáo sư, Tiến sỹ Awang Azman Bin Awang Pawi trong khu thư viện của trường Đại học Malaya. (Ảnh: Hằng Linh/TTXVN) Việc các quốc gia thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đạt được thỏa thuận thực hiện 3 trụ cột sẽ giúp ổn định an ninh và giải quyết các thách thức trong khu vực, đồng thời mở ra nhiều cơ hội phát triển và hợp tác về kinh tế, văn hóa và xã hội.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Awang Azman Bin Awang Pawi, trường Đại học Malaya, đã đưa ra nhận định trên trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại thủ đô Kuala Lumpur.
Cộng đồng ASEAN được hình thành dựa trên 3 trụ cột là Cộng đồng Chính trị-An ninh, Cộng đồng Kinh tế và Cộng đồng Văn hóa-Xã hội nhằm thực hiện các mục tiêu đề ra trong Tầm nhìn ASEAN 2020.
Đầu tiên, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Awang nhấn mạnh một số thành tựu của trụ cột Cộng đồng Chính trị-An ninh, trong đó có duy trì nguyên tắc hợp tác.
Ông nhận định các cơ chế đối thoại của ASEAN, như Diễn đàn khu vực (ARF), Hội nghị quốc phòng ASEAN (ADMM) và Diễn đàn biển ASEAN (AMF), sẽ tạo điều kiện cho việc đóng góp ý kiến và trao đổi quan điểm sâu rộng giữa các nước thành viên.
Ông Awang tin tưởng trên cơ sở các diễn đàn và hội thảo đã diễn ra thành công, các sự kiện tiếp nối trong tương lai sẽ giúp khu vực ASEAN thêm gắn kết, hòa bình, ổn định và an ninh toàn diện.
Thành tựu tiếp theo mà Phó Giáo sư, Tiến sỹ Awang đề cập khi nhắc đến trụ cột này là về giải pháp và ngăn chặn xung đột.
Ông cho rằng ASEAN đang đóng vai trò tích cực, chủ động và linh hoạt trong việc ngăn chặn xung đột trong khu vực như vấn đề biển Đông, thông qua Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) đang trong quá trình đàm phán.
[Các nước đối tác đề xuất nhiều sáng kiến hợp tác với ASEAN]
Đánh giá về Cộng đồng Kinh tế ASEAN, ông chỉ ra trụ cột này vốn được thiết lập nhằm hướng tới một thị trường chung duy nhất với các sản phẩm chất lượng cao, trong đó có sự lưu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề, đồng thời giúp đơn giản hóa các thủ tục xuất nhập khẩu và đưa ra tiêu chuẩn lao động có kỹ năng trong phạm vi ASEAN.
Ông nhấn mạnh hai thành tựu nổi bật của trụ cột này là thúc đẩy tự do trong khuôn khổ và thuận lợi hóa thủ tục đầu tư.
Theo ông Awang, việc phát triển thị trường tự do cũng cần một bộ nguyên tắc ứng xử giữa các nước, như ASEAN đã xây dựng, nhằm bảo đảm quyền lợi từ xuất nhập khẩu cho tới các loại dịch vụ quốc tế.
Ngoài ra, việc xây dựng trụ cột kinh tế sẽ giúp đơn giản hóa những yêu cầu xuất, nhập khẩu khác nhau giữa các nước và giúp gia tăng sản lượng tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ của từng quốc gia. Trụ cột này cũng thúc đẩy quan hệ đối tác về mặt đầu tư giữa các doanh nghiệp lớn trong ASEAN.
Cuối cùng, ông chỉ ra tầm quan trọng của Cộng đồng Văn hóa-Xã hội khi giúp nâng cao giá trị về văn hóa, là cầu nối gắn kết các nền văn hóa đa dạng trong khu vực.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Awang nêu rõ thành tựu đầu tiên của trụ cột nay là giúp phát triển giáo dục và nguồn nhân lực. Ông đưa ra dẫn chứng ASEAN đang thực thi các sáng kiến trao đổi hợp tác giáo dục trong nội khối, trong đó có hoạt động trao đổi sinh viên theo các tiêu chuẩn của ASEAN, nhằm đảm bảo nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo chất lượng giáo dục đào tạo trong nội khối.
Ông Awang đánh giá thành tựu thứ hai là thúc đẩy giao lưu và bảo tồn văn hóa ở các nước ASEAN. Trụ cột này được thực hiện hóa qua những lễ hội và sự kiện văn hóa, giúp nâng cao sự hiểu biết và đa dạng văn hóa với tinh thần hội nhập, nhưng cũng không làm mất đi nét đặc trưng riêng của mỗi quốc gia.
Điều này sẽ thúc đẩy trao đổi kiến thức giữa các trường đại học, mở ra các chương trình nghiên cứu chuyên sâu nhằm đa dạng hóa cho sự phát triển của nguồn nhân lực trẻ và tạo thêm cơ hội về việc làm.
Trụ cột này cũng tạo điều kiện cho việc cấp chứng chỉ hành nghề, thúc đẩy thành lập những tổ chức quốc tế là nền tảng phát triển nguồn nhân lực trẻ, trong khi duy trì được sự phát triển, giao lưu văn hóa nói chung giữa các nước ASEAN.
Ông Awang đánh giá dù 3 trụ cột này mở ra rất nhiều cơ hội phát triển và hợp tác, nhưng mỗi nước sẽ vẫn phải đối mặt với những thách thức riêng.
Tiến sỹ Awang cho rằng điều quan trọng là Việt Nam, Malaysia và các nước thành viên khác của ASEAN sẽ luôn tôn trọng và đồng hành cùng nhau trên con đường phát triển kinh tế-xã hội, duy trì tinh thần tương trợ lẫn nhau, nhằm hướng tới một khối thịnh vượng chung và đẩy mạnh vị thế của ASEAN trên trường quốc tế./.
