Thủ tướng New Zealand Bill English (phải) và phu nhân bỏ phiếu tại điểm bầu cử ở Wellington ngày 21/9. (Nguồn: AFP/TTXVN) New Zealand nhiều khả năng sẽ rơi vào tình trạng quốc hội treo sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ công bố tối 23/9 cho thấy không có chính đảng nào giành chiến thắng rõ ràng trong cuộc bầu cử quốc hội diễn ra cùng ngày.
Phóng viên TTXVN tại châu Đại Dương dẫn kết quả sơ bộ cho thấy đảng Quốc gia cầm quyền của Thủ tướng Bill English dẫn đầu với 46% phiếu bầu, giành được 58 ghế, Công đảng đối lập được 35,8% phiếu bầu, tương đương 45 ghế, đảng New Zealand Thứ nhất được 9 ghế (7,5%) và đảng Xanh được 7 ghế. Để chiến thắng và giành quyền thành lập chính phủ, một đảng phải có tối thiểu 61 ghế trong Quốc hội gồm 120 ghế.
Với kết quả này, lãnh đạo đảng New Zealand Thứ nhất, ông Winston Peters cho biết đảng của ông có “trách nhiệm cân bằng chính trị,” tức đóng vai trò quyết định trong việc chính đảng nào sẽ lên cầm quyền, song đảng của ông sẽ không vội ra quyết định liên minh với đảng nào.
[Trên 3 triệu cử tri New Zealand đăng ký đi bỏ phiếu bầu cử quốc hội]
Nếu có được 9 ghế của đảng New Zealand Thứ nhất thì Công đảng hoàn toàn giành quyền kiểm soát quốc hội. Lãnh đạo Công đảng Jacinda Ardern cho biết sẽ đàm phán với ông Winston Peters, song đã gọi điện thừa nhận đảng của Thủ tướng Bill English giành đa số phiếu. Nếu đảng New Zealand Thứ nhất liên doanh với Công đảng thì New Zealand sẽ có nữ thủ tướng thứ ba và trẻ nhất trong lịch sử nước này (bà Jacinda Ardern 37 tuổi).
Phát biểu trước những người ủng hộ ở Auckland, Thủ tướng Bill English cho biết gần một nửa số cử tri New Zealand bỏ phiếu cho đảng Quốc gia, song thừa nhận đảng của ông không thể tự đứng ra thành lập chính phủ. Ông bày tỏ mong muốn đạt được thỏa thuận liên doanh với đảng New Zealand Thứ nhất khi cho biết trong vài ngày tới, ông sẽ bắt đầu thảo luận với lãnh đạo đảng này Winston Peters để tìm kiếm những điểm chung.
Tuy nhiên, tất cả vẫn phải chờ đến ngày 7/10 khi kết quả kiểm phiếu cuối cùng được công bố. Kết quả sơ bộ sít sao hiện nay có thể tạo gánh nặng cho thị trường tài chính New Zealand do giới đầu tư chờ đợi về một sự thay đổi chính phủ. Cả ông Bill English và bà Jacinda Ardern đều có thận trọng về tài chính, song có quan điểm khác biệt về chính sách tiền tệ, thương mại và nhập cư./.
