Theo số liệu ước tính và dự báo dịch HIV/AIDS mới nhất từ Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), ước tính hiện có khoảng 245.000 người có HIV, trong đó có hơn 5.000 người nhiễm HIV là trẻ em, 67% là nam giới và 33% là nữ giới.
Cũng theo số liệu ước tính và dự báo, dịch HIV/AIDS chủ yếu tập trung ở 2 thành phố lớn là Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội chiếm 35% số người nhiễm HIV của cả nước.
[USAID: VN đi đầu dùng bảo hiểm y tế hỗ trợ dịch vụ điều trị HIV]
Đứng sau hai thành phố trên là các tỉnh Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Phòng, Quảng Ninh, An Giang, Thái Nguyên, Đồng Nai mỗi tỉnh chiếm khoảng 3% số người nhiễm HIV cả nước.
89% người điều trị ARV có thẻ bảo hiểm y tế
Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Long - Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế cho hay, thành tựu/kết quả nổi bật nhất trong công tác phòng, chống HIV/AIDS năm 2018 là Việt Nam đã chuyển đổi thành công mô hình điều trị bằng thuốc ARV cho các bệnh nhân có HIV/AIDS chủ yếu dựa vào viện trợ sang điều trị ARV do bảo hiểm chi trả.
Trong năm 2018, ngành y tế đã hoàn thiện các hướng dẫn về chính sách bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV, hoàn thành công tác kiện toàn các cơ sở điều trị ARV đảm bảo đủ điều kiện thực hiện thanh toán khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV có thẻ bảo hiểm y tế.
Trước thực trạng nguồn lực quốc tế đang cắt giảm mạnh trong công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam, ngành y tế đã phối hợp đẩy nhanh các biện pháp chuyên môn kỹ thuật, huy động các nguồn lực trong nước và quốc tế để tăng tỷ lệ người nhiễm HIV điều trị ARV có thẻ bảo hiểm y tế.
Đến nay, đã có 89% người nhiễm HIV đang điều trị ARV có thẻ bảo hiểm y tế.
Về việc cung ứng thuốc, ông Long cho biết, Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã phối hợp đấu thầu thành công gói thầu cung ứng thuốc ARV nguồn bảo hiểm y tế cho 190 cơ sở điều trị HIV/AIDS.
Thành tựu lớn nhất là ngành y tế đã đảm bảo các điều kiện để thực hiện điều trị ARV do quỹ bảo hiểm y tế chi trả từ ngày 1/1/2019 và chuyển giao dần đến năm 2020 đảm bảo quỹ bảo hiểm y tế chiếm tỷ trọng tới 80% bệnh nhân điều trị ARV.
Đa dạng hóa các mô hình xét nghiệm HIV
Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Long cho hay, để đảm bảo thực hiện mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV, trong 3 năm qua Bộ Y tế đã mở rộng các mô hình xét nghiệm HIV tại cộng đồng như xét nghiệm không chuyên do các tổ chức cộng đồng, y tế thôn bản thực hiện.
Đó là việc vận động nhiều người tự xét nghiệm HIV, xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, tìm người nhiễm HIV theo vết như dựa vào địa bàn trọng điểm nguy cơ lây nhiễm HIV cao, dựa vào các mạng lưới của nhóm nguy cơ cao để giới thiệu và xét nghiệm phát hiện người nhiễm HIV theo mạng lưới của họ.
Ngoài ra, các cơ sở y tế cũng đẩy nhanh việc mở rộng các phòng xét nghiệm sàng lọc HIV xuống các trạm y tế nơi có địa bàn trọng điểm HIV và mở rộng thêm các phòng xét nghiệm được phép khẳng định các trường hợp HIV dương tính ở tuyến huyện, đặc biệt các huyện xa trung tâm tỉnh. Qua đó, thời giản trả kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính được rút ngắn, cải thiện tình trạng mất dấu người nhiễm HIV sau khi xét nghiệm HIV, tăng cường chuyển gửi thành công người nhiễm HIV đến cơ sở điều trị ARV.
Việc mở rộng thêm các loại hình các xét nghiệm tại cộng đồng và cùng mới tăng cường công tác xét nghiệm HIV trong các cơ sở y tế, nên số người người nhiễm HIV trong cộng đồng tiếp tục được phát hiện.
Chính vì vậy, kết quả thu được là ngày càng có người nhiễm HIV biết sớm tình trạng HIV và tham gia điều trị sớm ARV góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng./.