Giáo sư Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng. (Ảnh: Nguyễn Minh/Vietnam+) Trước tình hình số ca mắc COVID-19 có xu hướng tăng nhanh trở lại trong một tuần gần đây, chiều 13/4, Bộ Y tế tổ chức thông tin tới báo chí.
Giáo sư Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho hay số ca bệnh ở khu vực phía Bắc chiếm ưu thế, do yếu tố thời tiết giao mùa.
Cấp độ dịch vẫn ở màu xanh
Giáo sư Lân cho biết để đánh giá tình hình dịch COVID-19 cần dựa trên 3 yếu tố: Thứ 1 là virus SARS-CoV-2; thứ 2 là môi trường sống, hành vi của người dân và thứ 3 là các biện pháp đáp ứng. Đến nay, với virus SARS-CoV-2, biến thể Omicron vẫn là biến thể chủ đạo, đang chiếm ưu thế trên thế giới. Thống kê cho thấy biến thể này có thể tạo ra trên 500 biến thể phụ có đặc tính lây lan nhanh nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng về tăng các ca nặng.
Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, một điểm cần lưu ý là đặc tính hiệu quả của vaccine trong phòng lây nhiễm với biến thể Omicron còn hạn chế, tuy nhiên khả năng phòng chuyển nặng, nhập viện, tử vong thì lại hiệu quả.
[Bộ Y tế ra công văn khẩn về tăng cường phòng chống dịch COVID-19]
Với số mắc hiện nay ở Việt Nam, nếu đánh giá về sơ bộ về cấp độ dịch tại từng địa phương, ông Lân cho biết tất cả đang màu xanh, có nghĩa là không vượt qua cấp độ 1. Số ca mắc tăng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát.
Về các biện pháp phòng chống, đáp ứng, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng đánh giá cao sự vào cuộc xử lý các ổ dịch của các địa phương. Gần đây ở Lào Cai có 2 ổ dịch ghi nhận sự gia tăng số ca bệnh, chính quyền và lực lượng chức năng đã vào cuộc sớm, xử lý triệt để, không để lây lan. Hà Nội cũng có biện pháp triển khai mạnh mẽ để làm giảm sự lây nhiễm.
Người dân có tâm lý chủ quan
Về môi trường sống, hành vi của người dân, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng nhấn mạnh biến thể Omicron có đặc điểm lây lan nhanh. Hiện nay hầu hết các nước đã mở cửa, nới lỏng toàn bộ các biện pháp phòng chống dịch kể cả ở những nước có sự lây nhiễm cao. Cùng đó việc giao lưu đi lại sau 3 năm đại dịch gia tăng rất lớn, thậm chí ngay trong nước cũng làm gia tăng sự giao tiếp. Những sự giao lưu này đã tạo điều kiện cho virus lây lan sang đối tượng khác.
Thời gian qua, hoạt động phòng chống dịch của Việt Nam đạt hiệu quả nhờ đẩy mạnh tiêm vaccine. Vì thế, người dân có tâm lý chủ quan với biện pháp phòng chống dịch như đeo khẩu trang, khử khuẩn, chính điều này làm gia tăng sự lây nhiễm.
Phân tích về số ca mắc COVID-19 gia tăng nhanh trong 1 tuần trở lại đây, Giáo sư Lân cho hay trên thực tế hiện nay tại nước ta số mắc tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc - nơi đang có sự giao mùa. Thống kê tới nay số ca mắc đã tăng khoảng gần 4 lần với tuần trước đó. Ngoài ra, thời tiết hiện nay thuận lợi cho sự phát triển của virus.
Giáo sư Lân cho rằng trong bối cảnh hiện nay cần theo dõi sát các số liệu để ứng phó kịp thời. Ông cũng đề nghị các tỉnh, thành phố đẩy mạnh tăng cường rà soát cấp độ dịch và công bố rõ ràng để người dân biết và phòng chống.
Cấp độ dịch hiện nay có ý nghĩa ở cấp xã, phường, phát hiện sớm nhất, khoanh vùng hiệu quả nhất, xử lý dịch tại nguồn để không ảnh hưởng tới phát triển kinh tế, xã hội. Điều đó phụ thuộc lớn vào các địa phương, tránh sự hoang mang cũng như chủ quan của người dân.
Vị đại diện Bộ Y tế cũng ho hay theo dự báo của các nhà khoa học và Tổ chức Y tế Thế giới, SARS-CoV-2 vẫn tồn tại. Để điều này không ảnh hưởng đến cuộc sống, cần tập trung bảo vệ tối đa đối tượng nguy cơ cao, lực lượng y tế tuyến đầu, tránh quá tải hệ thống y tế. Mục tiêu giai đoạn tới là giảm nhập viện, trở nặng, tử vong, tránh quá tải hệ thống y tế, giữ vững thành quả.
Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá những người đã tiêm chủng vaccine phòng COVID-19, đã mắc, hầu hết đều có miễn dịch. Chính yếu tố này làm các trường hợp khi mắc phải có biểu hiện nhẹ hơn, ít hơn hoặc không có triệu chứng.
Mặc dù hiện nay tỷ lệ nặng/mắc không có sự gia tăng đáng kể, kể cả đối với Việt Nam, tuy nhiên, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cũng lưu ý các đối tượng như người lớn tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai dễ chuyển biến nặng và có nguy cơ tử vong khi mắc COVID-19. Do đó cần tuân thủ việc tiêm vaccine phòng COVID-19 đúng lịch, đủ liều theo các hướng dẫn, khuyến cáo của Bộ Y tế./.
