Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tại cuộc gặp ở Nhà Trắng ngày 1/5/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN) Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. ngày 4/5 tuyên bố Manila và Washington đã trở lại “trạng thái bình thường của quan hệ đối tác.”
Phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington D.C trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ, Tổng thống Marcos cho rằng hiện là lúc phải phát triển các mối quan hệ song phương Mỹ-Philippines để giúp phản ứng nhanh hơn với những thách thức hiện tại và đang nổi lên.
Theo người đứng đầu Chính phủ Philippines, thỏa thuận mà ông ký hồi đầu năm nay cho phép quân đội Mỹ tiếp cận nhiều căn cứ quân sự hơn ở Philippines không nhằm mục đích phục vụ hành động tấn công chống lại bất kỳ quốc gia nào, đồng thời cho biết ông đã nêu quan điểm này với các quan chức Trung Quốc trong chuyến thăm gần đây.
Ngoài ra, Tổng thống Marcos cũng khẳng định Washington không đề nghị Manila huy động binh sỹ trong trường hợp nổ ra xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ liên quan đến Đài Loan.
Trước đó, ngày 1/5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhất trí với người đồng cấp Philippines Ferdinand Marcos Jr. về việc thiết lập "các phương thức hợp tác ba bên" với Nhật Bản.
Theo Nhà Trắng, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí cải thiện khả năng tương tác của các lực lượng song phương trên bộ, trên biển, trên không và trên mạng, sau cuộc họp tại Washington.
Nhà Trắng cũng công bố kế hoạch chuyển giao 3 máy bay vận tải C-130 và tàu tuần tra cho Philippines.
Theo tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc gặp thượng đỉnh tại Phòng Bầu dục, hai nhà lãnh đạo "khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan như một yếu tố không thể thiếu của an ninh và thịnh vượng toàn cầu.”
Binh sỹ Mỹ và Philippines tại cuộc tập trận Balikatan 2023. (Nguồn: ABS-CBN News) Philippines mới đây đã cho phép Mỹ tiếp cận thêm 4 căn cứ quân sự ở nước này, ngoài 5 căn cứ đã được tiếp cận trước đó theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường giữa hai nước.
Các địa điểm được công bố bao gồm căn cứ hải quân Camilo Osias ở Sta Ana và sân bay Lal-lo, cả hai đều ở tỉnh Cagayan, căn cứ Melchor Dela Cruz ở Gamu thuộc tỉnh Isabela và một căn cứ thuộc tỉnh Palawan. Các địa điểm này được đánh giá là có vị trí chiến lược quan trọng.
Văn phòng của Tổng thống Philippines cho biết 4 địa điểm sẽ giúp tăng cường năng lực ứng phó thảm họa của đất nước, cũng như đóng vai trò quan trọng với các chiến dịch cứu hộ, cứu trợ nhân đạo khi xảy ra thiên tai và tình huống khẩn cấp.
Mỹ và Philippines cũng đã khởi động cuộc tập trận Balikatan 2023 (Kề vai sát cánh) - cuộc tập trận tác chiến lớn nhất giữa hai nước từ trước đến nay.
[Mỹ và Philippines thúc đẩy tăng cường quan hệ đồng minh]
Balikatan 2023 có sự tham gia của khoảng 12.200 binh sỹ Mỹ, 5.400 binh sỹ Philippines và hơn 100 binh sỹ Australia. Đây là lần đầu tiên cuộc tập trận được tiến hành dưới thời Tổng thống Marcos.
Chuyến thăm chính thức Washington của ông Marcos là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Philippines tới Mỹ trong hơn 10 năm, đồng thời là cuộc gặp mới nhất trong một loạt cuộc gặp cấp cao mà Philippines đã tổ chức với các nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc, những cường quốc đang cạnh tranh lợi thế chiến lược trong khu vực.
Trước khi đến Washington, ông Marcos đã nói rõ rằng Philippines không muốn bị kéo vào cuộc cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. (trái) và Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương tại cuộc gặp ở Manila ngày 22/4/2023. (Ảnh: Kyodo/TTXVN) Trước đó, trong cuộc gặp Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương tại Manila ngày 22/4, Tổng thống Marcos cho biết Philippines và Trung Quốc đã duy trì trao đổi chặt chẽ và đạt được nhiều kết quả tốt đẹp trong hợp tác.
Ông Marcos đồng thời khẳng định Philippines sẽ tiếp tục tuân thủ chính sách một Trung Quốc và Manila sẽ kiên định với mục tiêu độc lập chiến lược thay vì chọn bên.
Philippines sẵn sàng tăng cường liên lạc, xử lý thỏa đáng các vấn đề trên biển, không để những vấn đề như vậy ảnh hưởng đến quan hệ tổng thể giữa hai nước, qua đó góp phần bảo vệ hòa bình và thịnh vượng của khu vực.
Hiện nay, Manila vẫn đang nỗ lực thiết lập một đường dây nóng nhằm giải quyết khủng hoảng với Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng trên biển giữa hai bên.
Nhà lãnh đạo Philippines hy vọng đường dây nóng này sẽ sớm được thiết lập./.
