Báo Liên hợp buổi sáng của Singapore có chi nhánh ở Hong Kong ngày 29/1 dẫn nhận định của cựu Bộ trưởng Ngoại giao Singapore George Yong-Boon Yeo cho rằng mâu thuẫn Trung-Mỹ có thể kéo dài hơn 20 năm nữa, cho đến khi Mỹ ý thức được rằng Trung Quốc về bản chất không phải là một “nước lớn thế lực truyền giáo.”
Theo ông George Yong-Boon Yeo, Singapore có thể trở thành cầu nối giữa Trung Quốc và Mỹ, bao gồm việc mời hai nước cùng tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) phiên bản cải tiến, còn gọi là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), ủng hộ hệ thống đa phương và tạo ra một tương lai an toàn hơn.
Phát biểu tại Diễn đàn “Quan điểm Singapore” ngày 28/1 ở Singapore, ông Yong-Boon Yeo nói rằng Trung Quốc đã đạt được sự tăng trưởng đáng kinh ngạc trong 40 năm qua, nhưng cũng gây ra một số mối lo ngại trong khu vực và thế giới.
“Mỹ lo ngại một nước Trung Quốc trỗi dậy rốt cuộc báo trước điều gì? Cả hai bên cũng đã công khai tuyên bố rằng họ đang chuẩn bị cho cuộc chiến. Nếu bạn biết rằng kẻ thù của bạn đang lớn mạnh lên từng năm, chắc chắn bạn sẽ lựa chọn chiến đấu vào tối nay,” ông nói.
[Cốt lõi của chiến tranh thương mại và bài học cho Mỹ]
Theo nhà ngoại giao Yong-Boon Yeo, quan hệ Trung-Mỹ là mối quan hệ song phương quan trọng nhất trên thế giới, và việc nổ ra chiến tranh giữa hai nước “chắc chắn là một sự điên rồ.” Ông tin rằng hai nước có nhiều khả năng sẽ không ngừng dao động giữa chiến tranh lạnh và hòa bình lạnh, mối quan hệ này có thể sẽ kéo dài hơn 20 năm.
Cũng tại cuộc hội thảo, Giáo sư Vương Canh Vũ - Chủ tịch Ủy ban Tín thác của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS - Yusof Ishak Institute) của Singapore - nhận định: “Mỹ không bị Trung Quốc đe dọa. Họ coi mình là lực lượng chi phối thế giới, là người tạo ra trật tự thế giới mới. Họ có trách nhiệm với hòa bình và thịnh vượng của thế giới, bất kỳ quốc gia nào có thể phá vỡ trật tự này đều sẽ bị đàn áp."
Cựu Ngoại trưởng Yong-Boon Yeo giải thích từ góc độ lịch sử, cho rằng Trung Quốc về bản chất không phải là một “nước lớn thế lực truyền giáo.” Ông lấy Vạn Lý Trường Thành làm ví dụ, chỉ ra rằng ngoại giao của Trung Quốc trong quá khứ mang tính phòng thủ; “Binh pháp Tôn Tử” cũng dạy các nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng mặc dù họ phải chuẩn bị cho chiến tranh, nhưng tuyệt đối không được dễ dàng phát động chiến tranh.
Ông nói: “Trung Quốc về bản chất khác với Mỹ và Liên Xô. Cho đến khi Mỹ hiểu điều này, cuộc xung đột Trung-Mỹ sẽ vẫn còn tiếp tục. Trung Quốc cũng phải làm tốt công việc, chứng minh với các nước láng giềng và các nước thế lực hạng trung khác rằng ngoại giao của họ chủ yếu mang tính phòng thủ.”
Yong-Boon Yeo cho rằng TPP có thể trở thành một công cụ để giải quyết mâu thuẫn Trung-Mỹ. Ông nói: “Singapore, Nhật Bản và các nước khác nên khuyến khích Trung Quốc tham gia TPP, bao gồm thuyết phục Trung Quốc đưa ra những tiến bộ hơn nữa về vấn đề sở hữu trí tuệ. Nhưng chúng ta cần phải kéo dài đàm phán thương mại để khuyến khích hoặc thậm chí buộc Mỹ quay trở lại TPP. Chúng ta nên khéo léo phối hợp các cuộc đàm phán song hành để đảm bảo rằng Trung-Mỹ sẽ tham gia cùng lúc.”
Yong-Boon Yeo cho rằng một TPP bao gồm cả Trung Quốc và Mỹ sẽ là một thắng lợi của chủ nghĩa đa phương, đồng thời sẽ tạo ra một tương lai an toàn hơn./.