Những ngày cuối năm 2025, các địa phương phía Nam đang nỗ lực tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công nhằm hoàn thành cao nhất kế hoạch được giao. Nhiều tỉnh, thành đồng loạt siết tiến độ, tháo gỡ thủ tục và tập trung xử lý các điểm nghẽn về giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thủ tục giá đất. Việc giải ngân đúng hạn không chỉ đáp ứng yêu cầu của Chính phủ mà còn tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng, hoàn thiện hạ tầng và chuẩn bị nền tảng cho giai đoạn đầu tư công trung hạn 2026 - 2030.
Tăng tốc dự án trọng điểm
Năm 2025 là giai đoạn then chốt khi tỉnh Đồng Nai được giao kế hoạch vốn đầu tư công gần 32.000 tỷ đồng từ Trung ương và hơn 5.000 tỷ đồng từ ngân sách địa phương, tổng cộng gần 37.000 tỷ đồng. Tính đến ngày 25/11, tỉnh đã giải ngân gần 16.000 tỷ đồng, đạt khoảng 43% kế hoạch địa phương giao.
Nếu loại trừ hơn 9.200 tỷ đồng vốn được phép kéo dài và mới bổ sung, tỷ lệ giải ngân đạt trên 57%, cao hơn mức bình quân chung cả nước (56,6%). Tính theo kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao, tỷ lệ giải ngân đạt 70% sau khi loại trừ phần kéo dài.
Theo Sở Tài chính tỉnh Đồng Nai, để hoàn thành mục tiêu 100% phần vốn phải giải ngân trong năm, địa phương cần giải ngân thêm hơn 6.700 tỷ đồng trong những ngày còn lại. Áp lực rất lớn, song nhiều đơn vị chủ đầu tư đã ghi nhận tỷ lệ giải ngân khả quan.
Trong 41 đơn vị được giao vốn, có 29 đơn vị đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân cả nước; trong đó, Ban Quản lý dự án khu vực 1 (Biên Hòa) đạt 93%, Ban Quản lý dự án khu vực 7 (Xuân Lộc) đạt 83%, Ban Quản lý dự án khu vực Đồng Phú đạt 79%, Trung tâm Phát triển quỹ đất Nhơn Trạch đạt 74%.
Ông Nguyễn Tôn Trọng - Giám đốc Ban Quản lý dự án khu vực 1, cho biết đơn vị được giao 730 tỷ đồng và đã giải ngân hơn 90% tính đến giữa tháng 11. Phần vốn còn lại chủ yếu tập trung cho các dự án xây dựng đường, kè ven sông Đồng Nai, bốn trường học và năm trạm y tế. Ban Quản lý dự án khu vực 1 đang dồn toàn lực để hoàn thành kế hoạch năm.
Tuy nhiên, vẫn còn một số đơn vị có tỷ lệ thấp như Ban Quản lý dự án khu vực 10, Trung tâm Phát triển quỹ đất chi nhánh Bình Long, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh và Sở Công Thương. Riêng Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh được giao gần 1.700 tỷ đồng cho 9 dự án, đã giải ngân hơn 780 tỷ đồng và còn lại hơn 900 tỷ đồng cần hoàn thành trong tháng 12.
Kinh tế Đồng Nai năm 2025 tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực, tạo nền tảng thuận lợi cho triển khai đầu tư công. GRDP năm 2025 ước tăng 9,63%, vượt 1,13 điểm phần trăm so với chỉ tiêu Chính phủ giao. Khu vực công nghiệp, xây dựng đóng vai trò đầu kéo với mức tăng 11,52%. Xuất khẩu 11 tháng đạt hơn 31,7 tỷ USD, tăng 17,18%, trong đó thị trường Hoa Kỳ chiếm 34,6% tổng kim ngạch.
Không riêng Đồng Nai, tại phía Nam, tỉnh Tây Ninh cũng sát sao chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công. Năm 2025, địa phương này được phân bổ tổng cộng hơn 17.121 tỷ đồng; đến cuối tháng 11, đã giải ngân 11.957 tỷ đồng, tương đương 73,37% kế hoạch Thủ tướng giao và 69,84% kế hoạch tỉnh phân bổ. Các chương trình mục tiêu quốc gia cũng có tiến độ khả quan, với tỷ lệ giải ngân chung đạt gần 74%.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh cho biết đã thành lập tổ công tác kiểm tra, đôn đốc hàng tuần, yêu cầu mọi chủ đầu tư xây dựng kế hoạch giải ngân theo tuần, tháng và báo cáo trực tiếp lên Ban Chỉ đạo để xử lý vướng mắc. Tỉnh đặt mục tiêu đến cuối quý IV đạt hơn 95% và đến hết năm đạt 100% kế hoạch.
Một trong những điểm nổi bật của Tây Ninh năm 2025 là nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư và thu hút doanh nghiệp. Trong 11 tháng, tỉnh có 4.372 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 54%; cấp mới 160 dự án trong nước và 181 dự án FDI. Tổng vốn FDI đăng ký đến nay đạt hơn 24,5 tỷ USD, tiếp tục khẳng định vai trò điểm đến đầu tư của vùng biên giới Tây Nam.
Dù vậy, tỉnh Tây Ninh cũng đối mặt nhiều khó khăn như giải phóng mặt bằng chậm, thiếu nguyên vật liệu cục bộ, thời tiết bất lợi, cùng với việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp khiến một số thủ tục phải rà soát lại. Tỉnh xác định giải ngân đúng hạn không chỉ giúp sớm đưa công trình vào khai thác mà còn tạo động lực tăng trưởng bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030.
Siết tiến độ, tháo điểm nghẽn hạ tầng
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, thành phố Cần Thơ vẫn đối mặt thách thức lớn về giải ngân vốn đầu tư công. Theo báo cáo, kế hoạch vốn năm 2025 được Thủ tướng giao cho thành phố gần 28.959 tỷ đồng, nhưng đến ngày 27/11/2025 mới giải ngân hơn 11.965 tỷ đồng, tương đương 41,32% kế hoạch Thủ tướng giao, 39,15% kế hoạch Hội đồng Nhân dân thành phố giao và 40,41% kế hoạch vốn chi tiết. Tỷ lệ thấp cho thấy tiến độ triển khai các dự án lớn còn chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế địa phương.
Trong bối cảnh đó, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ Ngô Thái Chân cho biết, ngành đang hoàn tất hồ sơ trình hội đồng giá của thành phố về giá đất các khu tái định cư, đồng thời nỗ lực xác định giá cho 19 dự án đấu giá và đấu thầu nhằm tăng nguồn lực tài chính. Song song đó, ngành cũng chuẩn bị phương án ứng phó cao điểm mùa khô, trong đó có đề xuất đầu tư kéo các tuyến ống nước tại Cù Lao Dung, Trần Đề và Vĩnh Châu để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước tăng cao dịp Tết.
Lãnh đạo thành phố Cần Thơ cũng liên tục họp với các sở, ngành và chủ đầu tư để rà soát từng vướng mắc, nhất là liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng và hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Một trong những dự án lớn đang triển khai là cầu và đường Nguyễn Chí Thanh với tổng mức đầu tư khoảng 1.600 tỷ đồng, chiều dài 4,56 km. Công trình mang hình tượng con cá thát lát và trái khóm Cầu Đúc là những đặc sản địa phương, kết hợp hình ảnh quăng chài kéo lưới, hứa hẹn là điểm nhấn du lịch mới trên tuyến kênh xáng Xà No.
Khi hoàn thành, dự án sẽ mở ra không gian phát triển mới ở phía Tây thành phố, kết nối Quốc lộ 61C với các tuyến tỉnh đi An Giang. Đến nay, hơn 16 ha đất phục vụ dự án đã được bàn giao mốc ngoài thực địa, công tác kiểm đếm và pháp lý hoàn tất, chuẩn bị chi trả bồi thường.
Cùng đó, nhiều dự án giao thông, chỉnh trang đô thị và nâng cấp hạ tầng khác cũng đang được các chủ đầu tư tập trung thi công nhằm tăng tốc giải ngân vốn năm 2025. Ủy ban Nhân dân Thành phố khẳng định dù đối diện nhiều khó khăn tương tự các địa phương khác, Cần Thơ vẫn kiên định mục tiêu hoàn thành mức giải ngân cao nhất có thể.
Thành phố yêu cầu mỗi dự án có lộ trình cụ thể, theo dõi tiến độ theo tuần và kịp thời xử lý vướng mắc; những dự án chậm tiến độ sẽ bị điều chuyển vốn nếu không có khả năng giải ngân.
Việc đẩy nhanh đầu tư công không chỉ giúp tháo gỡ các nút thắt hạ tầng mà còn gắn với mục tiêu hoàn thiện mạng lưới giao thông, tăng cường kết nối vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2025 được xem là thời điểm then chốt của nhiều dự án trọng điểm, tạo động lực tăng trưởng mới cho thành phố trung tâm vùng.
Thực tế, các địa phương phía Nam đều đang thể hiện tinh thần quyết liệt, tập trung cao độ để tháo gỡ điểm nghẽn về thủ tục, giải phóng mặt bằng và phối hợp giữa các đơn vị. Việc hoàn thành kế hoạch vốn năm 2025 không chỉ giúp các dự án sớm phát huy hiệu quả mà còn tạo nền tảng cho việc triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026 - 2030.
Trong bối cảnh Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh giải ngân trên phạm vi toàn quốc, việc các địa phương phía Nam tăng tốc trong tháng cuối năm được kỳ vọng sẽ đóng góp quan trọng cho tăng trưởng chung, tạo xung lực cho những bước phát triển mới của vùng kinh tế năng động nhất cả nước./.