Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII. (Ảnh: An Đăng/TTXVN) Sau hơn một tháng làm việc khẩn trương, tích cực và trách nhiệm, ngày 24/6, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII đã hoàn thành chương trình làm việc.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhận xét: "Lòng yêu nước, tinh thần đổi mới, dân chủ, trí tuệ và trách nhiệm của mỗi vị đại biểu Quốc hội, của đồng bào, cử tri là những nhân tố quan trọng góp phần làm nên thành công của kỳ họp quan trọng này.”
Đổi mới quản lý, điều hành, biến thách thức thành thời cơ
Đánh giá bổ sung kế hoạch kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2013, Quốc hội khẳng định nỗ lực, quyết tâm trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ, nhờ vậy mặc dù tình hình kinh tế thế giới và trong nước năm 2013 rất khó khăn nhưng kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận.
So với báo cáo trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, các chỉ tiêu chủ yếu về kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước đều đạt cao hơn số ước thực hiện trước đó.
Về cơ bản đạt được mục tiêu tổng quát theo nghị quyết của Quốc hội, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tăng trưởng hợp lý, bảo đảm an sinh xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, tăng cường đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng quá trình tái cơ cấu kinh tế còn chậm, hiệu quả chưa cao, các yếu tố đảm bảo cho kinh tế vĩ mô chưa thực sự vững chắc.
Vấn đề hàng hóa tồn kho, doanh nghiệp ngừng hoạt động, phá sản, nợ xấu ngân hàng, nợ công cao còn tồn tại. Khu vực nông nghiệp nông thôn và nông dân còn nhiều khó khăn.
Vấn đề sản xuất và xuất khẩu còn phụ thuộc nhiều vào thị trường bên ngoài. Về xã hội, vấn đề thiếu việc làm, chênh lệch giàu nghèo, vệ sinh an toàn thực phẩm, ô nhiễm môi trường... chưa được giải quyết kịp thời.
Về tình hình kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2014, đại biểu Quốc hội tán thành với nhận định về nền kinh tế có xu hướng phục hồi và có nhiều điểm sáng tích cực.
Tăng trưởng cao hơn cùng kỳ hai năm trước, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, lãi suất ổn định và có xu hướng giảm, xuất khẩu tăng trưởng khá và có nhập siêu.
Cơ sở hạ tầng được đầu tư nâng cấp, nhiều công trình quan trọng, nhất là giao thông đã được hoàn thành đưa vào sử dụng, an sinh xã hội tiếp tục được quan tâm và đảm bảo.
Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, tổng cầu của nền kinh tế chưa cải thiện, những hạn chế, yếu kém tồn tại của nền kinh tế vẫn chưa được giải quyết căn bản như chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động thấp, vốn thiếu nhưng giải ngân chậm.
Chính sách của nhà nước để hỗ trợ sản xuất và kinh doanh rất đúng, rất hay nhưng tổ chức thực hiện chưa thông. Tái cơ cấu kinh tế chưa mạnh mẽ, cải cách thể chế chậm, sản xuất nông nghiệp, xây dựng và phát triển nông thôn, đời sống của nông dân còn nhiều khó khăn, hạn chế.
Một số vấn đề xã hội như thất nghiệp, người nghèo, dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, trật tự xã hội, tệ nạn vẫn còn là nỗi băn khoăn, lo lắng của người dân.
Thống nhất với các giải pháp điều hành về kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước của Chính phủ đã đề ra, Quốc hội đề nghị cần rà soát tổng thể và có những điều chỉnh hợp lý, thích ứng với tình hình mới.
Các mục tiêu và chỉ tiêu chủ yếu mà Nghị quyết Quốc hội đã nêu ra chưa cần thay đổi nhưng cơ chế, chính sách và công tác tổ chức thực hiện, quản lý, điều hành phải đổi mới để biến thách thức thành thời cơ.
Nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ cần đẩy nhanh tái cơ cấu nền kinh tế, gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu ngành nông nghiệp trong đó có ngư nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân sản xuất tiêu thụ nông sản, cho ngư dân đủ sức vươn ra xa vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam để phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc. Đồng thời phát triển công nghệ chế tạo, công nghệ hỗ trợ, công nghệ chế biến nông sản phẩm, mở rộng thị trường, giao thương với các nước, đồng thời chú ý phát triển thị trường trong nước.
Các đại biểu cũng kiến nghị có chính sách tháo gỡ khó khăn và phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước, đồng thời có chính sách giải quyết hậu quả do hành động kích động phá hoại tài sản của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, xây dựng lòng tin vào môi trường đầu tư của Việt Nam, vào chính sách nhất quán của nhà nước Việt Nam để tiếp tục thu hút đầu tư.
Cùng với các giải pháp về kinh tế, các đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ quan tâm, chỉ đạo tiếp tục những mục tiêu phát triển văn hóa xã hội và giải quyết tốt các vấn đề xã hội đặt ra, nhất là những mặt hạn chế, tồn tại, yếu kém đã nêu trong Báo cáo của Chính phủ và qua ý kiến của các đại biểu Quốc hội để bảo đảm tốt mục tiêu an sinh xã hội.
Để thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội cần rà soát lại tất cả các chính sách tài chính, tiền tệ, tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, thắt chặt chi tiêu công, cân đối lại nguồn lực của ngân sách nhà nước một cách hợp lý để bảo đảm cho nhiệm vụ quốc phòng an ninh và cho các lực lượng thực thi pháp luật trên biển, cần tăng cường quản lý chi ngân sách nhà nước thật chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả; tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; tiếp tục cải cách thể chế, cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm chống lãng phí.
Các đại biểu Quốc hội khẳng định nhiệm vụ tăng cường quốc phòng an ninh, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, bảo đảm sự toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm môi trường hòa bình cho nhân dân có cuộc sống bình yên để xây dựng và phát triển đất nước là mục tiêu quan trọng nhất quán, đòi hỏi sự đồng tâm nhất trí, chung sức, chung lòng của toàn dân để thực hiện và nhất là khi đất nước ta đang đứng trước những khó khăn, thách thức như hiện nay.
Quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo
Diễn ra đúng vào thời điểm tình hình ở Biển Đông đang diễn biến phức tạp và khó lường với việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XIII thu hút sự quan tâm, kỳ vọng của đồng bào, cử tri cả nước.
Tiếng nói của Quốc hội, của đại biểu Quốc hội tại diễn đàn Quốc hội cũng như bên lề kỳ họp đều thể hiện ý chí, nguyện vọng của cử tri, thể hiện rõ lập trường, quan điểm của Đảng, Nhà nước ta trước việc Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, đe dọa hòa bình và an ninh khu vực.
Phát biểu tại phiên bế mạc Kỳ họp thứ 7, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ hành động của Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam; vi phạm luật pháp quốc tế, trước hết là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982, Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); vi phạm Thỏa thuận cấp cao giữa Việt Nam và Trung Quốc về nguyên tắc chỉ đạo giải quyết vấn đề trên Biển Đông; làm tổn hại sâu sắc đến tình hữu nghị, đoàn kết, láng giềng của nhân dân hai nước Việt Nam-Trung Quốc.
Đến diễn đàn này, hòa chung nhịp đập trái tim của đồng bào, chiến sỹ cả nước, các vị đại biểu Quốc hội đã mạnh mẽ lên án hành động sai trái của phía Trung Quốc.
Quốc hội đã thảo luận sâu sắc, ra thông cáo tuyên bố lập trường chính nghĩa của Việt Nam, kiên quyết phản đối hành động sai phạm của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan dầu khí Hải Dương-981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam và không được tiếp tục có những hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.
Quốc hội đánh giá cao những phát biểu tâm huyết thể hiện lòng yêu nước, quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của các vị đại biểu Quốc hội và nhân dân.
Tại kỳ họp, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung sức chỉ đạo thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế để đấu tranh yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và tàu hộ tống bảo vệ ra khỏi vùng biển Việt Nam.
Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan chức năng tập trung nguồn lực đầu tư phương tiện, trang thiết bị và có chế độ, chính sách phù hợp đối với các lực lượng thực thi pháp luật trên biển; nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo, đồng thời, bảo đảm an ninh, an toàn, hỗ trợ kịp thời cho ngư dân và các hoạt động kinh tế trên biển, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các lực lượng thực thi pháp luật và ngư dân trên biển trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo và bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Cũng tại kỳ họp này, Quốc hội quyết định chi hỗ trợ ngư dân đóng tàu đánh bắt xa bờ, đóng tàu và trang thiết bị cho lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư 16.000 tỷ đồng.
Làm rõ những vấn đề Quốc hội đặt ra
Diễn ra trong 2,5 ngày, trên tinh thần khẩn trương và trách nhiệm, phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh là thành công.
Các đại biểu Quốc hội đã đưa đến nghị trường các vấn đề tuy không mới nhưng “nóng,” được dư luận và cử tri cả nước quan tâm. Các thành viên Chính phủ đã sáng suốt, thẳng thắn giải đáp những vấn đề Quốc hội đặt ra liên quan đến lĩnh vực quản lý ngành, được cử tri cả nước, ủng hộ, đồng tình.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã tập trung làm rõ vấn đề nợ công, khả năng cân đối nguồn trả nợ và giải pháp giảm nợ công để bảo đảm an toàn nền tài chính quốc gia; vấn đề cân đối thu, chi ngân sách nhà nước; tình trạng chuyển giá, hoàn thuế sai và trốn thuế, gian lận trong kê khai thuế gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Đồng thời làm rõ công tác quản lý, kiểm soát và bình ổn giá thị trường, nhất là đối với những mặt hàng thiết yếu, tác động trực tiếp tới đời sống người dân; vấn đề cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và giải pháp thúc đẩy nhanh, hiệu quả hơn.
Giải đáp những vấn đề đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận tập trung trả lời về chất lượng đào tạo hệ đại học, dạy nghề còn thấp, chưa phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động; tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên ra trường cao, gây lãng phí nguồn lực xã hội. Bên cạnh đó là vấn đề triển khai thực hiện cải cách về giáo dục; đổi mới chương trình sách giáo khoa; công tác quản lý xuất bản sách giáo khoa và sách tham khảo...
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường giải trình về tình hình thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ trong việc triển khai thi hành Hiến pháp 2013; việc triển khai Nghị quyết số 67 của Quốc hội về việc tăng cường công tác triển khai thi hành Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành; việc thẩm định để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống văn bản pháp luật đối với các dự án Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội và Nghị định của Chính phủ từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII đến nay.
Trả lời thẳng thắn ý kiến chất vấn của các đại biểu Quốc hội, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh đã làm rõ các vấn đề liên quan tới công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tồn đọng kéo dài; công tác thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng chống tham nhũng; công tác phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng của Thanh tra các cấp trong thời gian qua.
Tổng Thanh tra Chính phủ cũng đã giải đáp chất vấn về công tác phòng, chống tham nhũng trong nội bộ ngành thanh tra; công tác phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng; công tác phối hợp, tổng hợp, đánh giá dự báo và kiến nghị các giải pháp trong công tác phòng chống tham nhũng.
Báo cáo bổ sung tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết, kinh tế-xã hội dự báo có thể bị ảnh hưởng trên một số lĩnh vực với mức độ khác nhau tùy thuộc vào diễn biến tình hình quan hệ Việt Nam-Trung Quốc và các đối sách, nỗ lực của Việt Nam.
Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan chức năng dự báo các khả năng có thể xảy ra, chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó cả trước mắt và lâu dài; theo dõi sát diễn biến tình hình để áp dụng giải pháp phù hợp trong một số lĩnh vực có quan hệ lớn với Trung Quốc như xuất nhập khẩu, đầu tư trực tiếp, các dự án tổng thầu EPC gắn với vốn vay ưu đãi, du lịch...
Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bối cảnh hiện nay đòi hỏi quyết liệt đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế gắn với thực hiện hiệu quả các đột phá chiến lược, nâng cao sức cạnh tranh, đẩy mạnh hội nhập quốc tế đi liền với xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, mở rộng và tìm kiếm thị trường mới, đa dạng hóa thị trường, nguồn vốn đầu tư và đối tác, tránh phụ thuộc vào một thị trường, một đối tác; tạo nền tảng cho phát triển ổn định, bền vững.
Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật
Với tinh thần khẩn trương triển khai thi hành Hiến pháp 2013, công tác xây dựng pháp luật được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm của Kỳ họp thứ 7 nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Quốc hội đã dành nhiều thời gian thảo luận thấu đáo, thông qua 11 luật, hai nghị quyết và cho ý kiến về 16 dự án luật, một nghị quyết khác. Đây là các văn bản pháp luật rất quan trọng, góp phần triển khai thi hành Hiến pháp, phát triển kinh tế-xã hội; xây dựng nền hành chính lành mạnh, công khai, minh bạch; tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng, theo pháp luật; bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường; củng cố quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phát triển bền vững đất nước.
Luật Hôn nhân và gia đình (sửa đổi) là một trong những luật được dư luận xã hội quan tâm. Trong đó điểm được quan tâm nhất liên quan đến điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
Luật quy định, việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của các bên và được lập thành văn bản. Việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo không được trái với các quy định trong pháp luật về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản...
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam được Quốc hội thông qua với đa số ý kiến của đại biểu Quốc hội đề nghị bỏ quy định về việc đăng ký quốc tịch Việt Nam bởi có quốc tịch là một quyền dân sự, quyền nhân thân cơ bản của người dân đã được pháp luật ghi nhận.
Quốc hội đã dành thời gian thảo luận, cho ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 35/2012/QH13 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn. Nhưng xét thấy đây là vấn đề hệ trọng, liên quan tới đội ngũ cán bộ chủ chốt từ Trung ương đến địa phương của Nhà nước ta, tới quyền giám sát và đánh giá cán bộ của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, do vậy, cần có thêm thời gian thảo luận kỹ, thấu đáo bảo đảm chất lượng Nghị quyết, tạo sự đồng thuận cao trước khi quyết định, Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết gửi xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội trước khi trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp sau.
Đồng thời, Quốc hội quyết định tiếp tục tổ chức lấy phiếu tín nhiệm (theo quy định của Nghị quyết 35) đối với những người được Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn tại kỳ họp cuối năm 2014.
Với khối lượng công việc lớn, nhiều nội dung quan trọng, tại Kỳ họp thứ 7, các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, phát huy trí tuệ, tập trung nghiên cứu, thảo luận dân chủ, đóng góp nhiều ý kiến, góp phần để kỳ họp thành công tốt đẹp, đáp ứng lòng mong đợi của đồng bào và chiến sỹ cả nước./.
