Theo thống kê, tính đến thời điểm hiện tại, XBB.1.5 đã gây ra gần 28% các ca mắc mới được giải mã gene tại Mỹ, dù chỉ mới đầu tháng 12/2022 tỷ lệ này là khoảng 1%.
Ở vùng Đông Bắc nước Mỹ, dòng phụ này gây ra khoảng 75% số ca mắc mới.
Theo chuyên gia Stuart Ray, Đại học Johns Hopkins ở bang Maryland (Mỹ), tỷ lệ các ca mắc bệnh COVID-19 do nhiễm XBB.1.5 đã tăng gấp đôi sau mỗi một tuần, nhanh chóng đưa dòng phụ này trở thành dòng lây lan nhanh nhất tại Mỹ.
Kể cả sau khi CDC Mỹ đã điều chỉnh giảm tỷ lệ số ca mắc do nhiễm XBB.1.5 thì đây vẫn là dòng phụ duy nhất của Omicron đang làm tăng đáng kể số ca mắc COVID-19 tại Mỹ hiện nay. Hiện XBB.1.5 chỉ đứng sau dòng phụ BQ.1.1 với 34% số ca mắc đã được giải trình tự gene ở Mỹ.
[CDC Mỹ: Số ca nhiễm dòng phụ XBB.1.5 của biến thể Omicron vẫn tăng]
Riêng ở vùng Đông Bắc nước Mỹ, tỷ lệ ca bệnh được giải trình tự gene xác nhận là nhiễm XBB.1.5 là 70%. Thông thường, sau vùng Đông Bắc, những phần còn lại của nước Mỹ cũng sẽ ghi nhận diễn biến dịch bệnh tương tự.
Dòng phụ XBB.1.5 mới của biến thể Omicron, còn được gọi là Kraken, hiện đang là dòng biến thể gây bệnh COVID-19 chủ đạo tại Mỹ và có thể sẽ sớm lây lan rộng ra những khu vực khác trên thế giới.
Bà Maria Van Kerkhove, Trưởng nhóm kỹ thuật phụ trách đại dịch COVID-19 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khẳng định đây là dòng phụ lây lan nhanh nhất từng được phát hiện. Đến nay, đã có 28 quốc gia trên thế giới phát hiện các ca mắc do nhiễm XBB.1.5.
Trong cuộc họp báo mới nhất về tình hình dịch COVID-19 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) diễn ra trong tuần này, chuyên gia Ray cho biết XBB.1.5 ra đời sau khi 2 biến thể từng được biết của virus SARS-CoV-2 trao đổi các vật chất di truyền khi cùng nhiễm vào cơ thể của một người bệnh.
Ngoài việc có những đặc điểm di truyền học giống với các dòng phụ khác của biến thể Omicron, XBB.1.5 còn có một số điểm vượt trội hơn, trong đó có khả năng bám dính và xâm nhập tế bào cơ thể người tốt hơn.
Do dòng phụ này có những thay đổi về gai protein vốn là mục tiêu của các vaccine phòng bệnh nên XBB.1.5 cũng được tin là có khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch tốt hơn những biến thể trước.
Chuyên gia Ray nêu rõ có nhiều bằng chứng cho thấy những người đã tiêm ít nhất 2 mũi vaccine ít có nguy cơ bị bệnh nặng hoặc tử vong hơn so với những người tiêm ít mũi hơn. Điều này vẫn đúng kể cả với những biến thể mới hơn.
Khẳng định này sẽ giúp chúng ta giảm bớt lo lắng hơn trong bối cảnh một nghiên cứu sơ bộ do nhóm chuyên gia từ Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh thực hiện chỉ ra dòng phụ XBB.1.5 có khả năng "thoát" kháng thể tốt hơn.
Theo chuyên gia Ray, nhiều biện pháp điều trị COVID-19, trong đó có các loại thuốc kháng virus như Paxlovid, vẫn có hiệu quả khi điều trị ca bệnh nhiễm XBB.1.5.
Các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang và cải thiện lưu thông thông khí trong môi trường kín cũng giúp giảm tốc độ lây lan XBB.1.5.
WHO cũng từng khẳng định hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy XBB.1.5 có thể gây bệnh nặng hơn so với những biến thể đã biết trước đó.
Tuy nhiên, việc tình trạng số ca mắc XBB.1.5 tăng đột biến một lần nữa cho thấy thế giới vẫn cần phải cảnh giác với COVID-19.
Chỉ trong tháng 12/2022, WHO đã nhận báo cáo hơn 13 triệu ca mắc mới trên toàn thế giới nhưng đây chưa phải con số thực tế bởi hoạt động theo dõi ca mắc mới đã ít được quan tâm hơn.
Cũng trong tháng này, số ca tử vong vì COVID-19 trên toàn cầu đã tăng khoảng 15% so với tháng trước đó.
WHO lưu ý mỗi tuần gần 10.000 ca tử vong vì COVID-19 và đây vẫn là con số lo ngại dù con số thực tế còn có thể cao hơn nhiều./.
