Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến tháng hết năm học 2023-2024, tổng số giáo viên cả nước là 1.251.377 giáo viên. Dù đã tăng 17.253 giáo viên so với năm học 2022-2023, cả nước vẫn thiếu khoảng 113.000 giáo viên, trung bình mỗi tỉnh, thành phố thiếu gần 2.000 giáo viên.
Năm học 2024-2025, theo báo cáo sơ bộ từ các địa phương, do số học sinh tiếp tục tăng dẫn đến số lớp tăng (mầm non tăng 2.327 nhóm lớp, phổ thông tăng 7.150 lớp), khiến tình trạng thiếu giáo viên tiếp tục diễn ra ở nhiều địa phương.
Để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các địa phương đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp, từ những giải pháp mang tính dài hơi như hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về đãi ngộ, tôn vinh nhà giáo, tăng cường tuyển dụng số lượng biên chế giáo viên đã được cấp, tăng quyền chủ động cho cơ sở để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng và phát triển đội ngũ giáo viên hiệu quả đến các giải pháp ngắn hạn mang tính tình thế.
Trước thềm năm học mới, tỉnh Phú Yên đang thiếu khoảng 1.000 giáo viên, chủ yếu ở bậc mầm non và tiểu học. Theo ông Trần Khắc Lễ, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Yên, việc thiếu giáo viên do theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới, học sinh sẽ học hai buổi/ngày thay vì một buổi/ngày như trước đây. Bên cạnh đó, ở các môn học mới và mang tính đặc thù như các môn Âm nhạc, Mỹ thuật ở bậc trung học phổ thông có rất ít nguồn tuyển.
Tỉnh Quảng Ngãi cũng đang thiếu khoảng 900 giáo viên ở tất cả các cấp học. Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Ngọc Thái, để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên, địa phương đã và đang triển khai nhiều cách thức khác nhau như ký hợp đồng ngắn hạn, phân công giáo viên dạy liên trường, điều động giáo viên từ trường thừa về trường thiếu… Tuy nhiên, ông Thái cũng cho rằng giải pháp này chỉ mang tính tình thế ngắn hạn do giáo viên luân chuyển hay hợp đồng ngắn hạn sẽ không thể theo sát được cả quá trình học của học sinh để có cách dạy và học phù hợp. Giáo viên dạy liên trường dẫn đến tình trạng quá tải số tiết dạy, vượt khung quy định.
Dù là giải pháp tình thế và có nhiều hạn chế, đây là vẫn là cách được nhiều địa phương tiếp tục áp dụng trong năm học tới để đảm bảo có giáo viên dạy học sinh, đặc biệt là ở các khu vực khó khăn, không thu hút được nguồn tuyển.
Năm học mới 2024-2025, tỉnh Điện Biên thiếu khoảng 2.000 cán bộ, giáo viên, nhất là giáo viên Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc và Mỹ thuật. Để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên Nguyễn Văn Đoạt cho biết tỉnh vẫn tiếp tục phải bố trí một giáo viên dạy hai trường, huy động giáo viên trung học cơ sở xuống dạy ở bậc tiểu học. Từ năm học 2024-2025, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh sẽ hỗ trợ Điện Biên dạy tiếng Anh tiểu học qua phần mềm trực tuyến.
Địa phương thuận lợi hỗ trợ vùng khó trong dạy tiếng Anh online cũng là giải pháp đã được một số địa phương áp dụng trong thời gian qua. Thiếu trầm trọng giáo viên, nhất là giáo viên tiếng Anh, treo thưởng cả trăm triệu cũng không thu hút được nhân sự cho vùng khó, phải biệt phái giáo viên từ vùng thuận lợi đến vùng khó khăn để dạy ngoại ngữ cho học sinh nhưng vẫn không đáp ứng đủ yêu cầu, các năm qua, Yên Bái đã phải nhờ tới các giáo viên của các địa phương khác dạy học trực tuyến từ xa.
Thủ tướng: Ngành giáo dục cần sớm khắc phục tình trạng thiếu giáo viên
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết sớm, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo mọi thuận lợi cho công tác dạy và học, vì sự nghiệp đào tạo nhân lực cho đất nước.
Mới đây, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Yên Bái gửi thư cảm ơn Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội vì trong năm học 2023-2024 đã có 204 giáo viên thuộc 122 trường của Thủ đô hỗ trợ dạy học trực tuyến môn Tiếng Anh cho 17 trường, 168 lớp thuộc 4 huyện vùng khó của tỉnh này gồm Văn Chấn, Văn Yên, Trạm Tấu, Lục Yên với trên 2.100 tiết học. Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Yên Bái cũng bày tỏ mong muốn thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Hà Nội.
Về giải pháp lâu dài, lãnh đạo các sở giáo dục và đào tạo cho biết bên cạnh việc có cơ chế tăng lương cho giáo viên, địa phương cũng đã phối hợp với các trường đại học sư phạm, cử con em địa phương đi học theo diện cử tuyển nhằm tạo nguồn giáo viên chủ động và đảm bảo gắn bó lâu dài với địa phương đồng thời kiến nghị ủy ban nhân dân các tỉnh không cắt giảm biên chế của ngành giáo dục./.
