Không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp hoang sơ của hang động, bãi biển cát trắng trải dài, Quảng Bình còn sở hữu rất nhiều món ẩm thực đặc sắc trong đó không thể không nhắc tới món lẩu cá khoai nức tiếng, đậm chất vùng biển.
Cá khoai là một loại cá sống ở vùng nước mặn, chủ yếu là ở các vùng biển thuộc Duyên hải miền Trung của vùng biển Đông, Việt Nam (Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Vũng Tàu, phía bắc của tỉnh Thái Bình).
Bún cá cà chơi - tinh túy ẩm thực của người Khmer Nam Bộ
Ở một số địa phương khác cá khoai còn có tên là cá cháo vì khi nấu lên nó có thể nát nhừ ra như cháo.
Cá khoai có kích thước nhỏ dài khoảng 12-18 cm và chỉ to bằng 2 ngón tay người lớn ghép lại, thân tròn mềm, xương sụn và rất mềm, thịt trắng, không có vẩy. Phần lưng có vây dài và mỏng. Đuôi khá mềm và được chia làm đôi ở giữa.
Cá khoai là loại cá sinh sản theo hình thức đẻ trứng. Mùa sinh sản của chúng vào khoảng từ khoảng tháng 7- 8, tầm tháng 10 đến tháng 2 năm sau là thời điểm cá khoai rất nhiều (gọi là mùa cá khoai). Vì vậy, món lẩu cá khoai chỉ có trong thực đơn của các nhà hàng vào hai mùa Đông Xuân, nếu đi vào mùa Hè thì rất khó để bạn có thể thưởng thức trọn vẹn đặc sản hấp dẫn này.
Cá khoai trước khi nấu sẽ được làm sạch ruột, cắt bỏ đầu, bỏ đuôi rồi mới tẩm ướp gia vị. Có thể để nguyên con hoặc cắt khúc tùy theo người chế biến, thêm chút muối, tiêu hoặc ớt.
Nước lẩu cá khoai được nấu với một bí quyết đặc trưng gồm các thành phần nguyên liệu thông dụng như cà chua, nước cốt me, khế chua, dưa cải, măng chua, nấm,… và sẽ được nêm nếm sao cho thật vừa miệng. Khi nước lẩu sôi trên bếp thì cho cá vào chín tới để nước dùng đủ ngọt, vớt cá ra và thưởng thức ngay khi còn nóng để vị ngọt của cá còn nguyên và thịt cá mềm dai không bị nát hay tanh.
Ăn kèm lẩu cá khoai với một chút bún tươi và các loại rau sống ăn kèm thông thường. Lẩu cá khoai Quảng Bình đơn giản, không cầu kỳ, song vì vị tươi ngon của cá và hơn hết là sự chân chất đậm đà trong nêm nếm gia vị theo kiểu của người địa phương tạo ra hương vị rất đặc biệt khiến thực khách khó lòng quên được.
Thịt cá khoai chứa rất nhiều chất đạm, chất xơ, chất béo không no, có vị ngọt, tính mát, không độc, khi kết hợp chế biến thành lẩu thì không chỉ hấp dẫn bởi vị ngon, dễ ăn mà còn được xem là một trong những vị thuốc của Đông y.
Lẩu cá khoai có công dụng bổ hư, mát huyết, chữa đái tháo đường, sắc mặt hình thể khô khan, người mệt mỏi, đau đầu chóng mặt…
Là món một món ăn bổ dưỡng đại diện cho nền ẩm thực vốn đã phong phú của Quảng Bình, lẩu cá khoai đã được bình chọn là một trong 100 đặc sản tiêu biểu nhất Việt Nam.
Vào những ngày se lạnh, quây quần bên nhau và thưởng thức món lẩu cá khoai thì thật tuyệt vời!
Cách nấu lẩu cá Khoai Quảng Bình
Nguyên liệu:
2kg cá khoai tươi sống
500g xương ống heo hoặc xương sườn
200g cà chua đỏ băm nhỏ
300g rau cần ta cắt đôi bó
50g củ hành tím thái nhỏ
100g hành lá thái nhỏ
100gr thì là thái nhỏ
50gr nghệ tươi thái mỏng
500gr bún tươi ăn kèm hoặc mì tôm, miến tùy thích
100ml nước mẻ
Rau sống các loại
Nước mắm cốt, muối tinh, tiêu bột…
Cách nấu
Cách nấu lẩu cá khoai khá đơn giản
- Đầu tiên, bạn lấy xương ống hoặc xương sườn tùy thích đem rửa sạch sau đó cho vào nồi hầm nhừ để lấy nước ăn lẩu cá khoai, giữ lửa đều, cà chua bạn rửa đi sau đó lột vỏ bỏ hạt, cho lên thớt băm nhuyễn.
- Củ nghệ tươi đem giã cho thật nhuyễn, lọc lấy nước để pha với nước mẻ, rau thì là và hành lá cũng rửa sạch cắt khúc vừa ăn.
- Cá khoai bạn rửa sạch cắt bỏ đầu đuôi, cắt bỏ vây, làm sạch ruột cho vào một tô lớn để ướp với nước muối pha loãng chừng 40 phút, đổ hết nước và cho gia vị như tiêu, ớt vào ướp chừng 15 phút sau đó bạn gắp cá khoai ra đĩa.
- Cho chảo lên bếp, bật lửa nhỏ sau đó bỏ hành phi thơm dậy mùi cho nổi lẩu cá khoai, thêm cà chua băm nhuyễn vào đảo đều sau đó cho hỗn hợp này vào nồi xương hầm đã chuẩn bị trước.
- Lấy nước mẻ và củ nghệ tươi cho tiếp vào nồi lẩu cá khoai để được mùi thơm màu vàng óng bắt mắt của nghệ và vị dấm chua thanh, đến bước này bạn đã hoàn thành nước lẩu rồi.
- Nước lẩu cá khoai Quảng Bình bạn đã chuẩn bị xong, cho lên bếp từ hoặc bếp cồn tùy thích, bày biện rau sống, hành lá, thì là ra chuẩn bị thiết đãi một món ăn ngon với gia đình bạn bè.
Khi nước lẩu sôi ùng ục, bạn cho cá khoai vào, kế đến cho tiếp thì là và hành lá đã cắt khúc vào, giữ nguyên rây để khi cá vừa chín tới, có thể vớt ra dùng ngay. Con cá khoai ăn đến đâu cho vào nồi lẩu đến đó bạn nhé, vì loại cá khoai này chỉ thích hợp khi ăn nóng và vừa chín tới mới cảm được vị ngọt và thơm.
Cá khoai bạn hãy cho từ từ mỗi lần vài ba con, ăn hết lượt này cho tiếp lượt khách để tránh cá khoai bị nát mất hết chất dinh dưỡng do quá chín hoặc để lâu không ăn nó nguội mất sẽ có vị tanh mất ngon nhé. Chỉ cần sôi lên chín tới là vớt cá khoai ra để thưởng thức ngay, hít hà một chút để cảm nhận vị tươi thơm ngon biển cả./.
