Trong không khí se lạnh, 2.000 phụ nữ đổ về tòa nhà ba tầng ở khu Seongsu-dong thời thượng của Seoul, Hàn Quốc vào ngày đầu tiên của tháng 11.
Họ đến tham dự một buổi tụ họp chưa từng có ở Hàn Quốc: một hội chợ dành riêng cho "bihon," phong trào phản đối hôn nhân truyền thống và tôn vinh lựa chọn sống độc thân.
Theo Viện Y tế và Xã hội Hàn Quốc, mặc dù số lượng hộ gia đình độc thân đã tăng gần 70% trong thập kỷ qua, nhưng hôn nhân vẫn là một kỳ vọng xã hội ăn sâu bám rễ, đặc biệt là đối với phụ nữ, những người thường phải đối mặt với những đánh giá khắt khe hơn dựa trên tình trạng hôn nhân của họ.
Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, ngày càng nhiều nhà nữ quyền trẻ tuổi của đất nước này bắt đầu chấp nhận bihon - nghĩa đen là "không kết hôn" - như một lựa chọn độc lập có chủ đích.
Khác với "mihon," thuật ngữ tiếng Hàn phổ biến hơn để chỉ trạng thái "chưa kết hôn," ngụ ý rằng tình trạng hiện tại chỉ là tạm thời và hôn nhân sẽ đến vào thời điểm thích hợp, "bihon" thể hiện ý thức quyết liệt hơn đối với hôn nhân.
Đây vừa là một hành động phản kháng vừa là một tuyên ngôn độc lập cả về mặt xã hội lẫn kinh tế, trong một xã hội mà phụ nữ phải đối mặt với khoảng cách thu nhập theo giới tính lớn nhất trong số các quốc gia OECD, bên cạnh sự phân biệt đối xử và tội phạm tình dục ăn sâu bén rễ.
Đối với nhiều người, việc lựa chọn độc thân trong một xã hội mà hôn nhân được coi là một cột mốc được mong đợi là một hành động từ chối có chủ đích - một sự từ chối đối với thói ghét phụ nữ đã ăn sâu bén rễ và, về cơ bản hơn, là niềm tin rằng phụ nữ cần đàn ông để tồn tại.
Nhưng bihon không chỉ đơn thuần là từ chối ý tưởng về hôn nhân, mà còn thách thức những định kiến trong xã hội Hàn Quốc về hôn nhân truyền thống.
Theo nghĩa đó, nó gắn liền chặt chẽ với phong trào 4B của Hàn Quốc - tẩy chay tình dục, sinh con, hẹn hò và kết hôn với nam giới - và thường thể hiện sự đoàn kết với cộng đồng LGBTQ+, đặc biệt là khi hôn nhân đồng giới vẫn chưa được pháp luật công nhận tại Hàn Quốc.
Luật hiện hành chỉ công nhận hôn nhân truyền thống, củng cố định nghĩa hạn hẹp về gia đình và ít có chỗ cho những lối sống khác.
“Bihon ở Hàn Quốc là việc từ chối các cấu trúc trong đó người đàn ông nắm quyền chính trong gia đình và phấn đấu sống như những người chủ động làm chủ cuộc sống của chính mình,” Moon Young-one, chủ tịch Hiệp hội Phụ nữ Bihon Hàn Quốc (KBWA), đơn vị tổ chức sự kiện B-Fair đầu tiên, chia sẻ với tờ Korea Times.
“Trong lịch sử, hôn nhân chưa bao giờ thực sự là vấn đề tự do lựa chọn của phụ nữ. Điều đó chỉ mới bắt đầu thay đổi khi ngày càng nhiều người được giáo dục đại học và theo đuổi sự nghiệp. Đối với họ, bihon mang đến một cách để tự vấn liệu họ có thể sống tự do, an toàn và hạnh phúc hay không, không phải với tư cách là vợ hay mẹ của ai đó, mà là một con người trọn vẹn và hoàn thiện.”
Theo khảo sát xã hội năm 2024 của Bộ Dữ liệu và Thống kê, 68,9% phụ nữ chưa kết hôn trả lời rằng việc không kết hôn là hoàn toàn bình thường - tỷ lệ cao nhất trong tất cả các nhóm nhân khẩu học.
Bối cảnh kỹ thuật số của Hàn Quốc đã đóng vai trò quan trọng trong việc làm gia tăng sự thay đổi này kể từ giữa những năm 2010, đặc biệt là ở phụ nữ trong độ tuổi 20 và 30.
Tuy nhiên, tính chất trực tuyến và ẩn danh của phong trào này đã khiến việc đánh giá phạm vi thực sự của nó trở nên khó khăn.
Sự ra mắt của B-Fair vào cuối tuần trước đã mang đến một cơ hội hiếm có để chứng kiến cộng đồng người chuyển giới (bihon) tụ họp, không phải chỉ là những username trên mạng, mà là những con người thực sự gặp gỡ nhau.
"Tôi nghĩ đây là lần đầu tiên có hàng nghìn phụ nữ ủng hộ người chuyển giới (bihon) tụ họp tại một không gian," một sinh viên năm cuối tại Đại học Nữ Sungshin và là thành viên của câu lạc bộ nữ quyền GPS của trường, cho biết.
"Cho đến bây giờ, tôi chỉ mới nói về cuộc sống của người chuyển giới với một vài người bạn thân," Jang Young-eun, một nhân viên văn phòng 25 tuổi ở Seoul, chia sẻ.
“Ở chỗ làm hay với bố mẹ, mỗi khi tôi đề cập đến vấn đề này, tôi thường nghe họ gạt bỏ những lo lắng của tôi bằng những câu như, ‘Những người như thế rồi cuối cùng cũng sẽ kết hôn thôi.’ Nhưng khi đến đây, gặp gỡ rất nhiều người lạ cùng chí hướng, tôi lại cảm thấy một cảm giác đoàn kết dâng trào.”
Không phải ai cũng nhìn nhận phong trào bihon đang phát triển với sự đồng tình. Những người bảo thủ đã cáo buộc nó là nguyên nhân khiến tỷ lệ sinh của Hàn Quốc giảm xuống, mức thấp nhất thế giới là 0,75.
Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng những lời chỉ trích như vậy đã bỏ qua gốc rễ sâu xa của cuộc khủng hoảng, từ văn hóa làm việc không khuyến khích nghỉ phép chăm con cho đến chi phí nhà ở, chăm sóc trẻ em và giáo dục tăng vọt.
Người ta cũng phải tính đến sự phân chia giới tính ngày càng gia tăng trong nước, nơi các vấn đề về nữ quyền và bất bình đẳng cơ cấu đã trở nên phân cực sâu sắc trong chính trị. Do đó, họ lưu ý rằng vấn đề này không thể chỉ đổ lỗi cho những người phụ nữ chọn sống độc thân.
Từ sinh tồn đến ăn mừng
Đối với Moon Paran, một nhà văn kiêm diễn viên hài độc thoại, người điều phối các buổi tọa đàm tại hội chợ, bản thân số lượng người tham dự đã nói lên rất nhiều điều.
2.000 người đã tham dự một sự kiện do một tổ chức phi lợi nhuận mới thành lập như KBWA tổ chức mà không có nguồn tài trợ lớn hay sự hỗ trợ của công ty cho thấy bihon đã phát triển thành "biểu tượng của thời đại không thể bị bác bỏ nữa."
“Thay vì cố gắng đẩy cuộc sống này trở lại trật tự cũ, xã hội cần nhìn nhận dòng chảy mới mà chúng đại diện. Hội chợ đã làm cho sự hiện diện của họ trở nên rõ ràng và không thể bị bỏ qua,” bà nói.
Theo ban tổ chức, điều quan trọng là Hội chợ B-Fair phải tạo cảm giác ấm áp và thân thiện - không phải là nơi để tuyên bố chính trị hoành tráng, mà là nơi du khách có thể thoải mái chia sẻ rằng cuộc sống độc thân cũng có thể trọn vẹn và vui vẻ như vậy.
“Vẫn còn tồn tại một định kiến rằng cuộc sống của người song tính (bihon) là cô đơn và thiếu thốn, rằng độc thân đồng nghĩa với việc tự mình gánh vác mọi gánh nặng,” Moon Young-one của KBWA chia sẻ.
“Việc một mình đối mặt với những định kiến và công kích bất tận này, thường được ngụy trang dưới dạng những câu hỏi vô hại, có thể rất mệt mỏi. Thông qua hội chợ này, chúng tôi muốn cho thấy sức mạnh và niềm vui trong cộng đồng, rằng chúng ta có thể biến cuộc sống của mình thành một kiểu lễ hội.”
Điều quan trọng không kém là đảm bảo rằng sự kiện này cung cấp những hướng dẫn thiết thực cho những người đang tìm kiếm một lối sống không dựa trên hôn nhân.
Để đạt được mục tiêu đó, 60 gian hàng tham gia đã được thiết kế đa dạng, từ các tổ chức hoạt động vì quyền phụ nữ đến các dịch vụ tư vấn bất động sản và pháp lý, cũng như các tiệm làm tóc, huấn luyện thú cưng, các doanh nghiệp vệ sinh do phụ nữ điều hành và các cửa hàng đồ chơi tình dục dành cho mọi người.
“Khi ngày càng nhiều phụ nữ sống một mình, tôi thường thấy các khách hàng độc thân cảm thấy lo lắng khi một người giúp việc nam bước vào căn hộ studio của họ,” Jeong Yeo-wool, người sáng lập 204 Clean, một dịch vụ kết nối người giúp việc nữ với khách hàng nữ, cho biết.
“Nếu bạn trả tiền cho một dịch vụ, bạn sẽ không bao giờ phải chịu đựng cảm giác bất an đó.”
Jeong Kyung-ah, người điều hành Neulpum, một trung tâm đào tạo huấn luyện thú cưng, cho biết cô muốn nhấn mạnh sự hiện diện của các chuyên gia nữ trong bối cảnh ngày càng nhiều phụ nữ tự nuôi thú cưng.
“Huấn luyện động vật đòi hỏi rất nhiều sự nhạy cảm và thấu hiểu cảm xúc,” cô nói. “Phụ nữ có thể làm tốt điều đó, nhưng lĩnh vực này từ lâu đã bị nam giới thống trị. Chúng tôi đang nỗ lực thay đổi điều đó bằng cách đào tạo thêm nhiều chuyên gia nữ hơn.”
Joy Park, chủ tiệm làm tóc Joylight, nơi cung cấp dịch vụ tư vấn và cắt tóc miễn phí tại chỗ, cho biết sứ mệnh của tiệm là tạo ra những kiểu tóc không nhất thiết phải tuân theo những tiêu chuẩn về vẻ đẹp nữ tính, đồng thời xóa bỏ “thuế hồng,” khoảng cách giá cả thường tồn tại giữa kiểu tóc nam và nữ.
“Tôi đã từng nghe các nhà tạo mẫu tóc nói rằng tôi không nên cắt tóc hai khối vì đó là kiểu tóc ‘dành cho nam giới’,” cô nhớ lại. “Và khi vận động viên bắn cung Olympic An San cắt tóc ngắn, cô ấy đã bị chỉ trích trên mạng vì là người theo chủ nghĩa nữ quyền. Tôi thấy thật vô lý khi chỉ riêng một kiểu tóc lại có thể định nghĩa được niềm tin của một người.”
Ngoài các gian hàng, B-Fair còn tổ chức một loạt các buổi tọa đàm về các vấn đề liên quan mật thiết đến cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Các chủ đề bao gồm tài chính cá nhân và kế hoạch kinh tế, vốn rất quan trọng ở một quốc gia mà khoảng cách thu nhập theo giới tính vẫn còn rất lớn, và các chiến lược bất động sản được thiết kế riêng cho phụ nữ độc thân, vì hầu hết các nguồn lực hiện có đều ưu tiên cho các cặp đôi mới cưới và gia đình có con.
Sự ra mắt thành công của B-Fair đã tiếp thêm niềm tin cho Moon và hội của bà để biến nó thành một lễ hội văn hóa thường niên.
“Năm tới đánh dấu kỷ niệm 10 năm vụ việc ở ga Gangnam,” bà nói, ám chỉ vụ một người đàn ông lạ mặt sát hại một phụ nữ trẻ gần ga Gangnam, Seoul năm 2016, - một vụ án đã khơi mào làn sóng hoạt động nữ quyền mạnh mẽ ở Hàn Quốc.
“Chúng tôi dự định sẽ quay trở lại với quy mô lớn hơn nữa, và như đã làm trong năm nay, chúng tôi sẽ quyên góp một phần số tiền thu được cho Nanun Bom, một nhóm hỗ trợ sức khỏe cho các bé gái.
Nhiều phụ nữ bihon chia sẻ với chúng tôi rằng mục tiêu sống của họ trước tiên là khỏe mạnh và hạnh phúc, sau đó là góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn, an toàn hơn cho thế hệ tiếp theo.
“Một ngày nào đó, tôi mong muốn hội chợ sẽ mở rộng ra các thành phố khác ở Hàn Quốc - thậm chí có thể là ở nước ngoài,” bà nói./.
Tuổi tác - yếu tố hàng đầu khi phụ nữ Hàn Quốc tìm kiếm bạn đời
Theo khảo sát mới đây ở Hàn Quốc, khi được hỏi về những yếu tố quan trọng khi tìm kiếm bạn đời tiềm năng, khoảng 59,2% phụ nữ cho biết "tuổi tác" là điều họ quan tâm hàng đầu.
