Ở Campuchia, câu cửa miệng của người dân trong những ngày này là “công lý được thực thi.”
Phiên tòa do Liên hợp quốc bảo trợ xét xử bốn thủ lĩnh cấp cao của chế độ diệt chủng Pol Pot đã được mở từ 27/6, với các tội danh diệt chủng và phạm tội ác chống lại loài người.
Đó là “anh hai” Nuon Che, năm nay 84 tuổi, chỉ đứng sau Pol Pot và được coi như nhà lý luận của Khmer Đỏ.
Cùng ra trước tòa với Nuon Che là Khieu Samphan, 79 tuổi, người đứng đầu nhà nước của nước "Kampuchea Dân chủ" do Khmer Đỏ lập nên. Hai người còn lại là vợ chồng Ieng Sary.
Ieng Sary năm nay 85 tuổi, là Bộ trưởng Ngoại giao dưới chế độ Khmer Đỏ, từng được Hoàng gia Campuchia ân xá năm 1996. Vợ ông ta là Ieng Thirith, 79 tuổi, từng giữ chức Bộ trưởng các vấn đề xã hội.
Theo người phát ngôn của Tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ (ECCC) thì Nuon Chea là kẻ cầm đầu bộ máy an ninh mật, trực tiếp chỉ huy nhà tù khét tiếng Tuol Sleng, nơi giam giữ khoảng 16.000 tù nhân và hầu hết trong số này sau đó đã bị hành quyết tại khu giết người tập thể Chong Ek; Khieu Samphan được coi là bộ mặt đối ngoại che đậy các tội ác của Campuchia dân chủ; Ieng Sary đóng vai trò quan trọng trong việc đưa nhiều trí thức, cán bộ ngoại giao đi cải tạo và bị tra tấn, hành hình; và Ieng Thirith có liên quan trong việc bắt giữ và giết hại nhiều người trong Bộ xã hội do bà ta đứng đầu.
Đa số người Campuchia hy vọng phiên tòa được xét xử công khai này sẽ phần nào xoa dịu nỗi đau mà dân tộc này đã từng chịu đựng dưới thời chế độ Khmer Đỏ nắm quyền từ năm 1975 đến 1979.
Ước tính, trong giai đoạn này đã có 1,7 triệu người đã ngã xuống vì các tội ác của Khmer Đỏ, chiếm 1/4 dân số Campuchia vào thời điểm đó.
Cho đến nay, mới chỉ có một nhân vật cấp cao của chế độ Khmer Đỏ phải đền tội là Kainh Guek Eav, hay còn được gọi là “Đồ tể Duch,” chỉ huy nhà tù Tuol Sleng khét tiếng. Tên này bị kết án 35 năm, nhưng sau đó được giảm xuống còn 19 năm.
Người Campuchia hy vọng, lần này, những tên đầu sỏ của chế độ diệt chủng nói trên cần phải nhận được những bản án thích đáng./.
